در مورد پروستات و تقسیم‌بندی آن توضیح می‌دهید؟

پروستات عضو کوچکی است که در یک فرد بالغ عمداً حدود 20 گرم وزن دارد و از نظر آناتومیک زیر مثانه و در لگن قرار دارد. قسمتی از مجرای ادرار از میان این غده عبور می‌کند. این عضو ساختمانی غددی با مجاری متعدد دارد و از غدد فرعی تناسلی است که فعالیت‌هایی را در تولیدمثل و باروری در مردان انجام می‌دهد. مواد متعددی از این غده ترشح می‌شود که آثار ضد میکروبی و ضد التهابی دارند. سه بیماری مهم این غده پروستاتیت (التهاب پروستات) بزرگی خوش‌خیم و سرطان پروستات است. تقسیم‌بندی‌های متعددی برای این بیماری وجود دارد که عبارتند از: پروستات باکتریال حاد، پروستاتیت باکتریال مزمن، سندرم درد مزمن لگنی که شامل پروستاتیت غیر باکتریال، پروستاتودین و پروستاتیت بدون علامت است که در برخی از اعمال جراحی دیده می‌شود. پروستاتیت یکی از شایع‌ترین علل مراجعه به مراکز درمانی در بیماران زیر 50 سال است. در بین انواع پروستاتیت، پروستات غیرعفونی شایع‌تر است که در سنین 25 تا 40 سال خود را نشان می‌دهد.

این بیماری دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟

پروستاتیت انواع مختلفی دارد و علائم آن بر اساس نوع بیماری متفاوت است. پروستاتیت حاد باکتریال یک بیماری میکروبی حاد با علائم شدید شامل تب، لرز، علائم تحریکی شدید ادرار، بی‌حالی، بی‌اشتهایی، درد لگن و پرینه، اختلال در جریان ادرار و حتی در مواردی احتباس ادرار است، اما علائم در سیر پروستاتیت‌ها کم‌وبیش مشابه و شامل سوزش و تکرر ادرار، درد، احساس عدم تخلیه ادرار و درد زیر شکم است.

این بیماری چگونه تشخیص داده می‌شود؟

اصلی‌ترین راه تشخیص، شرح حال بیمار است. علائم ذکر شده و آزمایش‌های ادرار چهارگانه نیز به تشخیص کمک می‌کند. این آزمایش شامل دونمونه قبل از ماساژ پروستات، یک نمونه حین ماساژ و یک نمونه بعد از ماساژ پروستات است. ماساژ پروستات با هدف تخلیه ترشحات جمع شده در پروستات انجام می‌شود که در دهه‌های قبل زیاد توصیه می‌شد اما امروزه مشخص شده که نقش قابل توجهی برای ماساژ پروستات در درمان پروستاتیت مزمن وجود ندارد. سیسنوسکوپی نیز یک وسیله تشخیصی است و در تشخیص پروستاتیت نقشی ندارد، اما گاهی برای رد سایر عواملی که در یک بیمار باعث ایجاد علائم تحریکی و انسدادی مثانه می‌شود، به کار می‌رود. در بیماران بالاتر از 50 سال نیز با توجه به شیوع بزرگی خوش‌خیم پروستات و با بررسی خون در ادرار می‌تواند استفاده شود.

آیا پروستاتیت تبدیل به سرطان پروستات می‌شود؟

خیر، پروستاتیت تبدیل به هیچکدام از این بیماری‌ها نمی‌شود و احتمال ابتلا به آنها را نیز بالا نمی‌برد؛ از این رو در مورد پروستاتیت مزمن به بیمار باید گفت این بیماری خوش‌خیم است و به رغم کم و زیاد شدن علائم آن، سیر بدخیم ندارد، به کسی منتقل نمی‌شود، سایر اعضای دستگاه تناسلی ادراری و اعضای دیگر بدن را درگیر نمی‌کند، اما ممکن است نیاز به تعویض داروها وجود داشته باشد. درمان عمدتاً طولانی است و دستورات غیر دارویی به اندازه دستورات دارویی باید رعایت شود. به عنوان مثال مشخص شده غذاهای محرک و ادویه‌ها باعث تشدید این علائم می‌شوند.

