شبنم طلوعی، روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با «آتیه آنلاین»، به همین مناسبت به بررسی موضوع پیشگیری از استرس و اضطراب دوران امتحان در دانش‌آموزان پرداخت و گفت: استرس واژه‌ای است که در زندگی روزمره، برای توصیف حالات و احساسات استفاده می‌شوند؛ به طور مثال در هنگام سخنرانی در برابر جمع یا در زمان امتحان.

وی افزود: در روانشناسی، اضطراب مرحله پیشرفته‌تری از استرس است و هنگامی به صورت یک مشکل بهداشتی و روانی در می‌آید که برای فرد یا اطرافیانش، رنج و ناراحتی به همراه می‌آورد یا مانع رسیدن او به اهدافش می‌شود و در انجام کارهای روزانه و عادی او اختلال ایجاد می‌کند، در اینجا مراجعه به روانشناس الزامی است.

طلوعی با بیان اینکه اضطراب یک احساس ناخوشایند و مبهم از ترس (هراس) و دلواپسی با منشاء ناشناخته است که به فرد دست می‌دهد و مواردی چون عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژیکی را در پی دارد. وقوع مجدد موقعیت‌هایی که قبلا استرس‌زا بوده‌اند یا طی آنها به فرد آسیب رسیده است، باعث بروز اضطراب در افراد می‌شود.

این روانشناس کودک و نوجوان درباره نشانه‌های اضطراب گفت: به طور کلی علائم اضطراب شامل احساس خستگی، عصبی بودن و بی قراری، ترس و نگرانی، بی‌خوابی و یا بدخوابی، تپش قلب، نفس‌های نامنظم و سریع، عرق کردن، سردرد و سرگیجه، مشکل در تمرکز و حافظه یا پرش عضلات می‌شود.

طلوعی راهکارهایی برای کنترل اضطراب و استرس ارائه و اضافه کرد: اضافه کردن ورزش به زندگی، حذف کافئین، نوشتن آنچه در ذهن است و وقت گذراندن با دوستان و فرزندان به رهاسازی اکسی‌توسین که یک مسکن طبیعی استرس است کمک می‌کند.

وی ادامه داد: خندیدن یکی دیگر از راه‌های افزایش جرات منفی و کار کردن روی توانایی نه گفتن یکی دیگر از روش‌های کاهش اضطراب است. نه گفتن برای زمان‌هایی است که مسئولیت‌های اضافی بر عهده شما است و با نه گفتن بار مسئولیت خود را کاهش می‌دهید. همچنین تمرین تنفس عمیق می‌تواند به فعال‌سازی دستگاه‌های عصبی یا پاراسمپاتیک شما که کنترل کننده پاسخ‌های آرام‌سازی است کمک کند.

این روانشناس کودک و نوجوان با اشاره به اضطراب ناشی از امتحانات گفت: اضطراب امتحان باید در سطح بهینه باشد تا فرد خود را مجبور کند که به سمت تلاش برای انجام یک کار، حرکت کند. اضطراب بالا و پایین، فرد را از حد تعادل خارج می‌کند. نکته قابل توجه این است که اضطراب پایین هم خوب نیست، چراکه فرد به مرحله‌ای از بی‌تفاوتی می‌رسد و برای تلاش کردن آماده نمی‌شود.

طلوعی اضافه کرد: اضطراب امتحان در طولانی مدت باعث بروز علائم جسمانی می‌شود و بعضا افراد به دنبال درمان جسمی آن هستند و در پیگیری‌های خود، توجه به بخش روانشناسی ندارند، زیرا قطعا اگر موضوعِ روان حل نشود، شاید مدت‌ها باید در مسیر درمان جسمی باشند که آن هم بی‌نتیجه است.

وی در پایان گفت که دانش‌آموزان و والدین باید پیگیر مسئله اضطراب امتحان باشند و روانشناس قطعا می‌تواند به کاهش اضطراب کمک کند. اضطراب امتحان مسئله مهمی است که در لحظه، قابل درمان نیست و با پیگیری و صرف زمان حذف خواهد شد و یا به بیان بهتر به تعادل می‌رسد.