اگزما چیست و چرا به وجود می‌آید؟

اگزما بیماری مزمن و رایج پوستی است که باعث می‌شود پوست فرد سریعا نسبت به عواملی مانند محرک، عناصر آلرژی‌زا و شرایط محیطی واکنش منفی نشان دهد و دچار خشکی، التهاب و خارش شود. این بیماری در هر سنی دیده می‌شود اما در کودکان و خردسالان شایع‌تر است. اگزما معمولاً در پوست صورت و گاهی هم در پشت زانو و آرنج دیده می‌شود. به طور کلی افرادی که اگزما دارند بیشتر مستعد انواع آلرژی‌های غذایی و آسم قرار دارند. معمولا چندین علت در ایجاد اگزما نقش دارند که عبارتند از: عوامل محیطی، ژنتیک و نقص در سیستم ایمنی که می‌تواند باعث ایجاد اگزما شود. به طور کلی زمانی که نقص در سد دفاعی پوست ایجاد شود باعث می‌شود پوست نتواند در مقابل ورود انواع میکروب، محرک‌ها و آلرژی مقاومت کند، از این رو دچار اگزما می‌شود. محرک‌هایی که باعث اگزمای پوستی می‌شوند عبارتند از: انواع عطر و مواد آرایشی و مواد شیمیایی که روی پوست استفاده می‌شوند. از عوامل دیگر نیز می‌توان به هوای سرد، مصرف دخانیات، گردوغبار و استرس اشاره کرد.

اگزما دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟

یکی از واضح‌ترین علائم اگزما وجود راش‌های پوستی است که معمولا در چین آرنج، زانو و پشت گردن، پوست صورت و اطراف چشم دیده می‌شود. همچنین پوسته پوسته شدن پوست که مقدار این علامت در بزرگسالان بیشتر از کودکان است و ضخیم شدن و زبر شدن پوست هم جزو علائم مهم اگزما است. اگزما معمولا با خشکی، قرمزی، سوزش و خارش پوست همراه است و در موارد نادر ممکن است تاول‌ها و زخم‌های پوستی را به همراه داشته باشد.

در مورد روش درمان اگزما هم توضیح می‌دهید؟

معمولاً برای درمان اگزما پماد یا کرم‌های موضعی تجویز می‌شود که کرم‌های کورتیکواستروئیدی در کاهش خارش و قرمزی بیماری مؤثر است. این پماد باید به صورت یک لایه نازک روی پوست قرار داده شود، به دلیل اینکه در مقدار زیاد آن لایه پوست را نازک می‌کند. بهترین زمان مصرف این پماد بعد از استحمام است، زیرا در این زمان، پماد به راحتی جذب پوست می‌شود. این دارو به صورت خوراکی نیز تجویز می‌شود. از پمادها نیز می‌توان به پماد هیدروکوتیرزون یک درصد یا بتامتازون اشاره کرد. استفاده از داروی آنتی هیستامین در بهبود خارش پوست مؤثر است و خواب آلودگی ناشی از آن برای غلبه بر تحریک پوستی و بی‌خوابی بسیار مفید است. نور درمانی نیز یکی دیگر از راهکارهایی است که می‌تواند مفید باشد. متخصصان با استفاده از نور فرابنفش سعی در کاهش علائم اگزمای پوستی دارند. استفاده از انواع کرم‌ و مرطوب‌کننده‌هایی که خشکی و پوسته پوسته شدن پوست را بهبود می‌بخشند و استفاده از انواع داروها و قرص‌هایی که در سیستم ایمنی بدن اثر می‌گذارند نیز علائم این بیماری را کاهش می‌دهند.

بهترین پارچه و الیاف برای اگزما کدام‌ است؟

بسیاری از افراد مبتلا به اگزما این مشکل را تجربه کرده‌اند که استفاده از لباس‌های بافته شده از پشم و الیاف مصنوعی مانند پلی استر و نایلون باعث گرم شدن بیش از حد بدن، تعریق، تحریکات پوستی و در نهایت خارش شدید پوستی خواهد شد. هرچقدر لباس‌ها تنگ‌تر باشد بیشتر افراد مبتلا به اگزما را آزار می‌دهد. پس انتخاب لباس‌ها می‌تواند نقش چشمگیری در زندگی راحت‌ یا سخت‌ افراد به اگزما داشته باشد. بهترین نوع پارچه و الیاف برای اگزما عبارتند از: نخ ۱۰۰ درصد: لباس‌های بافته شده از نخ ۱۰۰ درصد بیشتر از همه لباس‌های دیگر به افراد مبتلا به اگزما توصیه می‌شود. این لباس‌ها در جذب تعریق بسیار خوب هستند و به پوست اجازه تنفس می‌دهند. نکات کاربردی در مورد لباس‌ها عبارتند از: لباس‌های سبک بپوشید، لباس‌های آزاد و شل بپوشید، لباس‌های نو را قبل از پوشیدن حتماً بشویید، بخش‌های اضافی لباس را جدا کنید، در شستن لباس‌ها دقت کنید، از پودر صابون دوری کنید. لباس‌ها را بعد از شستن آبکشی کنید.

در مورد راه‌های پیشگیری از بروز اگزما هم توضیح می‌دهید؟

زندگی با وجود اگزما می‌تواند به معنای صرف زمان و انرژی زیاد برای دوری از عوامل محرک گوناگونی باشد که باعث برافروختگی یا تشدید علائم این بیماری می‌شوند. اگزما به تنظیم رژیم غذایی، اصلاح سبک زندگی، جدی گرفتن فعالیت‌های ورزشی مناسب، رعایت نکات مختلف درباره شرایط محیط خانه و محل کار، رویکرد هوشمندانه نسبت به انتخاب لباس‌ها و رعایت نکات مراقبت از پوست در فصل های پاییز و زمستان نیاز دارد.

- از تغییرات دمایی سریع جلوگیری کنید: وقتی پوست در معرض تغییرات دمایی سریع و شدید قرار می‌گیرد، علائمی مانند خشکی و خارش پوستی هم شروع می‌شوند. در فصل‌ پاییز و زمستان ناگهان از فضای سرد بیرون به فضاهای سرپوشیده بروید.

- از آب داغ برای شستن دست‌ها و دوش گرفتن استفاده نکنید: وقتی از هوای سرد به خانه بازمی‌گردید به هیچ وجه نباید دست‌ها را با آب داغ بشویید؛ زیرا چنین کاری سریعاً باعث تحریکات پوستی می‌شود. پس ابتدا کمی منتظر بمانید تا دمای پوست با دمای خانه هماهنگ شود و سپس دست‌ها را با آب ولرم بشویید.

- مرتب از مرطوب کننده استفاده کنید: مرطوب‌سازی پوست جزو اصول مهم برای مراقبت از پوست‌های مبتلا به اگزما است، در حالی که این اصل مهم در فصول سرد از اهمیت زیادی برخوردار است.

- از محصولات ملایم و غیرتهاجمی برای مراقبت از پوست کمک بگیرید: پوست همه افراد خصوصا افراد مبتلا به اگزما در فصول سرد حساس‌تر می‌شود، بنابراین حتماً از محصولات ملایم و غیرتهاجمی برای مراقبت از پوست کمک بگیرید که باعث تحریکات پوستی نمی‌شوند و علائم اگزما را تشدید نمی‌کنند.

- استفاده از ویتامین D: پوست انسان به طور طبیعی پس از تماس با نور خورشید اقدام به تولید ویتامین d می‌کند، اما تماس با نور خورشید در فصل‌های سرد سال تا حدود زیادی کاهش می‌یابد.