به طرز متناقضی، در قرن پر جنب و جوش بیست و یکم، پیاده‌روی ساده و پرسه‌زنی در حال کسب شهرت مثبتی است. وقتی از یک عصب‌شناس در مورد فواید پرسه‌زدن بی‌هدف سؤال می‌شود، تقریبا می‌تواند ۲۰ دقیقه درباره فواید پرسه‌زنی و پیاده روی توضیح دهد.
«دو نوع پیاده‌روی وجود دارد: در مکان‌های آشنا و در مکان‌های جدید. اگر در مکان‌هایی که قبلاً می‌شناسید پیاده‌روی کنید، اولین اثرات مثبت آن فعال‌سازی قلب و عروق است: وقتی پاهایتان را حرکت می‌دهید، قلبتان هم حرکت می‌کند. در حین پیاده‌روی، سرتان را می‌چرخانید: میدان دیدتان تغییر می‌کند و به محرک‌های بصری در سمت راست و چپ برخورد می‌کنید. به این ترتیب، هر دو نیمکره مغز فعال می‌شوند. پیاده‌روی باعث می‌شود آنها با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این یک تمرین فوق‌العاده است، زیرا در مغز، معمولاً یکی از نیمکره‌ها بر دیگری غالب است.» این گفته‌های دکتر «برونو ریبیرو»، استاد بخش آناتومی انسانی و روان‌زیست‌شناسی (Psychobiology) دانشگاه مورسیا در اسپانیا است.
دکتر «ریبیرو» توضیح می‌دهد که اگر فرد پیاده به‌صورت آگاهانه تلاش کند تا «در اینجا و اکنون» حضور داشته باشد، پیاده‌روی به یک عمل مدیتیشن تبدیل می‌شود. او می‌گوید: «برای این کار باید افکار مربوط به گذشته و آینده را کنار بگذارید و بر لحظه حال تمرکز کنید. این کار بسیار دشوار است، اما اگر انجام شود، پیاده‌روی تمام مزایای مدیتیشن را به همراه خواهد داشت. گاهی اوقات، افرادی که در انجام مدیتیشن کلاسیک مشکل دارند، می‌توانند این حالت را در طول پیاده‌روی تجربه کنند.»
پیاده‌روی در مناظر و مناطق ناشناخته، به گفته «ریبیرو»، می‌تواند مزایای بیشتری داشته باشد. او توضیح می‌دهد که مغز ما در این حالت دوپامین ترشح می‌کند، دوپامین «یک انتقال‌دهنده عصبی است که برخورد با محیط تازه را در مغز شناسایی می‌کند و به ما امکان می‌دهد تا خطرات را تشخیص دهیم و از این طریق توجه و تمرکز بیشتری بر محیط داشته باشیم. یک دوز روزانه مناسب از دوپامین باعث افزایش سطح انتقال‌دهنده عصبی دیگر به نام سروتونین می‌شود که مسئول تنظیم خلق‌وخوی ماست. پیاده‌روی به حفظ سطوح بالای هر دو انتقال‌دهنده عصبی (دوپامین و سروتونین) کمک می‌کند.»
«شارل بودلر»، شاعر فرانسوی، «فلانورها» یا همان پیاده‌های رمانتیک پاریسی را «مشاهده‌گران دل‌مشغول زندگی شهری» توصیف می‌کند. در ابتدا، این افراد به‌عنوان مردانی بی‌فایده و تنبل شناخته می‌شدند که کمک چندانی به جامعه نمی‌کردند و وقت خود را هدر می‌دادند. در سال ۱۸۷۲، دائره‌المعارف بزرگ جهانی «لاروس» در قرن نوزدهم، آنها را به شکلی دوگانه، هم بی‌قرار و هم بیکار توصیف کرد.
اما تقریباً در همان زمان، حامیان «هنر پرسه‌زدن» نیز شروع به ظهور کردند؛ نویسنده و منتقد ادبی، «شارل آگوستین سنت بوو»، نوشت که فلانری «برعکسِ هیچ‌کاری نکردن» است و «بالزاک»، رمان نویس شهیر فرانسوی پرسه‌زدن را «ذائقه‌شناسی برای چشم‌ها» نامید.
