به گزارش آتیه آنلاین و به نقل از فاینانشیال تایمز؛ «هدر مارتی»، یک دانشگاهی از ویرجینیای غربی در آمریکا، دو ماه پس از ابتلا به کووید-۱۹ در آگوست ۲۰۲۱، مجموعه‌ای از علائم وحشتناک را تجربه کرد که زندگی‌اش را تغییر داده است. این زن ۵۲ ساله درد عضلانی وحشتناک، مشکلات گوارشی، سردردهای شبه میگرنی چند هفته‌ای، مه مغزی و «خستگی شدید ذهنی مشابه آنچه پس از یک آسیب مغزی تروماتیک توصیف شده است» را در میان انبوهی از مشکلات دیگر توصیف می‌کند.

در توصیف این وضعیت رقت‌بار خانم «مارتی» می‌گوید: «مثل یک ساختمان ویران همه سیم‌های بدن من اتصالی کرده‌اند. اگر شیر آب را باز کنید، در باز می‌شود... د. هیچ جایی در بدن من نیست که تحت تأثیر کوید قرار نگرفته باشد».

این وضعیت تنها مختص خانم «مارتی» نیست؛ چهار سال پس از ظهور همه‌گیری کووید-۱۹، تلاش برای کشف علل طولانی مدت کووید و ایجاد درمان‌هایی برای این بیماری ادامه دارد.

اخیرا «سازمان بهداشت جهانی» تخمین زده است که حدود ۶ درصد از افرادی که این بیماری را گرفته‌اند در واقع به کووید طولانی مدت مبتلا شده‌اند، منظور از «کووید طولانی»، ادامه‌دار بودن هر گونه علائم کووید- ۱۹ تا سه ماه پس از ابتلا به اولین عفونت بیماری است. «سازمان بهداشت جهانی» تخمین زده است که در دو سال اول همه‌گیری، حداقل ۱۷ میلیون نفر تنها در اروپا به صف «حاملان طولان کووید» پیوستند.

«ملیسا هایتمن»، که یکی از اولین کلینیک‌های تخصصی کووید را در بیمارستان‌های دانشگاه «کالج لندن» در بریتانیا افتتاح کرد، در اینباره می‌گوید: «با توجه به سابقه سایر بیماری‌های پیچیده، می‌دانیم که به ندرت درمان ساده ممکن خواهد بود، بنابراین انتظار یک راه‌حل جادویی و ساده را نداریم». خانم «هایتمن» برای رسیدن به درمان ماثر به علل متعدد پس زمینه اشاره می‌کند.

چند رویکرد نسبت به «کووید طولانی»

برای کارشناسانی که در تلاش برای کشف علل این وضعیت هستند، یکی از بزرگ‌ترین شگفتی‌ها این بود که بسیاری از کسانی که دچار «کووید طولانی» می‌شوند، در وهله اول ابتلا به این عفونت هرگز بیماری شدیدی را تجربه نکرده‌اند.

«والتر کوروشتز» رئیس یک برنامه تحقیقاتی سراسری در مؤسسه ملی بهداشت ایالات متحده است که برای کشف «مکانیسم های بیولوژیکی» پشت «کووید طولانی» طراحی شده است. او می‌گوید که بیمارستان‌ها معتقدند که تنها شدیدترین موارد کووید به توجه مستمر نیاز دارند، اما کم کم «کسانی شروع به آمدن کردند که هرگز در بخش مراقبت‌های ویژه بستری نشده بودند». در واقع بیشترین خطر در ابتلا به «کووید طولانی» متوجه مواردی از عفونت‌های خفیف یا متوسط است.

محققان بر این باورند که مبتلایان طولانی مدت به کووید، یا حداقل کسانی که عفونت‌های شدید طولانی را تجربه‌ می‌کنند، هرگز نمی‌توانند به طور کامل از شر ویروس خلاص شوند، و بدنشان جازه می‌دهد که ویروس به تکثیر ادامه دهد و یا قطعاتی از ویروس را حتی پس از منفی شدن آزمایششان در بدن حفظ می‌کنند. «کوروشتز» معتقد است، این وضعیت می‌تواند منجر به «فعال شدن مداوم سیستم ایمنی و ایجاد تمام این علائم مزمن شود».

