عوارض پنهان مصرف داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی به داروهایی گفته می‌شود که برای درمان اختلال افسردگی و بیماری‌هایی همچون اختلالات اضطرابی، اختلالات وسواس فکری-عملی، اختلال در خوردن، درد مزمن، دردهای نوروپاتیک و در برخی موارد خروپف، میگرن، اختلال کم‌توجهی، بیش‌فعالی، اعتیاد، وابستگی و اختلال خواب به کار می‌روند. بررسی‌ سازمان جهانی بهداشت حاکی از این است که در حال حاضر حدود ۱۹ درصد از افراد در طول زندگی خود به نوعی از اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب عمومی، اختلال پانیک و فوبیاها مبتلا می‌شوند و باید از داروها استفاده کنند. روند رو به رشد این بیماران و عوارضی که این داروها می‌تواند در پی داشته باشند، ما را بر آن داشت تا گفت‌وگویی داشته باشیم با دکتر سودابه رحیمی؛ داروساز که در پی می‌آید.

در مورد داروهایی ضد اضطراب مانند دیازپام توضیح می‌دهید؟

دیازپام یا والیوم متعلق به گروه بنزودیازپین‌ها است و مواد استفاده شده در این دارو برای کاهش اضطراب، تشنج، مشکلات خواب و اسپاسم ماهیچه‌های مختلف بدن مؤثر است. دیازپام معمولاً به صورت قرص‌های ۲، ۵ و ۱۰ میلی‌گرم، ژل‌های معقدی و آمپول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنزودیازپین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که فعالیت مغز و سیستم عصبی را کاهش می‌دهند. این داروها اغلب برای درمان اضطراب و شرایط مربوط به سلامت روان و همچنین شرایط مرتبط با مغز مانند تشنج استفاده می‌شوند. همچنین این داروها کاملاً تحت کنترل و فقط با نسخه در دسترس هستند. این داروها به علت اثرگذاریشان به سه دسته اثرگذاری طولانی‌مدت، متوسط و کوتاه‌مدت تقسیم‌بندی می‌شوند. بنزودیازپین‌های کوتاه‌مدت زمانی به کار می‌روند که دارو تأثیرش را می‌گذارد که عبارتند از: میدازولام و تریازولام که مدت زمانی کوتاهی دارد. از بنزودیازپین‌های طولانی‌مدت می‌توان به دیازپام و کلردیاز پوکساید اشاره کرد. خواب آلودگی ناشی از مصرف آن تا دو روز بعد هم احساس می‌شود، چون دارو از بدن دفع نشده و اثرات دارو تا ۲۰۰ ساعت بعد از تزریق در بدن وجود دارد. یکسری از داروهای دیگر هم هستند که در دسته بنزودیازپین‌ها قرار می‌گیرند و اکثر داروهای متوسط اثر را تشکیل می‌دهند که شامل پروزالام، کلونازپام و لورازپام هستند. خوبی داروهای گروه بنز ودیازپین این است که به اشکال متفاوتی مانند قرص، آمپول، شیاف و در بعضی مواقع هم شربتش وجود دارد.

کارکرد داروهای گروه بنزودیازپین چگونه است؟

این داروها بسیاری از اختلالات عصبی را درمان می‌کنند. بنزودیازپین‌ها برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید هستند که برخی از آنها به طور همزمان رخ می‌دهند. به عنوان مثال، قبل از عمل جراحی نیاز به آرامبخش قبل از بیهوشی است که هر دو با بنزودیازپین‌هایی مانند دیازپام یا میدازولام قابل درمان هستند. داروهای بنزودیازپین در واقع برای آرام‌بخشی، بی‌خوابی و خروپف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای تشنج‌ها و صرع یکی از تأثیرات مهم گروه بنزودیازپین‌ها استفاده از داروی دیازپام است که دارویی سریع اثر و طولانی‌ اثر است که برای سرکوب آنی تشنج مورد استفاده قرار می‌گیرند. افرادی که دچار اضطراب هستند می‌توانند از بنزودیازپین‌ها استفاده کنند؛ البته با تجویز پزشک، زیرا باعث اعتیاد می‌شود. معمولاً برای دردهای کلیوی و اضطراب هم از بنزودیازپین‌ها استفاده می‌شود. برای آرام کردن افرادی که دچار حملات پانیک یا حملات ترس می‌شوند هم از دیازپام و سایر داروها استفاده می‌شود.