مزایای پیاده‌روی
امروزه درباره مزایای پیاده‌روی چه می‌دانیم؟ مطالعات بالینی و آزمایش‌ها نشان داده‌اند که حرکت ذهنی افراد در حین پیاده‌روی خلاقیت را تقویت می‌کند. از آنجا که پیاده‌روی نیاز به تلاش آگاهانه ندارد، به ذهن اجازه می‌دهد تصاویر جدید را جذب کرده و ارتباطات تازه‌ای ایجاد کند. این وضعیتی ایده‌آل برای نوآوری است.
دو استاد دانشگاه استنفورد، «ماریلی اوپتزو» و «دنیل شوارتز»، در مجموعه‌ای از مطالعات در سال ۲۰۱۴ نشان دادند که چگونه پیاده‌روی بر خلاقیت تأثیر می‌گذارد. در بررسی آنها که شامل چهار آزمایش بود، ۱۷۶ دانشجو وظایف تفکر خلاقانه را در حالت‌های مختلف (نشسته، در حال راه‌رفتن روی تردمیل یا پیاده‌روی در محوطه دانشگاه) انجام دادند. در یکی از این آزمایش‌ها، آنها باید کاربردهای غیرمعمولی برای اشیاء روزمره مانند یک دکمه یا یک لاستیک پیدا می‌کردند.
محققان دریافتند که هنگام پیاده‌روی، دانشجویان تا شش برابر بیشتر از زمانی که نشسته بودند، کاربردهای خلاقانه برای آن اشیاء پیدا کردند. با این حال، در وظایفی که نیازمند یک پاسخ دقیق و واحد بود، در حالت پیاده‌روی خطاهای بیشتری رخ داد. نتیجه‌گیری پژوهشگران این بود که اجازه دادن به ذهن برای پرسه‌زدن در میان انبوهی از افکار برای ایجاد ایده‌های خلاقانه مفید است، اما برای یافتن یک راه‌حل دقیق برای یک مشکل، چندان مناسب نیست.
اهمیت مکان در پیاده‌روی
مکانی که در آن پیاده‌روی می‌کنیم نیز مهم است. قدم زدن در یک جنگل با قدم زدن در شهر یکسان نیست. مطالعه‌ای به سرپرستی پروفسور «مارک برمن» از دانشگاه کارولینای جنوبی نشان داد که دانشجویانی که در میان درختان قدم زده بودند، در آزمون حافظه عملکرد بهتری نسبت به کسانی که در شهر قدم می‌زدند از خود نشان داده‌اند.
تعدادی مطالعات کوچک اما مستمر نیز نشان می‌دهند که پیاده‌روی در فضای سبز می‌تواند منابع ذهنی را که به‌سرعت توسط محیط‌های شهری ساخته دست بشر تحلیل می‌روند، بازیابی کند.
گوشه‌ای شلوغ و پر از جمعیت، همراه با صدای ترافیک، نورها و تابلوهای تبلیغاتی، به‌سرعت قدرت توجه ما را مصرف می‌کند. اما در طول یک پیاده‌روی در طبیعت، در محیطی بدون محرک‌های قابل توجه، ذهن می‌تواند استراحت کند.
تأثیر پیاده‌روی سریع بر بهبود حافظه
افرادی که با فراموشی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، می‌توانند با یک پیاده‌روی کوتاه و سریع حافظه خود را بهبود بخشند. به گفته «رونگ ژانگ»، استاد نورولوژی در «مؤسسه مغز پیتر اودانل» در دانشگاه تگزاس، برای افزایش جریان خون در مغز، باید ریتم قلب خود را در حین پیاده‌روی افزایش دهیم تا حدی که نفس کشیدن و ادامه مکالمه برایمان دشوار شود.
در مطالعه‌ای که او انجام داد، گروهی از افراد میانسال و مسن با پیاده‌روی نیم‌ساعته به مدت پنج روز در هفته حافظه و عملکرد شناختی خود را بهبود بخشیدند. یک سال بعد، مطالعه‌ای دیگر نتایج این تحقیق را تأیید کرد. هر دو مطالعه نشان دادند که برای مشاهده بهبود در حافظه و شناخت، لازم است این سطح از فعالیت را حداقل برای یک سال حفظ کنیم.
