به گزارش آتیه آنلاین و به نقل از Elpais؛ اجاره خانه در اسپانیا به طور فزاینده‌ای پیچیده شده است. اجاره‌ها سال‌هاست که در حال رشد بوده‌اند و در مواجهه با این واقعیت، بیشترین توصیه‌هایی که برای اقامت مقرون‌به‌صرفه‌تر به مستاجرین ارائه می‌شد رفتن از مراکز شهر و اجاره در حومه‌ها بوده است. اما این راه‌حل همیشه ممکن نیست. «اثر لکه نفتی» که بسیاری از کارشناسان با آن رفتار قیمت مسکن را منعکس می‌کنند، مدت‌هاست که به حاشیه شهرها رسیده است و در برخی جاها حتی فراتر از حاشیه‌ها می‌رود؛ طبق آخرین گزارش سالانه بانک اسپانیا، چهار منطقه حائل خارج از مناطق شهری، خود از آستانه اجاره پیشنهادی فراتر رفته است. این بانک در گزارش خود بین سه نوع منطقه تمایز قائل می‌شود: مراکز مناطق شهری، حاشیه‌ها و مناطق «خارج از مناطق شهری».

اجاره و توریسم

«اریکو گارسیا» ۳۰ ساله به خوبی از این واقعیت آگاه است. او به‌تازگی با شریک زندگی‌اش که ۳۰ سال سن دارد، به روستای کوچک «هررا د ایبیو»، در منطقه شمالی «کانتابریا» نقل مکان کرده است. زندگی در زادگاهش کومیلاس (جمعیت ۲۳۰۰ نفر) با توجه به قیمت اجاره‌بها ناپایدار شده بود. توریستی شدن شمال اسپانیا تقاضا برای اقامت تابستانی را چند برابر کرده است و صاحبان املاک در مسافران فرصتی برای کسب درآمد از املاک خود پیدا می‌کنند. بومیان «کومیلاس» که می‌خواهند از خانه خود نقل مکان کنند، باید با قیمت‌های غیرقابل اجاره دست و پنجه نرم کنند یا از جستجوی مکان‌های دیگر صرف‌نظر کنند. این زوج دو فرزند دارند و اکنون خانه‌ای با باغ را با قیمت ۵۰۰ یورو (۵۴۰ دلار) در ماه اجاره می‌کنند. با این مبلغ در وب‌سایت‌های اجاره فقط یک آپارتمان آن هم فقط در تابستان قابل دسترس است. «گارسیا» خاطرنشان می‌کند: «اجاره خانه در این منطقه فقط برای تابستان‌ها یا در غیر این صورت از سپتامبر تا ژوئن در دسترس است».

گارسیا، که در انبار یک سوپرمارکت کار می‌کند، آهی می‌کشد و ادامه می‌دهد: «در حلقه دوستان من، تقریباً همه با والدین خود زندگی می‌کنند، ما ۹ نفر هستیم و فقط سه نفر توانسته‌ایم از خانه خارج شویم»، در «کومیلاس» رونق تابستانی باعث می‌شود که املاک مسکونی در زمستان خالی به نظر برسند. گارسیا و همسرش برای مدتی «در یک آپارتمان قدیمی، بدون گرمایش، با پنجره‌های وحشتناک و اجاره ماهانه ۴۵۰ یورو [۴۸۰ دلار]» در «کومیلاس» زندگی می‌کردند. آنها پس از یک سال جستجو، محل سکونت فعلی خود را پیدا کردند. او می‌گوید که آپارتمان قبلی آنها توسط یکی از آشنایان او اجاره شد و صاحبخانه بدون اینکه هیچ بازسازی در ملک انجام داده باشد، ۵۰۰ یورو در ماه مطالبه می‌کرد».

اعیانی‌سازی

«سرجیو ناساره»، مدیر سابق کرسی مسکن یونسکو در دانشگاه «روویرا» در اینباره می‌گوید: «ما در حال تجربه یک فرآیند اعیانی‌سازی (gentrification) نرم هستیم». اعیانی‌سازی فرایندی است که در آن محله‌ای قدیمی یا فقیرنشین در یک شهر به محله طبقه متوسط تبدیل می‌شود و این کار معمولاً از راه نوسازی و راندن فقیران از محله انجام می‌شود. او ادامه می‌دهد: «سه یا چهار سال است که ما شاهد اعیان‌سازی دوم بوده‌ایم؛ در اعیان‌سازی اول مردم از مراکز شهر به اطراف اخراج شده‌اند و اکنون خود را از آنجا به حلقه دوم یا حتی فراتر از آن اخراج شده می‌بینند.» گزارش بانک اسپانیا مکان‌هایی را که بیشترین اجاره را دارند با «فعالیت توریستی» مرتبط می‌کند و «ناساره» بر واقعیتی تأکید می‌کند که برای او تصادفی به نظر نمی‌رسد: «در سال ۲۰۲۳، تمام رکوردهای خرید خانه توسط خارجی‌ها شکسته شد و سهم آنها از بازار از سال ۲۰۰۹ تاکنون ۴ برابر شده است».