در مورد سرطان پروستات و علائم آن نیز توضیح می‌دهید؟

سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در مردان است. معمولاً سرطان پروستات به آرامی رشد کرده و در ابتدا محدود به غده پروستات است. در این مرحله احتمال دارد که سرطان قادر به ایجاد آسیبی جدی نباشد. با این حال، در حالی که برخی انواع سرطان پروستات به آرامی رشد کرده، به درمانی جزئی نیاز دارند و یا نیازمند درمان نیست، دیگر انواع تهاجمی سرطان پروستات نیز وجود دارند که می‌توانند به سرعت در بدن منتشر شوند. در صورتی که سرطان پروستات زودهنگام تشخیص داده شود شانس بهتری جهت داشتن درمانی موفق وجود دارد. علائم این سرطان عبارتند از: مشکل در ادرار، کاهش فشار جریان ادرار، وجود خون در ادرار، درد در ناحیه لگن و دردهای استخوانی.

آیا پروستاتیت باعث اختلال در ناباروری مردان می شود؟

در پروستاتیت حاد باکتریال بیمار تب دارد و به طبع اختلالات اسپرم می تواند وجود داشته باشد . سایر انواع پروستاتیت به خصوص انواع غیر باکتریال که شایع تر هم هستند باعث ناباروری در مردان نمی شوند .

چه درمان‌هایی برای این بیماری وجود دارد؟

با توجه به انواع پروستاتیت، درمان‌ها نیز متفاوت است. در پروستاتیت حاد باکتریال درمان شامل آنتی‌بیوتیک تزریقی در فاز اول بیماری، مسکن و ضد التهاب و در مواردی برقراری جریان ادرار از راه سوپر اپوپیک (سوند ادراری) در صوت احتباس ادرار است. معمولاً اگر در مراحل اولیه تشخیص و درمان مناسب انجام نشود، بیماری به سرعت فروکش می‌کند، در غیر این صورت به مشکلاتی مانند آبسه پروستات، ورود میکروب به دخل جریان خون و عفونت پایدار در خون می‌انجامد. در پروستاتیت باکتریال مزمن درمان طولانی آتی‌بیوتیک به همراه سایر درمان‌های علامتی انجام می‌شود. در انواع غیر باکتریال، درمان شامل اطمینان دادن به بیمار از جهت ماهیت بیماری، در مواردی درمان دو هفته‌ای آنتی‌بیوتیکی، گرما درمانی، درمان با لیزر، جراحی پروستات و فیتوتراپی (درمان‌های گیاهی) است، اما درمان قطعی بزرگی پروستات، جراحی و برداشتن بخشی از پروستات است که مجرای ادراری را مسدود کرده است. جراحی زمانی پیشنهاد می‌شود که درمان‌های دارویی اثربخش نبوده یا فرد دچار عوارض ناشی از بزرگی پروستات شده است. به طور کلی جراحی به دو روش باز و بسته انجام می‌شود. تصمیم‌گیری در مورد روش جراحی به عوامل متعددی بستگی دارد که مهمترین عامل، اندازه پروستات است. هرچه اندازه پروستات بزرگتر باشد احتمال اینکه پزشک روش باز را انتخاب کند بیشتر است. در جراحی بسته پروستات جراح در برش یا تراش پروستات از طریق مجرا (TURP) توسط وسایل مخصوص از مجرا به پروستات دسترسی پیدا کرده و تمام قسمت‌های پروستات که سبب تنگی و انسداد مجرا شده تراشیده و از بدن خارج می‌شود. بدین ترتیب انسداد برطرف شده و جریان ادرار از مثانه نیز به آسانی صورت می‌گیرد.