لوزه سوم چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

لوزه سوم در عقب حفره‌های خلفی بینی و در قسمت بالای حلق و پشت کام نرم قرار دارد. این عضو به همراه لوزتین که در طرف چپ و راست گلو است و نسوج لنفاوی دیگر که در اطراف حلق پراکنده‌اند، سازمان دفاعی گلو را تشکیل می‌دهند و چون بعد از دو لوزه داخل دهان که به لوزه‌های کامی معروف است و درشت‌تر است اصطلاحاً ما به آن لوزه سوم می‌گوییم. منظور از لوزه سوم داشتن، در حقیقت بزرگ شدن لوزه سوم است که دیگر وظیفه اصلی خود را انجام نمی‌دهد وگرنه نسج لوزه سوم مانند لوزتین ساختمانی لنفاوی است و نزد همه نوزادان وجود دارد.

چه عواملی باعث بزرگ شدن لوزه سوم می‌شود؟

مهمترین عامل سرماخوردگی‌های درمان نشده کودکان است. با هر سرماخوردگی میکروب‌های زیادی به بدن هجوم می‌آورند. لوزتین، لوزه سوم و سایر نسج لنفاوی حلق با جذب خون بیشتر، فعالیت خود را آغاز و به کمک گلبول‌های سفید موجود در ساختمان خود با میکروب‌ها مبارزه می‌کنند. نتیجه این مبارزه، ترشحات غلیظ چرکی است که ترکیبی است از مواد مترشحه خون، میکروب‌های کشته شده و گلبول‌های سفیدی که از بین رفته‌اند و بدین ترتیب از ورود تعداد زیادی میکروب مزاحم به بدن جلوگیری می‌شود. حال اگر این مسأله به دفعات تکرار شود نسوج لوزه‌ها حجیم، متورم و بزرگ شده و در عین حال قدرت دفاعی خود را از دست می‌دهند. لوزه‌ها نیز به تدریج فرسوده و ناتوان و تبدیل به مخزنی برای نگهداری میکروب‌های فعال می‌شوند.

لوزه سوم دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟

علائم لوزه سوم عبارتند از: در صورتی که فرد در تنفس از راه بینی دچار مشکل شود و از راه دهان تنفس کند، خس‌خس شبانه، خروپف در خواب، بیش‌فعالی و شب ادراری کودک، پف‌آلود بودن زیر چشمان کودکان، بی‌خوابی و اختلال در خواب شبانه، خستگی در طول روز، کم اشتهایی و کم رشد کودک، آبریزش دهان در برخی کودکان، التهاب گوش و التهاب سینوس نیز ممکن است از علائم دیگر بزرگی لوزه سوم باشد. در موارد حادّ هم تنفس دهانی به مدت طولانی باعث می‌شود بینی شخص تکامل نیافته و کوچک و قلمی باقی بماند و در مقابل، کام شخص عمیق و طولانی شود و گونه‌ها حالتی عقب رفته به خود گیرند و فاصله لب تا بینی نیز زیاد شود. در اصطلاح پزشکی به این چهره، آدنوئیدی گفته می‌شود.

روش برخورد با کودکی که بزرگی لوزه سوم دارد چگونه است؟

کودکی که لوزه سوم بزرگ و ازکارافتاده دارد بایستی تحت عمل جراحی قرار گیرد. البته لوزه سوم بین دوازده تا پانزده سالگی به تدریج کوچک شده و آب می رود. در مواردی که لوزه سوم از کار بیفتد و دیگر از نظر دفاعی خاصیتی نداشته باشد، تنها راه معالجه عمل جراحی است. روش‌های مختلفی برای برداشتن لوزه‌ها وجود دارد. یک روش رایج تشریح چاقوی سرد نام دارد. در این حالت، جراح لوزه‌های بیمار را با یک اسکالپل برمی‌دارد. روش رایج دیگر برای جراحی لوزه شامل سوزاندن و برداشتن بافت از طریق فرایندی به نام کاتریزاسیون شامل استفاده از جریان الکتریکی یا منبع گرما (مانند اتوی کوتر) برای سوزاندن ناحیه آسیب‌دیده است. این کار بافت آسیب‌دیده را می‌سوزاند و رگ‌های خونی در آن ناحیه را می‌بندد که باعث توقف خونریزی بیشتر می‌شود. امواج صوتی نیز در برخی روندهای لوزه‌برداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آیا جراحی لوزه سوم عوارضی نیز در پی دارد؟

برداشتن لوزه سوم روش جراحی کم‌خطری است. با این حال در همه جراحی‌ها احتمال عوارض در بیمار نیز وجود دارد. عوارض جراحی عمل سوم عبارتند از: خونریزی، لب‌پری دندان‌ حین عمل جراحی، عفونت (که برای پیشگیری آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود) و حساسیت یا عکس‌العمل بدن نسبت به مواد بیهوش‌کننده. در دوره نقاهت نیز ممکن است کودک با علائمی مانند: گلودرد، درد گوش، خشکی فک، گرفتگی بینی، تنفس دشوار، تو دماغی شدن صدا، دشواری در قورت دادن و دشواری در مسواک زدن مواجه شود اما پس از مدتی برطرف می‌شود.

والدین کودکی که لوزه سوم دارد چه مواردی را باید رعایت کنند؟

مهمترین مواردی که والدین این کودکان باید رعایت کنند، عبارتند از: جلوگیری از سرماخوردگی‌های تکراری، مراجعه به پزشک و در نهایت رضایت دادن به انجام عمل جراحی کودک. والدین باید توجه کنند مصرف آنتی بیوتیک فقط باید با تشخیص پزشک باشد زیرا مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک علاوه بر عوارضی که برای کودک در پی دارد باعث می‌شود میکروب‌ها نسبت به آنها مقاوم شوند. از طرف دیگر مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک، علائم بیماری را مخفی می‌کند و عوارض ناشی از بیماری را دوچندان می‌سازد . موضوع دیگر ترس والدین از این عمل جراحی ساده و بی‌خطر است که اگر با روش بی‌هوشی عمومی انجام شود برای کودک بهتر است. این عمل از یک سالگی به بعد قابل انجام است، اما بهترین سن حدود 5 سالگی و قبل از آغاز دوران مدرسه است. والدین نباید با اتلاف وقت باعث شوند عوارضی که به آنها اشاره شد به وجود آید.