تجزیه و تحلیل گزارش بانک مرکزی اسپانیا مشکلات آشکاری را که مستاجران در اسپانیا با آن روبرو هستند نشان می‌دهد. فقط دو منطقه، آراگون و لاریوخا، نسبت اجاره به درآمد (RTI) را حفظ کرده‌اند. برعکس، در بسیاری از نقاط به مراتب بیش از ۳۰ درصد افزایش اجاره بها رخ داده است. قانون اسپانیا برای حق مسکن معتقد است که «شرایط مقرون به صرفه» زمانی وجود دارد که هزینه‌های مسکن از ۳۰ درصد درآمد خانوار تجاوز نکند. این معیار قانونی شامل هزینه‌های تاسیسات اولیه (برق، آب، اینترنت...) نیز می‌شود.

اما دراماتیک‌ترین وضعیت در دو منطقه جزیره‌ای اسپانیا اتفاق می‌افتد. در اقتصادی که به شدت مبتنی بر گردشگری است، کمبود زمین و جمعیت زیاد، هر دو «جزایر بالئاریک» و «جزایر قناری» تبدیل به مکان‌هایی کرده است که در آنجا نسبت اجاره به درآمد بیش از ۳۸ درصد است. این فشار مسکن یکی از اصلی‌ترین دلایلی بود که هزاران نفر از ساکنان جزایر قناری در ماه آوریل برای تظاهرات علیه گردشگری به خیابان‌ها آمدند. «یوجنیو ریس»، جامعه‌شناس، سخنگوی این جنبش اعتراضی، می‌گوید که «توسعه گردشگری تعطیلات باعث شده است که قیمت اجاره و مسکن به شدت افزایش یابد. ما گران‌ترین زمین روستایی را در تمام اسپانیا داریم. ممکن است فکر کنید که جمعیت می‌توانند از شر افزایش قیمت‌ها به مناطق حاشیه‌ای یا روستایی پناه ببرند، اما این کار را چندان قیمت مسکن را کم نمی‌کند». در همین حال، او شکایت می‌کند که این وضعیت درحالی رخ داده که در مجمع الجزایر «بر اساس داده‌های خزانه‌داری حدود ۲۱۱۰۰۰ خانه خالی وجود دارد».

«ماریا یوجنیا» ۲۶ ساله، نمی‌خواهد این اتفاق برای او بیفتد. او دوست دارد مستقل شود و با نامزدش ازدواج کرده و زندگی مشترک خود را آغاز کنند. اما او می‌گوید که اوضاع در زادگاهش «مدینه سیدونیا» در استان جنوبی «کادیز» وحشتناک است. در سه سال، قیمت‌ها بسیار افزایش یافته است. از آنجایی که این شهر ۳۰ دقیقه با ساحل فاصله دارد، در تابستان تقاضای زیادی برای آپارتمان‌های توریستی وجود دارد. «در حال حاضر، اجاره طولانی مدت غیرممکن است»؛ او می‌گوید یک اتاق یک خوابه «حدود ۴۵۰ یورو» قیمت دارد، قیمتی که در مکان‌های دیگر ممکن است کلاه‌برداری به نظر برسد. این زوج در حال حاضر مشاغل پاره‌وقت دارند. آنها با هم حدود ۱۲۰۰ یورو (۱۲۹۰ دلار) در ماه درآمد دارند و «با این حقوق، اگر هزینه زندگی را هم به مخارج اضافه کنید، در نهایت پرداخت این اجاره غیرممکن است».

مستاجران کم درآمد، تحت فشار بیشتر

مشخص است که مشکل اجاره در حال گسترش است و صرف نظر از موقعیت جغرافیایی همچنان ادامه دارد. در گزارش سالانه بانک اسپانیا درباره قیمت مسکن آمده است که: «مشکلات و فشار بیش از حد مرتبط با هزینه‌های اجاره‌بها در اقتصادهای اصلی اروپا مشاهده می‌شود، اگرچه در اسپانیا این مشکلات به‌ویژه در میان خانوارهایی با درآمد پایین‌تر شدید است. ۲۰ درصد از خانواده‌هایی که کمترین درآمد را داشتند به طور متوسط ‌تقریباً ۴۵ درصد از درآمد خود را به اجاره اختصاص دادند».

«ایگناسیو ازکویاگا»، اقتصاددان در اینباره می‌گوید: «مسکن فقط برای کسانی مقرون به صرفه است که در صدک‌های بسیار بالا هستند و نه برای بقیه». او می‌افزاید: «این مانع تقاضا می‌شود که به این معنا است که دیگر خانه‌ها ساخته نمی‌شوند و عدم امکان استقلال باعث می‌شود بسیاری از جوانان در خانه بمانند. این کارشناس معتقد است که اسپانیا شاهد «حباب قیمت‌های غیرقابل دسترس» است و خاطرنشان می‌کند که «این سیستم دیگر اعتباراتی را تامین مالی نمی‌کند که به مردم اجازه می‌داد بدهی‌های زیادی را پس بدهند، به عبارت دیگر سیستم اعتباری دیگر امکان پرداخت وام به شهروندان را محدود کرده است و این خود بر مشکل می‌افزاید».