مطالعه‌ای بر اساس کالبدشکافی مبتلایان متوفی در «مؤسسه ملی بهداشت آمریکا»، شواهدی را نشان داد که برخی از افرادی که تا ۲۸۰ روز پس از ابتلا به نوع شدید بیماری جان خود را از دست داده بودند، آثار فعالی از ویروس را پس از مرگ حفظ کرده‌اند.

رویکرد دوم مبتنی بر این نظریه است که «کووید طولانی» در درجه اول یک اختلال خود ایمنی است. یعنی سیستم ایمنی افراد مبتلا به حدی هشدار آمیز می‌شود که از حالت محافظت به حالت حمله تغییر وضعیت داده و سلول‌های سالم را تضعیف می‌کند.

«جانت دیاز»، یکی از مدیران بلندپایه بخش مراقبت‌های حیاتی در «سازمان جهانی بهداشت»، خاطرنشان کرد که در کنار این رویکردها، داروهای متابولیک مانند «متفورمین»، که در دیابت استفاده می‌شود و مکمل‌های غذایی بر روی افراد مبتلا به «کووید طولانی» آزمایش می‌شوند تا ببینند که آیا علائم بیماری را کاهش می‌دهند یا خیر.

همچنین پژوهشی که ماه گذشته و به سرپرستی «پروفسور اونور بویمن» از دانشگاه زوریخ در مجله Science منتشر شد، گزارش داد که تغییراتی در پروتئین خون افرادی که از کووید طولانی رنج می‌برند پیدا شده است که راه دیگری را برای تحقیق و درمان ارائه می‌کند.

اسرار ناپیدای کووید

کارشناسان دریافته‌اند که خستگی مفرط که مشخصه «کووید طولانی» است، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سرعت بهبودی بیمار است. پرفسور «هایتمن» معتقد است «وقتی بیماران خستگی شدیدی دارند، بهبودی می‌تواند بسیار کند باشد».

در حالی که «کووید طولانی» با مجموعه خاصی از علائم مرتبط است که دانشمندان هنوز در حال تلاش برای کشف اسرار آن هستند، برخی از محققان بر ارتباط آشکار بین این عفونت و افزایش موارد آشنایی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت تمرکز کرده‌اند.

«زیاد العالی»، رئیس تحقیق و توسعه در سیستم مراقبت بهداشتی دانشگاه «واشنگتن» در «سنت لوئیس»، در طی تحقیقات خود این نکته را کشف کرد که طبق پایگاه داده گسترده مراقبت‌ بهداشتی این دانشگاه احتمال ابتلا به حملات قلبی، سکته مغزی و دیابت در بیمارانی که از کووید بهبود یافته‌اند، بسیار بیشتر از افرادی است که به این بیماری مبتلا نشده‌اند.

تصویر مشابهی در داده‌های کشورهایی از جمله آلمان و بریتانیا مشهود است. «العالی» می‌گوید: «شواهد جهانی که در کنار هم قرار گرفته‌اند نشان می‌دهد که عفونت کووید- ۱۹ منجر به افزایش خطر بیماری مزمن می‌شود».

با این حال، «العالی» و همکارانش در حال بررسی هستند که آیا افراد آلوده به نسخه «او میکرون»، که نوع غالب از پایان سال ۲۰۲۱ است، نسبت به کسانی که به نسخه‌های قبلی ویروس مبتلا شده‌اند، با خطر کمتری برای سلامتی مواجه می‌شوند یا خیر. چرا که بنظر می‌رسد با افزایش واکسیناسیون گسترده و یا به دلایل ناشناخته دیگری نوع «او میکرون» کمتر افراد مبتلا را به «کووید طولانی» دچار می‌کند.

در واقع محققان معتقدند نوع ابتدایی و وحشی ویروس کرونا بدترین نوع آن است و شواهد نشان می‌دهد که واکسیناسیون نه تنها شانس ابتلای طولانی مدت به کووید را در افراد کاهش می‌دهد بلکه نشانه‌های فزاینده‌ای موجود است که در شرایط کنونی شدت بیماری کاهش یافته است. با این همه دکتر «العالی» معتقد است که تأثیر پایدار کووید بر سلامت می‌تواند به حدی باشد که شیوع برخی از بیماری‌ها مانند سکته مغزی را به طور دائم افزایش دهد. او هشدار می‌دهد که دولت‌ها پیامدهای پرهزینه کرونا برای سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی را به‌طور کامل درک نکرده‌اند و هنوز بار اضافه کووید بر سیستم‌های بهداشتی ناشناخته باقی مانده است.