به گزارش آتیه آنلاین و به نقل از اکونومیست؛ بخار سفید از آب‌های «اوکوهیدا اُنسِنگو» (Okuhida Onsengo) در شمال برفی ژاپن بلند می‌شود. هر ساله هزاران نفر از سراسر ژاپن برای حمام کردن در این چشمه‌های آب گرم سفر می‌کنند. در همین حال، در پایین جاده در حال بهره‌برداری جدیدی از مخازن زیرزمینی چشمه جدید هستند؛ در دسامبر گذشته نیروگاه «زمین‌گرمایی» ناکائو شروع به استفاده از بخار این چشمه‌ها برای تولید برق کرد. این نیروگاه با حداکثر خروجی تقریباً دو مگاوات (مگاوات) می‌تواند برق ۴۰۰۰ خانوار را تامین کند.

تخمین زده می‌شود که ژاپن با بیش از ۱۰۰ آتشفشان فعال، دارای منبع زمین گرمایی بالقوه‌ای برابر با ۲۳ گیگاوات، معادل خروجی ۲۳ راکتور هسته‌ای است. اما نیروگاه «ناکائو» نادر است. ژاپن ذخایر زمین گرمایی خود را به سختی توسعه داده و انرژی زمین گرمایی تنها ۰.۳ درصد از تامین برق این کشور را تشکیل می‌دهد. ژاپن پس از آمریکا و اندونزی سومین پتانسیل بزرگ زمین گرمایی در جهان را دارا است، اما از نظر تولید انرژی زمین گرمایی در رتبه دهم قرار دارد. برای کشوری که شدیداً به انرژی وارداتی وابسته است و در تلاش است تا به تعهد خود مبنی بر کربن‌زدایی اقتصاد تا سال ۲۰۵۰ عمل کند، این یک فرصت بزرگ محسوب می‌شود که در حال از دست دادن آن است.

صنعت انسن (چشمه آب گرم) گسترده ژاپن مانع اصلی توسعه انرژی زمین گرمایی است. اگرچه بسیاری از زمین شناسان بر این باورند که احتمال کمی وجود دارد که نیروگاه‌های زمین گرمایی بر چشمه‌های آب گرم و حمام تأثیر منفی بگذارند اما هنوز صنعت onsen متقاعد نشده است. البته این چشمه‌ها عموماً با سفره‌های زیرزمینی بسیار کم‌عمق‌تر از مخازن زمین گرمایی که شرکت‌های انرژی به دنبال آن هستند پر می‌شوند.

از دیگر طرف دولت برای صنعت گردشگری خود به چشمه‌های آب گرم متکی است. و سوال اصلی در ارتباط با مسئله این است که اگر چشمه‌های آب گرم به دلیل ادامه ساخت نیروگاه‌های زمین گرمایی ناپدید شوند، چه اتفاقی برای صنعت گردشگری خواهد افتاد. اما ۳۰۰۰ تفرجگاه آب گرم در ژاپن که به طور معمول رضایت لازم برای تغییر و توسعه را نشان نمی‌دهند و این واقعیت که آنها عمیقاً در فرهنگ سنتی ژاپن ریشه دارند و سالانه حدود ۱۳۰ میلیون بازدید کننده را به خود جذب می کنند، تا حد زیادی دولت را از عقب نشینی به نفع نیروگاه‌های زمین گرمایی منصرف کرده است.

موانع دیگری برای توسعه نیروگاه‌های زمین گرمایی وجود دارد. حدود ۸۰ درصد ذخایر ژاپن در پارک‌های ملی قرار دارد و بیشتر جغرافیای ژاپن کوهستانی است. زمین‌شناسی زیرزمینی مناطق نسبتاً پیچیده است و لایه‌هایی از سنگ‌های سخت که حفاری از آن‌ها دشوار است در صفحات زیرزمینی قرار دارند. در حالی که کشورهایی مانند اندونزی که انرژی زمین گرمایی زیادی تولید می‌کنند، اغلب نیروگاه‌های نسبتاً بزرگ و با اتصال مناسبی در اختیار دارند. اما ایهارو ساچیو (Ehara Sachio) از موسسه اطلاعات زمین گرمایی که یک اتاق فکر در نزدیکی توکیو است می‌گوید: «وضعیت زمین‌های مستعد زمین گرمایی در ژاپن معمولاً کوچک و پراکنده است. از این رو انرژی زمین گرمایی در ژاپن «امیدبخش» اما نیازمند تلاشی مجدانه است».

همانطور که ژاپن در واکنش به بحران نفتی دهه ۱۹۷۰ نشان داد، با اراده سیاسی کافی، هیچ یک از این موانع غیرقابل عبور نیست. در آن زمان، ابتکاری به نام «پروژه آفتاب» برای ترویج منابع انرژی جایگزین، از جمله منابع خورشیدی، هیدروژن و زمین گرمایی در ژاپن راه‌اندازی شد. سازمان توسعه انرژی‌های نو و فناوری صنعتی (NEDO)، یک نهاد دولتی که در سال ۱۹۸۰ تأسیس شده است، یک ارزیابی سراسری از پتانسیل زمین گرمایی انجام داد و در اواخر دهه ۱۹۹۰، ده‌ها نیروگاه زمین گرمایی در سراسر کشور ساخته شد که بیش از ۵۰۰ مگاوات به ظرفیت تولید اضافه کرد.

با تثبیت قیمت نفت و راه‌اندازی نیروگاه‌های هسته‌ای بیشتر، شور و شوق ژاپن برای انرژی زمین گرمایی کاهش یافت. اما فروپاشی نیروگاه اتمی فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ که منجر به مخالفت افکار عمومی با انرژی هسته‌ای شد، جهش دیگری را در مرحله انرژی زمین گرمایی به همراه داشت. ژاپن اکنون امیدوار است که تولیدات زمین گرمایی را تا سال ۲۰۳۰ سه برابر کند. سرمایه‌داران و دولت‌های محلی بیش از ۵۰ سایت احتمالی را برای ساخت نیروگاه‌های جدید زمین گرمایی در نظر گرفته‌اند.

اکنون دولت ژاپن به فناوری نسل بعدی چشم دوخته است. در همین راستا اخیراً ژاپن و آمریکا توافق نامه‌ای برای همکاری در پروژه‌های زمین گرمایی امضا کرده‌اند، از جمله در تحقیق برای زمین گرمایی فوق بحرانی که شامل حفر چاه‌های عمیق برای دسترسی به سیالات فوق داغ در دل زمین استکارشناسان برآورد می‌کنند که چنین فناوری‌های پیشرفته‌ای می‌تواند تضمین کنند که انرژی زمین گرمایی، بیش از ۱۰ درصد انرژی ژاپن را تامین می‌کند. آمریکا هم قصد دارد ۸.۵ درصد از برق تولیدی خود تا سال ۲۰۵۰ را از منبع انرژی زمین گرمایی تامین کند.

آب گرم استخراج شده در این نیروگاه‌ها به چشمه‌های محلی آب گرم هدایت می‌شود. اوچینو ماسامیتسو، مالک محلی یک چشمه آب گرم می‌گوید: «دو طرف از یک موقعیت برد-برد لذت می‌برند. به نظر می‌رسد که این همکاری باعث ایجاد علاقه به استفاده از آب‌های گرم به روش‌های دیگر نیز شده است. برخی از خانوارهای محلی از گرمای خود برای پرورش میوه‌های استوایی مانند موز و میوه اژدها استفاده می‌کنند. وی معتقد است که استفاده از آب گرم و انرژی زمین گرمایی، رویاهای بسیاری را به وجود می‌آورد.