پس از تحولات ناشی از بیماری همهگیر کرونا در دنیای کار، بحثهای مختلفی در مورد سطح توقعات شاغلان از کار به وجود آمده است. تقاضا برای ساعت کاری منعطف، دستمزد بهتر، فرصتهای پیشرفت و ارتباط با همکاران، همگی نقش مهمی در بازار کار و حتی استعفای شاغلان بازی میکند.
نظرسنجی تازه روزنامه واشنگتنپست و مؤسسه ایپسوس (یک شرکت تحقیقات جهانی بازار) از شاغلان، نشان میدهد که در پی تغییر و تحولات ناشی از کرونا در جهان - و تأثیر آن بر بازار کار- از هر ۱۰ شاغل حدود هشت نفر از شغل خود رضایت دارند، در همان حال از هر ۱۰ شاغل بیش از شش نفر شغلشان را استرسزا میدانند. در حالی که تمایل به دورکاری برای برخی کارگران اولویت محسوب میشود، دستمزد مناسب، داشتن مدیر خوب و سایر جنبههای شغلی برای برخی دیگر در رتبه بالاتری قرار میگیرد. نظرسنجی از ۱۱۴۸ شاغل ۱۸ تا ۶۴ساله، نشان داد که شاغلان نسبت به شغل خود چه احساسی داشته و چه آیندهای در پیش خواهند داشت. در اینجا به برخی از این یافتههای کلیدی اشاره میکنیم:
ترجیح دفتر کار خانگی
نظرسنجی مؤسسه ایپسوس نشان میدهد که تقریباً از هر ۱۰ شاغل، ۴ نفر معتقدند که میتوانند کارهایشان را از خانه انجام دهند. بر اساس آمار، از میان کارمندان حال حاضر شرکتهای مهم جهانی، بهطور میانگین ۴۰ درصد کاملاً از راه دور کار میکنند، در حالی که ۳۸ درصد ترکیبی از هر دو هستند و ۲۲ درصد در دفتر محل کار فعالیت دارند. این در حالی است که پیش از همهگیری کرونا، ۶۰ درصد از این کارکنان در محل کار مستقر بودند. تحقیقات نشان میدهد از زمان کرونا تاکنون، میل به دورکاری در بین شاغلان زیاد شده، بهطوری که از هر ۱۰ شاغل، ۷ نفر ترجیح میدهند «همیشه» (۳۷ درصد) یا «بیشتر اوقات» (۳۵ درصد) در خانه فعالیت کنند. حدود یکچهارم این کارگران «گاهی اوقات» (۲۳ درصد) کار از خانه را انتخاب میکنند، در حالی که تنها شش درصد «بهندرت یا هرگز» دورکاری را برمیگزینند.
۷۰ درصد از شاغلانی که کاملاً دورکار هستند انتظار دارند طی یک دهه آینده نیز به همین صورت کار کنند، اما کارگرانی که در محیط اداره فعالیت میکنند، انتظار انعطافپذیری بیشتری در آینده دارند. ۶۱ درصد نیز گفتهاند انتظار دارند طی ۱۰ سال آینده به هر دو صورت دورکاری و حضور در محل، فعالیت کنند. گسترش دورکاری از جمله تغییرات چشمگیری است که بهواسطه همهگیری کرونا در سراسر جهان به وجود آمده است. اما علت تمایل عجیب و فراگیر به دورکاری بعد از همهگیری کرونا چیست؟ ظاهراً حذف رفتوآمدها بزرگترین عامل در تمایل به دورکاری است. حدود نیمی از شاغلانی - که عمدتاً کار از خانه را ترجیح میدهند- عدم نیاز به رفتوآمد را دلیل اصلی میدانند (۴۸ درصد)؛ یکی دیگر از دلایل، مراقبت آسانتر از کودک (۱۴درصد) و دلیل دیگر تمرکز بهتر روی کار در زمان دورکاری است (۱۳ درصد).
