به گزارش خبرنگار آتیه‌آنلاین، اجاره‌نشینی همواره مشکلات خاص خود را داشته و در هر برهه‌ای از تاریخ یکی از مشکلات مهم کشور وضعیت اجاره‌نشینان بوده اما گویی طی سال‌های اخیر در این حوزه شرایط به مراتب دشوارتر از همیشه شده چراکه تورم افسارگسیخته، قیمت ملک را ظرف چند سال با تورم چندصد درصدی مواجه کرده و حال بر اساس قیمت متوسط مسکن و وضعیت دستمزد حتی مدت زمان انتظار برای خرید خانه به بالای ۸۰ سال رسیده است. در چنین وضعیتی قیمت اجاره‌بها نیز به تبعیت از بهای ملک و وضعیت عرضه و افزایش تقاضا سیری صعودی به خود گرفته و در هیچ کدام از ماه‌های سال قبل تورم نقطه به نقطه اجاره بها به کمتر از ۳۵ درصد نرسیده است.

شرایط نابسامان بازار مسکن در نهایت منجر به آن شده که دولت‌های مختلف به ویژه پس از دوره فراگیری کرونا تصمیمات مختلفی برای بهبود اوضاع اتخاذ کنند البته در عمل همچنان قشر خانه به دوش کشور مجبور به مهاجرت به حاشیه شهر و شهرهای اقماری شده یا بطور دائم متراژ خانه‌های خود را کمتر و محله آن را پائین‌تر انتخاب کرده و با این وجود بیش از نیمی از درآمد یک کارمند را بابت اجاره‌بها پرداخت کرده‌اند.

دولت چهاردهم که از ابتدای کار شعارهای عدالت گسترانه را در دستور کار خود داشته طی کمتر از هشت ماهی که از فعالیتش می‌گذرد اقداماتی در این حوزه داشته تا شاید بار مشکلات برای قشر اجاره نشین کمتر شود.

بسته حمایتی دولت برای اجاره‌نشینان

بسته حمایتی مستاجران در دومین شورای عالی مسکن در دولت چهاردهم به تصویب رسید و بر اساس آن برنامه‌های دولت در این حوزه اعلام شد. وام ۴۰۰ میلیونی ودیعه مسکن اگرچه یکی از جدی‌ترین بندهای تعریف شده در این زمینه بود اما احداث ۷۵ هزار خانه استیجاری با مشارکت بخش‌های غیردولتی، خیرین و بنیاد مسکن از دیگر تدابیری است که برای کنترل بازار اجاره‌بها تدوین شده است. این واحدها عمدتاً در کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ ساخته خواهند شد و به زوج‌های جوان (با حداکثر ۵ سال از تاریخ ازدواج) و خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی اختصاص می‌یابد.

همچنین در چارچوب اجرای ماده ۷ قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها، وزارت راه و شهرسازی مجموعه‌ای از مشوق‌ها و سیاست‌های مالی را برای تشویق موجران به رعایت نرخ‌های مصوب و ساماندهی بازار اجاره تصویب کرده است. این بسته شامل پرداخت تسهیلات جعاله مسکن و معافیت‌های مالیاتی برای موجرانی است که با نرخ‌های مصوب اقدام به اجاره واحدهای مسکونی خود می‌کنند.

تکمیل ۳۰۰ هزار واحد نیمه‌تمام دیگر طرحی است که در دستور کار قرار گرفته و اعلام شده واحدهایی که حداقل دو سال از صدور پروانه ساخت آن‌ها گذشته، مشمول دریافت تسهیلات بدون نیاز به سپرده‌گذاری یا ارزیابی هزینه باقی‌مانده خواهند بود. این تسهیلات برای واحدهای زیر ۱۰۰ مترمربع و با بازپرداخت پنج ساله پرداخت می‌شود. پروژه‌ها باید حداکثر ظرف ۱۸ ماه تکمیل شوند و بانک مرکزی مکلف است ظرف سه هفته، دستورالعمل اجرایی را به بانک‌های عامل ابلاغ کند.

وام ۴۰۰ میلیونی دولت برای مسکن استیجاری

وام قرض‌الحسنه‌ای که تا سقف ۴۰۰ میلیون تومان برای گروه‌های یک تا چهار تعریف شده را شاید بتوان جدی‌ترین طرح حمایتی دولت دانست که در همان آغاز کار با چالش‌ها و حاشیه‌های متعدد همراه شد و از سوی مسئولان بانک مرکزی چنین خبر داده شد که دهک چهارم از دریافت این وام باز خواهد ماند و وام ۴۰۰ میلیون تومانی تنها به سه دهک اول تعلق خواهد گرفت.

«فرزانه صادق مالواجرد» وزیر راه و شهرسازی چندی پیش خبر داده بود: به دهک‌های یک تا چهار جامعه به عنوان دهک‌های پایین درآمدی تا سقف ۴۰۰ میلیون تومان وام قرض‌الحسنه پرداخت می‌شود.

وی یادآور شده بود: «پیشنهاد دادیم تا برای تسهیلات قرض‌الحسنه دهک‌های یک تا چهار درآمدی به میزان ۲۰ همت تسهیلات در نظر گرفته شود و روی این مبلغ توافق شده است. درباره چگونگی ارائه تسهیلات و میزان وام، هیات عالی بانک‌ها به زودی مصوبه‌ای را تصویب و ابلاغ خواهد کرد.»

