در مورد امیکرون و زیرسویه‌های آن توضیح می‌دهید؟

سویه امیکرون جهش‌یافته‌ترین سویه ویروس کرونا است که تاکنون کشف شده و تمام جهان را درگیر کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد خطر ابتلای مجدد به امیکرون حدود ۴/۵ برابر بیش از سویه‌های دیگر است. این در حالی است که شیوع آن ظرف سه روز ۲ برابر می‌شود و آنقدر قوی است که ایمنی ایجاد شده توسط دو دوز واکسن را هم از بین می‌برد. در حال حاضر هم ۲ زیرسویه جدید کرونا به نام XBB و BQ۱ که از جهش‌های جدید امیکرون هستند شناسایی شده که عامل ۵۰ درصد ابتلا مردم به این بیماری در جهان است. سویه جدید پیرولا با نام علمی «EG۵» زیرشاخه سویه امیکرون است که نسخه جهش یافته ویروس کرونا است که توانسته از رادار آنتی‌بادی‌های ایجاد شده توسط سیستم ایمنی واکسن‌های تولید شده فرار کند و شناسایی نشود. این ویروس در جامعه گسترش یافته؛ بدون اینکه شناسایی شده باشد. این زیرسویه‌ها علائمی همانند امیکرون دارند و به سرعت در حال انتشارند. این در حالی است که این ویروس علاوه بر سرایت‌پذیری بسیار بالایی که دارد بیشتر سیستم تنفسی را درگیر می‌کند. همپوشانی ویروس امیکرون و زیرسویه‌های آن با ویروس آنفلوانزا و سایر ویروس‌ها بخصوص در پیک دوم آنفلونزای فصلی که در اواسط دی ماه آغاز می‌شود میزان ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

زیرسویه‌های جدید امیکرون دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟

خوشبختانه شدت این سویه‌ها کم است، یعنی وقتی فردی درگیر این بیماری می‌شود کمتر ممکن است در بیمارستان بستری شود. احتمال اینکه ریه‌اش هم درگیر شود کم است و علائم آن شبیه سرماخوردگی است. از علائم این زیرسویه‌های جدید می‌توان به گلو درد، سردرد، خستگی مفرط، آبریزش بینی، درگیر کردن دستگاه تنفسی تحتانی، سرفه، ذات‌الریه و تب و لرز هم اشاره کرد. تزریق واکسن کرونا در پیشگیری از اشکال شدید و کشنده نقش دارد و احتمال اینکه مبتلا به این ویروس شوند کمتر است. افرادی هم قبل امیکرون گرفته‌اند ممکن است به این دوسویه مبتلا شوند اما به طور کلی میزان سرایت امکرون و زیرسویه‌های آن بسیار زیاد است؛ از این رو افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند بیشتر در معرض خطر هستند، بنابراین هیچ کس در امنیت نیست.