از هر ۱۰ شاغلی که حداقل یک روز در هفته از خانه کار میکنند، هفت نفر میگویند که این ترتیب، برقراری تعادل بین کار و زندگی شخصی آنها را آسانتر کرده است. کارگران ترکیبی (دورکار و مستقر در اداره) معتقدند به دلایلی، گاهی کار از خانه و گاهی محل کار بهتر است. ۶۹ درصد از این افراد، ایجاد ارتباط با همکاران در محل کار و ۵۴ درصد نیز بهرهمندی از تشریک مساعی همکاران در محل کار را دلیل این امر میدانند. در این بین ۵۱ درصد کارمندان میگویند که توانایی تمرکز روی کار در خانه بهتر است و ۴۵ درصد نیز بر این باورند که در خانه بهرهوری بیشتری دارند! این در حالی است که ۵۷ درصد از کارگران ترکیبی (دورکاری و مستقر در اداره) شانس پیشرفت شغلی در خانه و محل کارشان را برابر میدانند.
دستمزد خوب یا رئیس خوب؟
چه پارامترهایی یک شغل خوب را تعریف میکند؟ اکثر شاغلان میگویند که عوامل مختلفی مانند دستمزد خوب، داشتن رئیس خوب، مزایای بیمه و بازنشستگی، میزان تعطیلات، رفتار دوستانه همکاران، مسئولیتهای اجتماعی، گزینههای دورکاری و فرصتهای پیشرفت بر تجربه کاری آنها تأثیر میگذارد.
هنگامی که از شرکتکنندگان در نظرسنجی خواسته شد تا مهمترین فاکتورهای یک شغل خوب را رتبهبندی کنند، ۴۵ درصد دستمزد خوب را در بالاترین جایگاه قرار دادند، بدین ترتیب داشتن یک رئیس خوب در رتبه دوم قرار گرفت. این در حالی بود که ۱۴درصد از شاغلان رئیس خوب را به عنوان مهمترین و در جایگاه نخست، رتبهبندی کردند. در این بین برخی حتی دستمزد بالاتر را به دورکاری ترجیح میدادند، بهطوری که ۶۵ درصد از شاغلان گزارش دادند شغلی با دستمزد بیشتر که به زمان حضور منظم در دفتر نیاز دارد را به شغلی که دستمزد کمتر با شرایط دورکاری دارد ترجیح میدهند. در میان شاغلان کاملاً دورکار نیز ۵۵ درصد ترجیح دادند درآمد کمتری داشته، اما دور کار باشند.
با همه این توضیحات نکته مهم و قابلتأملی که وجود دارد این است که اگر دستمزد با انتظارات کارگران-کارمندان مطابقت نداشته باشد، منجر به ریزش بازار کار میشود. بر اساس نظرسنجیها، از هر سه شاغل یک نفر از زمان شروع همهگیری، کار خود را تغییر داده و ۴۴ درصد از این شاغلان در واقع برای دستمزد بهتر تغییر شغل دادهاند.
تفاوت نسل زد با شاغلان مسنتر
وقتی صحبت موارد فراتر از دستمزد به میان میآید، به احتمال زیاد فرصتهای ارتقا و پیشرفت برای نسل زد و نسل جوانتر هزاره (سنین ۲۷ تا ۳۴) در مقایسه با شاغلان مسنتر در اولویت است؛ شاغلان نسل (Z) تأکید کمتری بر بیمه درمانی، مزایای بازنشستگی و زمان تعطیلات دارند. تعداد کمتری از کارگران نسل (Z) دورکاری را در اولویت قرار میدهند (۲۹ درصد) شاید به این دلیل که این گروه سنی مشاغلی دارند که نمیتوانند آن را از خانه انجام دهند (۶۷ درصد). ۸۹ درصد شاغلان داشتن یک مدیر خوب را بهعنوان «بسیار» یا «بسیار مهم» رتبهبندی میکنند.
در این نظرسنجی، حدود ۶ نفر از هر ۱۰ شاغل (۶۱ درصد) میگویند برای موفقیت و پیشرفت در شغل خود کار میکنند، در حالی که یکسوم (۳۳ درصد) گزارش میدهند که وظایف خود را بهخوبی انجام میدهند اما دستمزد خوب و درخوری نمیگیرند. چهار درصد از شاغلان هم میگویند به اندازهای کار میکنند که شغلشان را حفظ کنند. ظاهراً تعداد کمتری از کارگران نسل (Z) پیشرفت در مشاغل برایشان اهمیت دارد (۵۲ درصد)؛ در مقایسه با ۶۵ درصد از سنین ۳۵ تا ۴۹ ساله و ۶۴ درصد از افراد ۵۰ تا ۶۴ ساله.
