کودکان به چه علت ناخن می‌جوند و این کارشان ریشه در چه چیزی دارد؟
جویدن ناخن توسط کودکان و نوجوانان اغلب برای از بین بردن اضطراب است. این کار در کودکان مضطرب باعث آرامش می‌شود؛ عادتی که توجه کودک را از دنیای خارج قطع می‌کند و باعث در خود فرو رفتن او می‌شود. گاهی هم نشانگر نوعی حس انتقامجویی از محیط و ناکامی‌های ناشی از آن است. اما وقتی که به صورت عادت درآید، ترک آن بسیار مشکل است و چه بسا شدت اضطراب کودک هم بیشتر شود و به ناچار به فشارهای محیطی که ممکن است از علت‌های ناخن جویدن باشد، روی بیاورد. پژوهش‌ها نشان داده ۵۰ درصد از نوجوانان و یک‌سوم کودکان دبستان به این عادت مبتلا هستند. ناخن جویدن اگر در سنین پایین کنترل نشود، ممکن است به شکل یک رفتار درآید و تا سن نوجوانی این عادت در فرد باقی بماند. جویدن ناخن در کودکان یک امر طبیعی است و با گذشت زمان بهبود می‌یابد. در برخی کودکان اگر این رفتار تقویت شود به یک مشکل جدی در بزرگسالی تبدیل می‌شود. اگر جویدن ناخن در کودکی به دوران نوجوانی کشیده شود، می‌تواند با مشکلات توجه و تمرکز در ارتباط باشد. همچنین مشکلات فردی و احساس بی‌ثباتی در دوران کودکی و نوجوانی منجر به ادامه جویدن ناخن می‌شود که به صورت پنهانی ممکن است انجام شود.
شکل‌گیری عادت‌ها در کودکان به چه صورت است؟
به طور کلی تکرار بعضی رفتارهای نامطلوب در کودکان در زمان‌های مختلف باعث شکل‌گیری یکسری عادات در آنها می‌شود. یکی از رفتارهایی که در کودکان تبدیل به عادت می‌شود ناخن جویدن است. البته ناخن جویدن رفتار عادتی نیست بلکه بعضی کودکان به آن عادت می‌کنند؛ چون جویدن ناخن یا کندن پوست اطراف آن در مدت زمانی خاص تبدیل به عادتی در کودکی می‌شود که نشان می‌دهد او تحت فشار روانی یا استرس و اضطراب است. در بسیاری از موارد هم ممکن است با از بین رفتن عوامل استرس‌زا همچنان در کودک باقی بماند. گویی تکرار آن احساس آرامش را به او منتقل می‌کند. مثلاً کودک حتی هنگام تماشای تلویزیون که استرسی هم ندارد باز ناخن‌هایش را می‌جود. بنابراین با توجه به اینکه منشاء این عادت‌ها استرس و تنش‌های اضطراب‌گونه است ردپای آن تا مدت‌ها باقی خواهد ماند و با از بین رفتن استرس بلافاصله ترک نمی‌شود.
چگونه می‌توان با عادات مخرب و استرس بچه‌ها مقابله کرد؟
والدین وقتی برای اولین‌بار متوجه رفتارهایی مانند ناخن جویدن کودک می‌شوند ابتدا باید تمام عوامل استرس‌زا را در او بررسی کنند و ببینند چه عوامل استرس‌زایی در اطراف کودک وجود دارد. این در حالی است که معمولاً والدین نمی‌توانند منبع استرس‌زای فرزندشان را پیدا کنند. گاه تغییر محل یا شهر، بیماری یکی از اعضای خانواده، به دنیا آمدن فرزند جدید و بگومگوهای والدین باعث استرس، ترس و اضطراب در کودکان می‌شود و واکنش آنها هم به این موضوع جویدن ناخن است. گاهی هم برانگیختن حس حسادت در کودک باعث به وجود آمدن استرس در او می‌شود و او برای کسب آرامش به رفتارهایی مانند ناخن جویدن روی می‌آورد. بنابراین هر رویدادی که برای کودک غیرعادی باشد می‌تواند منبع استرس باشد. به همین دلیل نخستین گام برای کودک در ابتدا پیدا کردن منبع و عوامل استرس‌زا و سپس تعدیل کردن آن است. به عنوان مثال، اگر تولد فرزند جدید باعث استرس در کودک شده می‌توان با مسئولیت‌های جدید به کودک به او حس دیده شدن و توجه کافی داد، به گونه‌ای که او ترس و اضطراب کمتری را تجربه کند. به طور کلی تعامل بیشتر با کودک در شرایط استرس‌زا می‌تواند در این موارد بسیار کمک‌کننده باشد. این در حالی است که بی‌توجهی به علت‌های مخرب کودکان باعث تشدید آن خواهد شد. طولانی شدن استرس در کودک سلامت جسم و روان کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ضمن آنکه ممکن است عادت‌های مخرب دیگری هم در او به وجود آید که تا بزرگسالی و به مدت طولانی در او باقی بماند.
در مورد نقش والدین در برخورد با عادت‌های مخرب کودکان هم توضیح میدهید؟
بچه‌ها می‌توانند به کمک والدین خود موقعیت‌ها و مکان‌هایی که بیشتر رفتارهای مخرب خود را تکرار می‌کنند، پیدا کنند. مثلاً ممکن است بچه‌ها هنگام تماشای تلویزیون و یا انجام تکالیف‌شان شروع به جویدن ناخن کنند. بعد از پیدا کردن این زمان و موقعیت‌ها باید تا حد ممکن آنها را به کار دیگری مشغول کرد. البته والدین باید صبر و حوصله زیادی از خود نشان دهند تا کودک بتواند روش‌های جدید را بیاموزد. علاوه بر این، والدین می‌توانند با گرفتن عکس از بد شکل شدن ناخن کودک بر اثر جویدن، او را متوجه مخرب بودن رفتارش و آسیبی که از این کار می‌بیند، کنند. در آخر اینکه، والدین برای ریشه‌کنی عادت‌های مخرب فرزندان‌شان حتماً باید از مشاور و متخصص کمک بگیرند.
نظر شما