- در مورد اختلالات تیک و علل و عوامل به وجود آمدن آن توضیح می‌دهید؟

اختلالات تیک به معنای گروهی از شرایط عصبی تکاملی است که با حرکات یا صداهای ناگهانی و تکراری که کنترل آنها دشوار است، مشخص می‌شود. این کارهای غیر ارادی تیک نامیده می‌شوند. لازم به ذکر است این اختلالات سریع هستند و به طور موقت در کلام یا رفتار توقف ایجاد می‌کنند و تکرارشونده و غیرمنظم بوده و معمولاً ارادی نیستند. گاهی اوقات هم نیمه ارادی هستند؛ یعنی اگر شما از بیماری که تیک دارد بخواهید برای مدت کوتاهی با تمرکز بسیار زیاد خود تیک‌ها را عقب بیندازد این کار را بعضی از بیماران می‌توانند انجام دهند اما در نهایت همان حرکات تیک را انجام می‌دهند. تیک‌ها ممکن است با اختلالاتی مانند: بیش‌فعالی یا نقص توجه، اختلال وسواس فکری، مصرف موادی مانند کوکائین یا انواع آمفتامین، طیف اوتیسم، اختلالات خواب، یادگیری، افسردگی و اضطراب همراه باشد.اگر تیک‌ها بر فعالیت‌های روزمره، تحصیل و ارتباطات اجتماعی یا تاثیر بگذارد مراجعه به پزشک ضروری است.

آیا تیک دارای انواع مختلفی است؟

در مورد تیک، تقسیم‌بندی‌های مختلفی وجود دارد. بر اساس نشانه‌شناسی؛ انواع تیک‌ها عبارتند از: تیک‌های حرکتی، تیک‌های صوتی و تیک‌های حسی که تخصصی است. تیک‌های صوتی و حرکتی هر کدام به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ یکی تیک‌های ساده و دیگری تیک‌های پیچیده است. تیک‌ها ساده مانند تک سرفه یا صاف کردن گلو، تیک‌های صوتی پیچیده مانند عبارت‌هایی که فرد به کار می‌برد که بعضی از آنها ممکن است حالت ناسزا یا فحش داشته باشند و در واقع تقلیدی باشند از کلماتی که بیمار به تازگی شنیده است. چمباتمه زدن ، پریدن، بوییدن و لمس مکرر یک شیء ، گفتار مکرر، تکرار گفتار دیگران و به زبان آوردن کلمات زشت. تیک‌های حرکتی ساده نیز مانند پرش شانه یا پلک زدن و تیک‌های حرکتی پیچیده مانند شوت زدن است. برخی از تیک‌ها مدتی حدود 3 ماه ادامه دارند و سپس ناپدید می‌شوند که جای نگرانی نیست اما در صورتی که تیک مدت زمان بیشتری به طول انجامد یا شدت و تعداد آن افزایش یابد حتماً باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد.

آیا تیک درمان خاصی دارد؟

تیک خطر خاصی برای فرد ایجاد نمی‌کند. انواع خاص تیک نیز نیاز خاصی به درمان ندارند. درمان تیک فقط در مواردی توصیه می‌شود که وجود آن باعث ایجاد اختلال عملکرد واضح اجتماعی، شغلی یا تحصیلی در فرد شود. درمان تیک به دو دسته دارویی و غیردارویی تقسیم می‌شود. برطرف کردن علل ایجادکننده می‌تواند تا حد زیادی مؤثر باشد؛ حتی شاید نیاز به درمان دارویی را از بین ببرد. با برطرف کردن این مسائل در صورتی که تیک ادامه‌دار باشد و باعث آزار فرد شود معمولاً از روش درمان دارویی استفاده می‌شود. معمولاً تیک با خستگی، استرس، اضطراب و اختلال خواب بدتر و با داشتن شرایط آرام و خواب راحت برطرف می‌شود. پس اگر شرایطی باعث بدتر شدن تیک می‌شود باید برطرف شود. داشتن خواب منظم نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. توصیه می‌شود کسانی که این اختلال را دارند عوامل تشدیدکننده را بشناسند و تا حد زیادی از آنها اجتناب کنند. والدین و معلمان باید بدانند داشتن تیک را به فرد یادآوری و در مورد تیک نصیحت و توصیه نکنند. اطرافیان باید بدانند نباید چندان به حرکات تیک توجه کنند زیرا توجه و نگرش منفی مردم باعث تشدید علائم در فرد می‌شود. افراد مبتلا به تیک نیاز به درمان‌های غیر دارویی بیشتری دارند؛ درمان‌هایی مانند هیپنوتراپی (یک روش درمانی که در آن از هیپنوتیزم برای درمان مشکلات روانی و جسمی استفاده می‌شود). در این روش، فرد در حالت هیپنوتیزم قرار می‌گیرد و تحت تأثیر پیشنهادها و راهنمایی‌های درمانگر قرار می‌گیرد، روان درمانی، رفتار درمانی، مدیتیشن، بازی‌های شاد و ورزش‌های سبک نیز برای این اختلال بسیار مفید است. معمولاً بهترین قرص برای تیک عصبی، داروهای اعصاب هستند که آنتی‌سایکوتیک‌ها نیز نامیده می‌شوند. این داروها با تغییرات اثر مواد شیمیایی در مغز به کنترل حرکات بدن کمک می‌کنند. همچنین ویتامین تیک عصبی شامل منیزیم، ویتامین «بی» و ویتامین «دی» است. در برخی موارد هم پزشکان ممکن است داروهای آرام‌بخش یا ضد اضطراب برای درمان تیک عصبی چشم تجویز کنند. انواع داروی تیک عصبی چشم می‌توانند به کنترل تیک‌ها کمک کنند و احساس آرامش بیشتری را برای فرد به ارمغان آورند. انواع قرص برای تیک عصبی چشم نیز باید تحت نظر پزشک مصرف شوند و می‌توانند اثرات جانبی مختلفی داشته باشند. در کنار دارو، مشاوره و درمان‌های روان‌شناختی نیز می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند. در مواردی برای درمان تیک چشم شدید، روش جراحی نیز ممکن است به عنوان گزینه درمانی مطرح شود. این روش معمولاً زمانی در نظر گرفته می‌شود که سایر روش‌های درمانی مؤثر نبوده‌اند. جراحی ممکن است شامل اصلاحات در نواحی خاصی از مغز باشد که با حرکات تیک در ارتباطند. تصمیم به انجام عمل جراحی نیز باید با مشاوره دقیق و تحت نظر متخصص انجام شود