چه ریسک‌فاکتورهایی سلامت مردان را در جامعه ما به خطر می‌اندازد؟

متأسفانه مردان جامعه ما نسبت به سلامت خود بی‌اهمیت هستند، دیر آزمایش می‌دهند تا ناچار نشوند به پزشک مراجعه می‌کنند. در بسیاری از مواقع زمانی هم برای درمان به پزشک مراجعه می‌کنند که دیگر کار از کار گذشته است. به طور کلی مهمترین ریسک‌فاکتوری که سلامت تعداد زیادی از مردان جامعه‌ ما را تهدید می‌کند، چاقی و عدم تحرک است. آخرین بررسی‌ها حاکی از این است که میزان شیوع چاقی در مردان ایران بیش از ۱۸ درصد است که نسبت به سه دهه گذشته، ۵/۱۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. رژیم غذایی نامناسب و نداشتن تحرک کافی یکی از دلایل این موضوع است. این در حالی است که چاقی زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند انواع سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی- عروقی و دیابت است. بررسی‌ها حاکی است بین ۳۰ تا ۵۰ درصد مرگ‌های ناشی از این بیماری‌ها با اصلاح شیوه زندگی قابل پیشگیری است.

در مورد اهمیت فعالیت بدنی و نقش آن در سلامت توضیح می‌دهید؟

فعالیت بدنی در همه سنین موجب سلامت جسمی و عامل دوری از ابتلا به انواع بیماری‌ها محسوب می‌شود. فعالیت فیزیکی موجب بهبود بهداشت روان، کنترل حرکتی و فعالیت‌های شناختی ذهنی می‌شود. فعالیت‌های فیزیکی در مردان حتی اگر در سنین بالا نیز آغاز شود بسیار لذت‌بخش و مفید است و در رفع بیماری‌های شایع سالمندان مانند بیماری‌های قلبی-عروقی، آرتریت، پوکی استخوان و فشار خون بالا کمک مؤثری می‌کند. اگر تمرین‌ها و فعالیت‌های فیزیکی به طور مرتب و منظم انجام شود به بهبود و تسکین درد و ناتوانی‌های همراه با این بیماری ها منجر می‌شود، حتی اگر از سنین پایین شروع شود، می‌تواند پیشگیری‌کننده باشد. آرتریت بین افراد بالغ و سالمندان یکی از عواملی است که سبب محدودیت فیزیکی آنها می‌شود. فعالیت فیزیکی در کنترل التهاب و درد مفاصل وارد عمل می‌شود و عوارض این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد، به همین دلیل سالمندان ما باید مانند سایر مردم فعالیت‌های فیزیکی مورد علاقه خود را انجام دهند و در صورتی که دارای شرایط خاص مانند ناتوانی‌هایی در تحرک باشند با مراجعه به پزشک، فعالیت فیزیکی خود را از سر گیرند. به طور کلی برای مردان فعالیت‌هایی مانند قدم زدن، شنا کردن، حرکات کششی، باغبانی و دوچرخه‌سواری بسیار مفید است.

آیا داشتن فعالیت‌های فیزیکی باعث بهبود بیماری‌های روان‌تنی هم می‌شود؟

بله، فعالیت‌های فیزیکی در پیشگیری از ابتلا به بعضی از اختلالات روانی مانند افسردگی و آلزایمر بسیار مؤثر است. فعالیت‌های ورزشی سازمان‌یافته برای رفع هیجانات فردی مناسب است. به طور مثال قدم زدن برای فرد این فرصت را ایجاد می‌کند تا به جامعه نزدیک‌تر و باعث کاهش احساس تنهایی اجتماعی شود. این فعالیت‌ها اعتماد به نفس و خوداتکایی را که پایه و اساس سلامت روانی است در فرد تقویت می‌کند.

آیا ورزش منظم و پیوسته می‌تواند خطر بروز انواع سرطان را کاهش دهد؟

بر اساس پژوهش‌های انجام شده مشخص شد بین سلامت جسمی و مرگ ناشی از بیماری‌ها به ویژه سرطان رابطه پایداری وجود دارد. ورزش بر پایداری بدن در برابر بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان کمک می‌کند. افرادی که به طور منظم ورزش می‌کنند کمتر از افرادی که ورزش نمی‌کنند دچار انواع سرطان می‌شوند. بعضی از مطالعات نشان می‌دهد که ورزش از سرایت سلول‌های سرطانی بدخیم جلوگیری می‌کند. مردانی که به طور منظم و مرتب ورزش می‌کنند کمتر به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند. پیاده‌روی نه‌تنها باعث بهبود دستگاه لنفاوی می‌شود بلکه باعث پیشگیری از بروز انواع سرطان از جمله سرطان سینه هم می‌شود و خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را هم کاهش می‌دهد.

در مورد نشانه‌های هشداردهنده سرطان هم توضیح دهید؟

مردان باید بیشتر به سلامت خود دقت کنند و به نشانه‌های هشدار دهنده سرطان بی‌توجه نباشند. لازم است در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها در خود یا اعضای خانواده‌شان هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنند. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از: وجود توده یا غده در سینه، تغییر وضعیت زخم یا زگیل، چروک خوردگی و فرورفتگی پوست یا خرخر مداوم، تغییر مداوم در عادات گوارشی و اجابت مزاج، تغییر در عادات روده و مثانه، ترشحات غیرطبیعی از اندام‌ها به ویژه از سینه، خونریزی بی‌موقع، برآمدگی یا زخمی که به آسانی درمان نشود و پیدا شدن ناگهانی خال به تعداد نسبتا زیاد که حتماً باید پیگیری شود. یکی از نکات مهم در مورد سرطان، توجه به معاینات منظم پزشکی و انجام آزمایش‌های دوره‌ای است. مردان باید به طور منظم و پیوسته آزمایش‌های لازم را انجام دهند و سعی کنند خود و اعضای خانواده‌شان تحت معاینه پزشک قرار گیرند، زیرا تشخیص و درمان هرچه زودتر سرطان‌ها در پیشگیری از بروز آن‌ها بسیار مهم است.