دوست خوب در محیط کار
بهرغم صحبت از قطع ارتباط با همکاران در دوران دورکاری، ۵۵ درصد از شاغلان میگویند که در محل کار دوستان صمیمی دارند، در حالی که ۴۵ درصد باقیمانده میگویند دوستان نزدیک و صمیمی ندارند. در اینجا شواهدی وجود دارد که نشان میدهد در واقع دورکاری منجر به دوستیهای ناپایدار میشود، بهطوری که حدود ۶ نفر از هر ۱۰ شاغل ترکیبی و شاغلان مستقر در اداره، در مقایسه با نیمی از شاغلان دورکار، دوستی نزدیک با همکاران خود را گزارش میدهند.
استعفای کاری در دوران کرونا برای بسیاری نتایج خوبی داشت. بر اساس نظرسنجیها، حدود ۸ نفر از هر ۱۰ کارمند از شغل خود راضی هستند در حالی که همان تعداد معتقدند که شغل آنها بسیار لذتبخش و عالی است. در همین حال حدود ۶ نفر از هر ۱۰ شاغل (۶۲ درصد) نیز شغل خود را «استرسزا» میدانند. استرس بر اساس سن بهشدت متفاوت است؛ احتمال کمی وجود دارد که شاغلان نسل زد (۴۳ درصد) در مقایسه با ۶۱ درصد از نسل جوانتر هزاره ( ۲۷ تا ۳۴ ساله)، ۶۷ درصد از افراد ۳۵ تا ۴۹ ساله و ۶۶ درصد از شاغلان ۵۰ تا ۶۴ ساله، شغلشان را استرسزا بدانند.
بر اساس همین نظرسنجیها گزارش شده که ۷۴ درصد مدیران هم در مقایسه با ۵۶ درصد غیرمدیران معتقدند کارشان استرسزاست. همچنین در ادامه این نظرسنجی مشخص شد که اکثر کارمندان در مورد تعادل کار و زندگی احساس خوبی دارند، بهطوری که ۶۲ درصد باور دارند بین شغل و زندگی شخصیشان تعادل خوبی وجود دارد. این در حالی است که ۳۲ درصد از آنها میگویند «بیش از حد کار میکنند.» همچنین بیشتر شاغلان، ترجیح میدهند شغلی داشته باشند که در آن صرفاً پشت میزنشین نباشند. همچنین از هر ۱۰ شاغل حدود ۶ نفر شغلی را ترجیح میدهند که در آن نحوه انجام وظایف مشخص شده باشد تا شغلی که نیاز به خلاقیت دارد (حدود ۴ نفر از ۱۰ نفر). این نظرسنجی از ۳۰ مارس تا ۱۱ آوریل سال ۲۰۲۳ بهصورت تصادفی از ۱۱۴۸ کارگر تماموقت و پارهوقت انجام شده است. حداکثر حاشیه خطای نمونه، مثبت یا منفی ۳.۵ درصد است.
شیوع کرونا طی سالیان گذشته تغییرات زیادی را در سبک زندگی و حتی شرایط و موقعیتهای کاری مردم در سطح جهان، بههمراه داشت. با شیوع همهگیری شرایط کاری بسیاری از افراد تغییر کرد و تعداد زیادی از شاغلان کار خود را از دست دادند و یا دورکار شدند. در طول پراکندگی این بیماری، بسیاری از شرکتها و سازمانها در تمام نقاط دنیا بهناچار کارمندان خود را به خانه فرستادند تا وظایف روزانه مرتبط با کسبوکار را از راه دور سازماندهی کرده و انجام دهند. در این بین وضعیت دورکاری بر سطح سلیقه مردم تأثیر گذاشت و عده زیادی از کارمندان پس از پایان همهگیری نیز ترجیح دادند تا همچنان از اداره خانگی (خانه) خود و بهعنوان دورکار وظایف خود را انجام دهند. در واقع دورکاری تبدیل به اولویت بسیاری از شاغلان نسبت به مسائل دیگر از قبیل دستمزد و محیط کاری شده است. تا آنجا که برخی از کار خود در اداره استعفا داده و ترجیح میدهند تا در خانه و بهصورت دورکار، فعالیتهای کاری خود را ادامه دهند.
نظر شما