وی تصریح کرد: تلاش خواهیم کرد تا وام ودیعه قبل از آغاز فصل نقل و انتقالات پرداخت شود.

جزئیات وام ۲۷۵ میلیونی ودیعه مسکن

در کنار تسهیلاتی که دولت برای دهک‌های اول جامعه در نظر گرفته در شورای مربوطه مقرر شده با در نظر گرفتن تسهیلات ۲۰۰ همتی شاهد افزایش مبلغ وام ودیعه مسکن برای سایر مستاجران باشیم و بدین‌ترتیب برای سایر دهک ها نیز وام‌های کوتاه‌مدت تدارک دیده شده است.

به گفته صادق مالواجرد دولت در کوتاه مدت تلاش خواهد کرد با پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه برای دهک‌های پایین درآمدی و پرداخت تسهیلات با سود معین و مصوب به سایر دهک‌ها، بخشی از مشکلات را در این بخش را برطرف کند.

البته براوردها حاکی از آن است که در نهایت در صورت دریافت وام ۲۷۵ میلیونی و بازپرداخت پنج ساله آن با سود ۲۳ درصدی فرد وام‌گیرنده ۱۹۰ میلیون تومان سود وام پرداخت کرده و ۴۶۵ میلیون تومان به نظام بانکی بازگردانده است. ناگفته نماند که با همین سود و شرایط نیز در سالیان گذشته اجاره‌نشینان برای دریافت این وام با دشواری‌های بسیار مواجه بوده‌اند و در مقاطع زمانی مختلف بانک‌ها به بهانه‌های متعدد از پرداخت این تسهیلات سرباز می‌زده‌اند.

در هر صورت اینک وزیر راه و شهرسازی چنین وعده داده که مصوبات شورای عالی مسکن که اعطای این وام‌ها را نیز در بر می‌گیرد، بلافاصله بعد از ابلاغ به هیات عالی بانک‌ها می‌رود و با ابلاغ توسط دولت اجرایی خواهد شد.

صادق همچنین اظهار کرده «تلاش خواهیم کرد تا وام ودیعه قبل از آغاز فصل نقل و انتقالات پرداخت شود.»

سقف تسهیلات کمک ودیعه مسکن در شهر تهران مبلغ ۲۷۵ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها ۲۱۰ میلیون تومان، در سایر شهرها ۱۴۰ میلیون تومان و در روستاها ۵۵ میلیون تومان برای متقاضیان در نظر گرفته شده است.

مهلت ثبت‌نام برای دریافت وام ودیعه مسکن تا پایان سال ۱۴۰۴ تعیین شده و متقاضیان باید با مراجعه به سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن به نشانی saman.mrud.ir (http://saman.mrud.ir/) مراحل ثبت‌نام را تکمیل کنند. روند ثبت‌نام شامل ورود به بخش کمک ودیعه مسکن، دریافت رمز عبور پیامکی، تأیید شرایط، ثبت اطلاعات شخصی و خانوادگی، و دریافت کد تأیید نهایی است.

ثبت‌نام و دریافت تسهیلات ودیعه مسکن باعث قرمز شدن فرم جیم افراد متقاضی در اقدام ملی مسکن می‌شود. چراکه این طرح ملی در زیرمجموعه مصوبه قانون ساماندهی بازار مسکن می‌گنجد. سبز بودن فرم ج یا فرم جیم یعنی متقاضی و افراد تحت تکفل قبلاً از امکانات دولتی و نهادهای عمومی، زمین و تسهیلات وام مسکن و مسکن دریافت نکرده‌اند و با این ثبت‌نام در تسیهلات ودیعه، فرم ج قرمز می‌شود. چون تسهیلات دولتی می‌گیرند. علت این موضوع تلاش برای محدود شدن ثبت‌نام‌ها در پی محدودیت منابع وام ودیعه مسکن ذکر شده است.

اقساط وام اجاره بها چقدر است؟

بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، نرخ کارمزد این تسهیلات ۲۳ درصد تعیین شده است و بازپرداخت آن باید در مدت حداکثر پنج سال انجام شود. بنابراین به‌صورت تقریبی برای وام ۱۱۰ میلیونی ماهانه حدود ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، برای وام ۲۱۰ میلیون تومانی حدود حدود ۵ میلیون و ۹۱۹ هزار تومان و برای وام ۲۷۵ میلیون تومانی حدود ۷ میلیون و ۷۵۲ هزار تومان قسط ایجاد می‌شود.

همچنین مجموع سود پرداختی طی دوره بازپرداخت پنج‌ساله نیز بر اساس نرخ مصوب، به ترتیب حدود ۷۶ میلیون، ۱۴۵ میلیون و ۱۹۰ میلیون تومان خواهد بود.

مستأجرانی که در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ یا قبل از آن وام ودیعه مسکن دریافت کرده و تسویه کرده‌اند، مجاز به دریافت مجدد این وام هستند. شرط دریافت مجدد، ارائه اجاره‌نامه رسمی دارای کد رهگیری ثبت‌شده در سامانه معاملات املاک، و ثبت اطلاعات سکونت و مالکیت در سامانه ملی املاک و اسکان کشور است.