در مورد مشکلات خواب و کارکرد داروهای خواب هم توضیح می‌دهید؟

قرص‌های خواب برای کمک به افرادی که دچار مشکلات خواب هستند، استفاده می‌شود. این قرص‌ها باعث به خواب رفتن فرد می‌شود یا مدت زمان خواب را طولانی‌تر می‌کند. وقتی فردی می‌خواهد بخوابد سیکلی باعث خواب و تداوم خواب می‌شود و هر فردی که در هرکدام از این سیکل‌ها دچار اختلال شود دچار بی‌خوابی می‌شود و چون خواب فرد مؤثر نیست باعث خستگی در فرد می‌شود. به طور کلی مشکلات خواب به دو دسته تقسیم می‌شوند: مشکل در به خواب رفتن و مشکل در تداوم خواب. در حالت اول، فرد در شروع فرایند خواب مشکل دارد. در حالت دوم، فرد به راحتی می‌خوابد اما خواب او تداوم ندارد و مرتب از خواب بیدار می‌شود یا پس از چند ساعت کوتاه، کاملاً بی‌خواب می‌شود. بعضی اوقات ممکن است فرد هر دو نوع مشکل خواب را با هم داشته باشد. مشکلات خواب می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله بیماری‌های زمینه‌ای، داروهایی مثل داروهای ضد احتقان برای سرماخوردگی و آلرژی، داروهای فشار خون، کورتیکواستروئیدها و برخی داروهای ضد آسم. استفاده از کافئین زیاد به خصوص در اواخر روز، افسردگی، استرس، فضای خواب پرسروصدا یا با نور زیاد، غذا خوردن قبل از خواب و ورزش کردن در زمان نزدیک به ساعت خواب از دیگر مواردی است که باعث اختلال در به خواب رفتن فرد می‌شود. بی‌خوابی می‌تواند در درازمدت باعث عواقب جدی بر سلامت و شیوه‌ زندگی فرد شود، از جمله: افسردگی، بیماری قلبی و تصادفات رانندگی. برای کم‌خوابی قرص‌های زیادی وجود دارد مانند آلپرازولام و داروهایی مانند فولبیتل و ملاتونین که برای اختلالات خواب به کار می‌روند و در برندهای مختلف با جعبه‌های دارویی متفاوت در داروخانه‌ها به فروش می‌رسند. این در حالی است که تمام این داروها باید با تجویز پزشک مصرف شوند؛ زیرا دوز داروی مصرفی در هر فرد متفاوت است و پزشک با صلاحدید خود و با توجه به نوع بی‌خوابی، بهترین دارو را برای بیمار تجویز می‌کند اما متأسفانه برخی داروخانه‌ها این داروها را بدون نسخه در اختیار مردم قرار می‌دهند.

داروهای خواب به چند دسته تقسیم می‌شوند و دارای چه عوارضی هستند؟

داروهای خواب در ۳ دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند. یکی از آنها بنزودیازپین‌ها هستند مانند دیازپام، کلردیاز پوکساید، کلونازپام و... در این بین داروهایی هستند که مصارف متعددی دارند که از آنها می‌توان در درمان بی‌خوابی و همچنین در درمان انواع تشنج استفاده کرد. بسیاری از روانپزشکان و متخصصان علوم اعصاب این داروها را در زمان‌هایی که بیماران دچار استرس‌های روحی روانی می‌شوند تجویز می‌کنند. دسته دیگر داروها هستند که به آنها باربوبیتال گفته می‌شود مانند: فنوباربیتال، پنتوباربیتال که نسبت داروهای دسته اول عوارض بیشتری دارند و می‌توانند باعث عوارض شدیدتری شوند؛ از این رو مصرف‌شان هم محدودتر است و اغلب برای درمان تشنج از آنها استفاده می‌شود. دسته سوم دارویی مانند زولپیلام هستند که نسبت به دو دسته دیگر عوارض بسیار کمتری دارند. عوارض داروهای خواب بسیار متفاوت است. بسیاری از این داروها می‌توانند باعث مشکلات گوارشی مانند یبوست، خشکی دهان، سردردهای صبحگاهی، سرگیجه، اختلال تعادل، سستی در عضلات و خواب‌آلودگی شوند. هر چقدر مصرف این داروها طولانی‌مدت باشد شدت عوارض هم می‌تواند بیشتر شود. این داروها باعث می‌شود هوشیاری فرد کم شود و این کاهش هوشیاری باعث اختلال در مخچه بیمار می‌شود. اغلب این عوارض به دنبال قطع این داروها کاملاً برطرف می‌شوند. از دیگر عوارض این داروها می‌توان به اختلال در حافظه و اختلال پرخاشگری هم اشاره کرد. ممکن است فرد به دنبال استفاده طولانی‌مدت از این داروها احساس کند در به خاطر سپردن مطالب مختلف دچار مشکل شده است. مصرف برخی قرص‌ها مانند آلپرازولام، کلردیاز پوکساید و کلونازپام نیز قسمتی از مغز را دچار اختلال می‌کند که مسئولیت کنترل خشم را به عهده دارد. هنگامی که این قسمت مهار شود بیمار دچار پرخاشگری می‌شود.

کد خبر: 76537

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 6 + 2 =