به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از سازمان جهانی کار، شتاب گرفتن روند دیجیتالی شدن، در پی همه‌گیری کرونا، تحولات عمده‌ای را در دنیای کار به همراه داشته است. یکی از نمودهای بارز این تحولات افزایش قابل‌توجه نظارت و کنترل دیجیتال فرایندهای کاری موسوم به مدیریت الگوریتمی بوده است؛ این روند به‌ویژه با افزایش دورکاری‌های ناشی از همه‌گیری پررنگ‌تر شده است.
به زبان ساده، مدیریت الگوریتمی Algorithmic Management یا AM به استفاده از روش‌های برنامه‌نویسی کامپیوتری برای هماهنگی نیروی کار در یک شرکت یا سازمان اطلاق می‌شود. در واقع مدیریت الگوریتمی یک روش مدیریتی مدرن است که در آن از الگوریتم‌ها و فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، برای برنامه‌ریزی، نظارت و هدایت فعالیت‌ها و وظایف در محیط‌های کاری استفاده می‌شود. این نوع مدیریت معمولاً با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از فعالیت کارکنان یا عملکرد سیستم‌ها، تصمیم‌گیری‌های مدیریتی را خودکار می‌کند. برای مثال:
نظارت بر عملکرد کارکنان: از طریق حسگرها، نرم‌افزارها یا سیستم‌های مبتنی بر داده.
تخصیص وظایف: مانند اپلیکیشن‌های تحویل غذا که وظایف را براساس شرایط و موقعیت کارگران تخصیص می‌دهند.
بهینه‌سازی فرایندها: تحلیل داده‌ها برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها.

مدیریت الگوریتمی (AM) در اصل از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
الگوریتم: مجموعه‌ای از قوانین از پیش تعیین‌شده که باید به‌صورت گام‌به‌گام و با ترتیبی مشخص برای تجزیه و تحلیل فرایندهای کاری دنبال شوند. این بخش بر پایه جمع‌آوری و پردازش حجم عظیمی از داده‌ها استوار است و هدف آن استخراج الگوها و اطلاعات مفید برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی است.
مدیریت: شامل هدایت و سازمان‌دهی فرایندهای کاری، نیروی کار و همچنین اعمال نظارت و پایش مداوم است. این مؤلفه از داده‌های به‌دست‌آمده توسط الگوریتم‌ها برای بهینه‌سازی کارایی، نظارت بر عملکرد و اتخاذ تصمیم‌های دقیق‌تر استفاده می‌کند.

دو جزء یادشده به‌صورت هماهنگ عمل کرده و چارچوبی برای خودکارسازی و ارتقای مدیریت در محیط‌های کاری فراهم می‌کنند.
در دوران همه‌گیری، ابزارهای جدید شبکه‌سازی مجهز به مدیریت الگوریتمی در جلوگیری از اختلال در فعالیت‌های اقتصادی که به‌شکل دورکاری انجام می‌شد نقشی کلیدی ایفا کردند. همچنین در مواردی که فرایندهای کاری نیاز به حضور فیزیکی واقعی داشتند و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی ضروری بود، مدیریت الگوریتمی به ارزیابی شرایط بهداشتی و سازمان‌دهی کارآمدتر این فرایندها کمک کرد.
با وجود مزایای بالقوه مدیریت الگوریتمی، نگرانی‌هایی در مورد استفاده نادرست از این سیستم‌ها نیز افزایش یافته که می توان به تهدیدات حریم خصوصی و امنیت، نظارت‌های تهاجمی و غیرشخصی و تصمیم‌گیری بر اساس الگوریتم‌های نادرست اشاره کرد.
اوما رانی، اقتصاددان ارشد در بخش تحقیقات سازمان بین‌المللی کار (ILO) در پادکستی با عنوان «مدیریت الگوریتمی چیست و چه کاری انجام می‌دهد؟» حضور یافت و در این‌باره گفت: «هیچ شکی نیست که پذیرش شیوه‌های مدیریت الگوریتمی و دیجیتالی شدن بیشتر در محیط‌های کاری، که از طریق ابزارها و فناوری‌های دیجیتال مختلف در بسیاری از مشاغل سنتی معرفی شده، می‌تواند به بهبود کارایی و سودآوری کمک کند؛ زیرا این تکنیک‌ها نوعی جهت‌دهی و پیش‌بینی برای مدیریت، کارگران و کارکنان فراهم می‌آورند. با این حال باید بسیار مراقب باشیم که نحوه استفاده از این شیوه‌ها در محیط کار ممکن است چالش‌های جدیدی برای حقوق کارگران و کیفیت شغل ایجاد کند.»
استفاده از مدیریت الگوریتمی (AM) در برخی موارد می‌تواند مداخله‌گرانه باشد، به‌ویژه در بخش‌های لجستیکی که نظارت بر کار افزایش یافته است. ابزارهای (AM)، مانند دستگاه‌های ردیابی و فناوری‌های مشابه، می‌توانند تأثیرات منفی بر رفاه کارگران داشته باشند و حتی توانایی آن‌ها برای انجام وظایف خود را تحت‌تأثیر قرار دهند.
رانی افزود: «فکر می‌کنم درک نقش داده‌ها در پیش‌بینی الگوریتم‌ها بسیار مهم است؛ چراکه داده‌هایی که وارد این سیستم‌ها می‌شود می‌تواند نادرست یا جانبدارانه باشد. همچنین باید در مورد نحوه استفاده از این شیوه‌ها، از جمله شاخص‌های مورد استفاده در برنامه‌ریزی الگوریتم‌ها و نوع داده‌هایی که به کار می‌رود، بسیار محتاط باشیم. به هر حال همه این‌ها تأثیرات زیادی بر فعالیت و زندگی کارگران دارند.»
انریکه فرناندز ماسیاس، محقق مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا و مهمان این پادکست، هشدار داد: «نگرانی‌ها درباره استفاده بیش از حد از ابزارهای مدیریت الگوریتمی در دوران دورکاری پاندمی رو به افزایش است. این ابزارها نه‌تنها فعالیت‌های کاری بلکه در برخی موارد، زندگی خصوصی کارگران را نیز تحت نظارت قرار داده‌اند.»
مدیریت الگوریتمی (AM) به‌طور گسترده‌ای در محیط‌های کاری سنتی و دیجیتال کشورهای توسعه‌یافته به کار گرفته و آزمایش شده است. در اقتصادهای در حال توسعه و نوظهور، این شیوه در مرحله نوپایی قرار دارد؛ زیرا بسیاری از بخش‌ها و شرکت‌ها در حال حرکت به سمت دیجیتالی شدن هستند. با وجود این، مدیریت الگوریتمی در حال حاضر در پلتفرم‌های کاری دیجیتال که به سرعت در حال رشد هستند، به‌طور چشمگیری گسترش یافته است. برای ارزیابی تأثیر این شیوه‌ها بر آینده کار و میزان نفوذ آن‌ها در محیط‌های کاری سنتی، در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
مترجم: مریم حسینی