چگونه می‌توان از ابتلا به زیرسویه‌های جدید ویروس پیشگیری کرد؟

تحقیقات در برخی کشورها درباره اثربخشی واکسن‌ها و میزان ایمنی در بدن دریافت‌کنندگان واکسن بعد از گذشت چند ماه از واکسیناسیون قبل نشان می‌دهد تزریق دوز سوم واکسن کرونا به خصوص در جمعیت‌های خاص مانند سالمندان و افراد با ضعف و سرکوب سیستم ایمنی برای حفظ ایمنی جامعه ضروری است. در حال حاضر در کشورهای اروپایی با توجه به آغاز اپیدمی آنفلونزا دوز چهارم این واکسن به مردم تزریق می‌شود. مصرف ویتامین D نیز برای عملکرد سیستم ایمنی و پیشگیری از ابتلاء به کوید و اومیکرون لازم است، بنابراین افراد باید سطح این ویتامین را از طریق آزمایشگاه در خون سنجیده و در صورت کمبود غلظت خونی ویتامین D، برای رفع کمبود آن از طریق قرار گرفتن در نور خورشید و یا با مصرف ویتامین D اقدام کنند. خواب کافی باعث شادابی می‌شود که در پیشگیری از پیک کرونا اومیکرون مؤثر است. ورزش، فعال بودن و مصرف غذاهای مناسب نیز موجب تقویت سیستم ایمنی می‌شود. مصرف انواع میوه‌ حاوی ویتامین C، روی و زینک نیز در تقویت سیستم ایمنی بدن مؤثر است. مصرف قرص‌ ایموستیم (تقویت‌کننده قدرت دفاعی بدن در برابر عفونت‌های میکروبی و ویروسی به ویژه عفونت‌های مجاری تنفسی و ادراری و پیشگیری از سرما خوردگی) که محرک سیستم ایمنی بدن است نیز بسیار مفید است. با این حال شیوع این بیماری در چند ماه آینده قابل پیش‌بینی نیست. عوامل تغییردهنده ممکن است تغییر کنند بنابراین اگر مردم واکسینه شوند و دستورات بهداشتی را رعایت کنند و فاصله گرفتن و ماسک زدن را انجام دهند در پیشگیری بسیار مؤثر است. همچنین از دوز سوم واکسن یا دوز تقویتی باید به طور حتم استفاده کنند. استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای که خوب تهیه نشده و قادر به جلوگیری از ورود ویروس نیست مناسب نیست. ماسک‌های جراحی یک بار مصرف یا N- ۹۵ محافظت بیشتری در مقابل ویروس ایجاد می‌کنند.

ماسک باید به خوبی دهان و بینی را بپوشاند. نکته قابل توجه دیگر این است اگر شما به امیکرون مبتلا شوید اما علائمی از آن در شما ظاهر نشده ممکن است امیکرون را به افراد دیگری منتقل کنید و موجب مرگ افرادی که واکسن نزده یا ایمنی ضعیفی دارند شوید.

در مورد عوارض ریه ناشی از امکرون نیز توضیح می‌دهید؟

علائمی که نشان می‌دهد درگیری ریه در امیکرون اتفاق افتاده شامل این موارد است:

احساس تنگی نفس: تنگی نفس یکی از مهمترین علامت های درگیری ریه است. زمانی که شما در حال فعالیت هستید به طور مثال در خانه یا سرکار فعالیت می‌کنید و یا در اثر حملات پانیک دچار تنگی نفس می‌شوید مربوط به درگیری ریه در کرونا نیست بلکه زمانی احساس تنگی نفس به امیکرون مربوط می‌شود که شما در حال استراحت هستید و نفس شما تنگ می‌شود؛ یعنی تعداد تنفس شما کم می‌شود. نحوه محاسبه تعداد تنفس به این صورت است که در افراد بزرگسال تعداد تنفس بین ۱۲ تا ۱۸ بار در دقیقه است اما زمانی که تعداد تنفس به بیش از ۲۰ بار در دقیقه می‌رسد، شما احساس خطر می‌کنید و هر چه این تعداد تنفس بیشتر شود خطرناکتر است و حجم تنفس هم کمتر می‌شود. بررسی تنفس در درگیری ریه بسیار مهم است و حتماً باید به آن توجه شود تا درصد درگیری ریه کنترل و درمان شود.

افت اکسیژن خون شریانی: افت اکسیژن خون شریانی هم همراه تنگی نفس است. زمانی که به زیر ۹۲ می‌رسد اکسیژن خون افت پیدا کرده است. البته در بیماری امیکرون، ما افت شدید اکسیژن را کمتر مشاهده کرده‌ایم.

تب کنترل نشده بیش از ۷۲ ساعت: زمانی که بیمار نتواند تب را در طول سه روز با استامینوفن و داروهای تب‌بر کنترل کند موضوع بسیار خطرناک و مهمی است. وجود تب مداوم یکی از علائمی است که نشان می‌دهد ریه شما حتی ۱۰ درصد هم درگیر شده است. در تب زیاد رنگ صورت قرمز می‌شود که حتماً باید به پزشک مراجعه شود تا درصد درگیری افزایش نیابد.

استفراغ بیش از ۴۸ ساعت: علامت بعدی در درگیری ریه در امیکرون این است که اگر بیمار بیش از ۴۸ ساعت استفراغ کند و کنترل نشده باشد باید به پزشک اطلاع دهد. این علامت بخصوص در سالمندان بیشتر است.