پیاده‌روی: راهکاری برای شکستن چرخه افکار منفی
اگر شما شخصی هستید که در چرخه‌های تکراری و افکار منفی گیر می‌افتید، پیاده‌روی می‌تواند برای شما مفید باشد. یک پیاده‌روی کوتاه می‌تواند به شما کمک کند این چرخه را بشکنید.
در سال ۲۰۲۰، مطالعه‌ای که در مجله «روانشناسی محیطی» (The Journal of Environmental Psychology) منتشر شد، نشان داد که ۳۰ دقیقه پیاده‌روی برای قطع یک مارپیچ وسواسی از افکار منفی کافی است؛ نویسندگان این مطالعه نوشتند: «پیاده‌روی این چرخه را قطع می‌کند و ما را از این حلقه فکری بیرون می‌آورد، چه به دلیل آن که چشم‌انداز محیط توجه ما را به سمت دیگری معطوف می‌کند یا به این خاطر که فعالیت بدنی به مقداری از تمرکز نیاز دارد.» بنابراین، پیاده‌روی می‌تواند ابزاری ساده و در عین حال مؤثر برای مدیریت ذهن باشد.
پیاده‌روی کوتاه و فواید شگرف آن
برای دستیابی به فواید قلبی‌عروقی و پیشگیری از برخی تومورها و بیماری‌های مزمن، لازم نیست پیاده‌روی‌های طولانی انجام دهید. نتایج منتشرشده در «مجله پزشکی ورزشی بریتانیا» (British Journal of Sports Medicine) نشان می‌دهد که ۷۵ دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هفته، یعنی نیمی از مقدار توصیه‌شده توسط «سازمان جهانی بهداشت»، می‌تواند از هر ۱۰ مورد مرگ زودرس یکی را پیشگیری کند.
این یافته‌ها حاصل بررسی ۱۹۶ مطالعه با حضور ۳۰ میلیون نفر است. پژوهشگران دریافتند که در مقایسه با نبود فعالیت بدنی انجام پیاده‌روی «احتمال مرگ زودرس را به هر دلیلی ۳۰ درصد کاهش می‌دهد»، «احتمال مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی را ۲۹ درصد کمتر می‌کند و همچنین «احتمال مرگ ناشی از سرطان را ۱۵ درصد کاهش پیدا می‌دهد». این نتایج نشان می‌دهند که حتی مقدار کمی ورزش منظم می‌تواند تأثیر بزرگی بر سلامت و طول عمر داشته باشد.
مطالعه‌ای دیگر در اسپانیا نشان داد که ۵۰ دقیقه پیاده‌روی در هفته می‌تواند ۳۰ درصد از مرگ و میر بکاهد. برای افرادی که سال‌ها به‌طور نشسته زندگی کرده‌اند، حتی افزایش‌های کوچک در فعالیت بدنی می‌تواند فوایدی زیادی را به‌همراه داشته باشد. حتی اگر نتوانند ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی توصیه‌شده را انجام دهند، پیاده‌روی با سرعت خوب به مدت ۵۰ دقیقه در هفته می‌تواند شروعی برای بهبود سلامت آنها باشد.
فیلسوف فرانسوی «فردریک گرو» (Frédéric Gros)، نویسنده کتاب «فلسفه پیاده‌روی»، معتقد است که برخاستن و پیاده‌روی برای تفکر خوب ضروری است. در کتابش، او پیاده‌روی‌های بزرگان فکری مانند نیچه، روسو و مونتنی را نقل می‌کند. این‌طور نیست که وقتی بی‌حرکت هستیم، نتوانیم خوب فکر کنیم، اما معمولاً به ایده‌های ثابت و ساکن گرایش پیدا می‌کنیم. گرو توصیه می‌کند که هنگام پیاده‌روی یادداشت‌برداری کنیم، چه در یک دفترچه یادداشت یا با تلفن همراه، زیرا او می‌گوید «ایده‌هایی که هنگام پیاده‌روی به ذهنمان می‌رسد، ایده‌های خوبی هستند اما تاسف‌آور اینکه ضعیف و سبک‌اند و راحت فراموش می‌شوند؛ چون شاید به قول نیچه: فقط ایده‌هایی که از پیاده‌روی به دست می‌آیند، ارزش دارند.»
نظر شما