لطفا در مورد تاثیر ورزش بر افراد دیابتی توضیحاتی بفرمایید؟

دیابت بیماری است که هم شیوع بالایی دارد و هم دارای عوارض گسترده‌ای است بنابراین ورزش کلید کنترل دیابت است. فعالیت بدنی مادام‌العمر یکی از اجزای مهم درمان افراد مبتلا به دیابت است. در حقیقت ورزش حساسیت گیرنده‌ها را به انسولین افزایش می‌دهد و این اثر ممکن است از چند ساعت تا ۲۴ ساعت باقی بماند. با انجام ورزش مداوم افراد مبتلا به دیابت به تدریج می توانند دوز انسولین یا داروی خوراکی خود را کاهش دهند و در نوع دوم دیابت حتی ممکن است بی نیاز از مصرف دارو شوند. پیاده‌روی بهترین ورزش شناخته شده در بیماران دیابتی است. که پیاده روی این افراد بهتر است روی سطح صاف باشد. البته بسته به موقعیت افراد ورزش های دیگری نیز تجویز می شود. شنا از دیگر ورزشهایی است که برای بیماران دیابتی توصیه می شود. اگر بیماری قبل از شروع ورزش در قفسه سینه احساس درد کرد یا در پای خود دارای زخم است حتما باید آن را پزشک خود در میان بگذارد.

بهترین زمان ورزش در طول روز چه زمانی است؟

عصرها محتمل‌ترین زمان ایجاد افت قند بیماران دیابتی هنگام ورزش و نامحتمل ترین زمان آن صبح ها است. پس بهتر است برنامه ورزشی صبح‌ها باشد اما اگر ورزشکار مجوز به انجام مسابقه در عصر است، باید انسولین عصر را کاهش و مصرف وعده غذایی عصر را افزایش دهد. به دلیل اثر طولانی مدت ورزش بر حساسیت به انسولین، قند خون باید ۳ تا ۴ ساعت بعد از ورزش اندازه گیری شود، حتی اگر این زمان به نیمه شب موکول شود. البته ممکن است ورزشکار دچار افت قند دیررس بعد از ورزش شود. برای جلوگیری از آن باید میزان انسولین قبل از ورزش را کاهش و مصرف مواد قندی را قبل، بعد و حین ورزش افزایش داد به دنبال یک روز پر فعالیت ممکن است این حالت در نیمه شب اتفاق بیفتد که فرد دیابتی باید نیمه شب از خواب بیدار شود و علاوه بر اندازه گیری میزان قند، مواد قندی مصرف کند. اگر فعالیت سنگین پبش از ۳۰ دقیقه به طول انجامد، قند خون باید مجددا در طول فعالیت اندازه گیری شود.

بیماران دیابتی که از انسولین استفاده می کنند در هنگام ورزش باید چه کار هایی را انجام دهند؟

برای جلوگیری از افت قند خون ناشی از ورزش باید سطح انسولین را در خون کاهش داد. روش مناسب این است که انسولین دریافتی قبل از وعده غذایی را کاهش دهید و پس از مصرف وعده غذایی به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ورزش کنید البته اندازه گیری قند خون قبل و بعد از ورزش می تواند راهنمای خوبی برای اسن اصلاح باشد. در ورزش‌هایی که بیش از ۴۵ دقیقه طول می کشد فرد دیابتی باید هر ۳۰ تا ۴۰ دقیقه یک مایع حاوی مواد قندی بنوشد و در صورت انجام ورزش‌های خیلی طولانی یا جدید آزمایش اضافی قند خون ضروی است. محل تزریق انسولین هم باید در محلی باشد که در ورزش کمتر استفاده می شود. برای مثال در دویدن و پرش ، ران محل مناسب نیست یا در شنا گران نباید در بازو ها ترزیق صورت گیرد. به نظر می رسد شکم محل مناسبی برای همه ورزشها در تزریق انسولین است.

ورزش و تحرک بدنی برای کدام یک از بیماران دیابتی ممنوع است؟

افراد مبتلا به نوروپاتی محیطی یا میکروآنژیوپاتی (بیماری مربوط به عروق خونی کوچک است که در آن دیوارۀ عروق بسیار ضخیم و ضعیف می‌شود به طوری که موجب خونریزی و کاهش جریان خون می شود) باید از ورزشهایی که ممکن است به پاها ضربه وارد کند اجتناب کنند. دویدن و جهیدن به خصوص در صورت وجود اختلال حسی-عصبی می تواند مخرب باشند. ولی شنا و دوچرخه سواری جایگزین های مناسبی هستند. بیماران دچار رتینوپاتی دیابتی (خونریزی ته شبکیه) باید از ورزش هایی که فشار خون سیستولیک را تا بیش از ۱۸۰ میلی لیتر جیوه بالا می برد مانند وزنه برداری و ورزش های ایزومتریک (تمرین دادن ماهیچه‌ها بدون این‌ که نیاز باشد از جای خود تکان بخورید) خودداری کنند. همچنین در این افراد ورزش نباید در جهت و وضعیت معکوس انجام شود. چون باعث افزایش فشار داخل چشم می شود. به علاوه از ورزش‌هایی مانند دویدن، ورزشهای برخوردی، ژیمناستیک، شیرجه هم باید اجتناب کرد. خلاصه اگر هنوز قند خون به خوبی کنترل نشده است. فرد دیابتی نباید ورزش را شروع کند. اگر چه ورزش باعث افت قند می شود ولی اگر قند خون بیش از ۲۵۰تا ۳۰۰ میلی گرم در دسی لیتر است. ورزش می تواند خطر ناک باشد. از سوی دیگر در صورت پایین بودن قند خون نیز انجام ورزش ممنوع است. بنابراین بهتر است نیم ساعت قبل از شروع ورزش قند خون ارزیابی شود.

فرد دیابتی به عنوان یک ورزشکار چه نکاتی را باید رعایت کند؟

نکاتی که فرد دیابتی باید در هنگام ورزش رعایت کند عبارتند از: در صورتی که ورزش بیش از چند ساعت به طول بینجامد میزان انسولین دریافتی باید ۲۰ تا ۵۰ درصد تقلیل پیدا کند. این کاهش در بعضی از بیماران در انسولین قبل از ورزش و در بعضی در کل انسولین دریافتی اعمال می شود. هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه یک ذخیره غذایی کربو هیدراتی با ۶۰ کیلو کالری مصرف شود. انداز ه گیری قند در طول مسابقه خیلی کمک کننده است. انجام یک مسابقه تقلیدی قبل از مسابقه اصلی در ارزیابی پاسخ ورزشکار مفید خواهد بود .