در مورد اختلال شخصیت مرزی و علل و عوامل به وجود آمدن آن توضیح می‌دهید؟

اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک وضعیت روانی است که با ناپایداری شدید در روابط بین فردی، تصویر از خود و احساسات همراه با رفتارهای تکانشی و خودزنی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است نوسانات خلقی شدید، ترس از رها شدن و احساس تهی بودن را تجربه کنند. در این اختلال فرد همواره بر روی لبه یک مرز یا خط در حال حرکت است و هر لحظه امکان دارد از یک لبه مرز سقوط کند. افراد مبتلا به این اختلال شخصیت به دلیل برخورداری از رفتارها و عواطف ناپایدار در زمره افراد روان‌پریش طبقه‌بندی می‌شوند. این افراد در یک لحظه شاد و خوشحال و در لحظه دیگر افسرده و منزوی می‌شوند. همچنین این افراد در یک لحظه فاقد هرگونه احساس هستند و لحظه‌ای بعد به فردی خوشحال یا عصبی تبدیل می‌شوند. به همین علت چرخش سریع احساسات در افراد مبتلا به این بیماری زیاد به چشم می‌آید. روانشناسان معتقدند عواملی مانند: عدم ثبات شخصیتی والدین، درگیری‌های شدید بین والدین، بی‌توجهی به احساسات فرد در دوران کودکی، طلاق والدین و نبود امنیت و دلبستگی در دوران کودکی در بروز اختلال شخصیت مرزی بسیار مؤثرند. یکی دیگر از علت‌هایی که سبب می‌شود این افراد از خود رفتارهای تکانه‌ای و آشفته نشان دهند، کمبود سروتونین در بدن آن‌هاست. به همین دلیل، پزشکان برای کاهش این رفتارها در آن‌ها داروهایی که میزان سروتونین در مغز آن‌ها را تحریک می‌کند، تجویز می‌کنند.

اختلال شخصیت مرزی دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟

علائم اختلال شخصیت مرزی از نوع قابل کنترل آن تا نوع بسیار شدید این بیماری متغیر است و ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد:

احساس پوچی: هنگامی که فرد به یک چیز و یا شخصی علاقه پیدا کند و آن شخص از پیش او برود، او احساس پوچی و انزوا می‌کند و توانایی مقابله با این احساس را ندارد.

ترس از تنها ماندن: خشم و ترس شدید در این افراد از تنها ماندن نشأت می‌گیرد و زمانی که تنها می‌شوند دچار ترس و عصبانیت می‌شوند. این در حالی است که ترس از تنها بودن در روابط خانوادگی مشکلات جدی به وجود می‌آورد.

خشم بی‌جا: شرایط خارج از کنترل می‌تواند افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را بسیار خشمگین کند.

آسیب رساندن به خود: فرد مبتلا به این اختلال می‌تواند دارای علائم خطرناکی باشد و مشکلاتی را در ارتباط با تصویر بدن خود و عزت نفس داشته باشد؛ از این رو ممکن است با چاقو، بدن خود را زخمی کند و یا دست به خودکشی بزند.

رفتارهای پرخطر: پول خرج کردن‌های بی‌رویه یکی از رفتارهای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی است. روابط جنسی نامناسب، پرخوری و یا رانندگی خطرزا نیز از رفتارهای ناشی از تصور ضعیف فرد از خودش است.

زیاده‌روی در مصرف مواد مخدر: این افراد برای فرار از مشکلات و یا آرام شدن به مواد مخدر و مصرف بیش از حد آن روی می‌آورند.

اختلال شخصیت مرزی بیشتر چه افرادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

بیشتر اختلالات شخصیتی در سال‌های نوجوانی و میانسالی که شخصیت فرد رشد می‌کند، دیده می‌شود. این اختلال در زنان بیش از مردان مشاهده می‌شود. کسانی که سابقه خانوادگی این اختلال را دارند به احتمال زیاد به این بیماری مبتلا می‌شوند. افرادی که دارای افسردگی، استرس و اضطراب هستند نیز در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

آیا اختلال شخصیت مرزی قابل درمان است؟

درمان بیمارانی که اختلالات شخصیتی مرزی دارند سخت و زمانبر است و می‌تواند ترکیبی از روان درمانی و گاه دارو درمانی باشد. روند درمانی برای هر فرد با توجه به شرایط جسمی و روانی بیمار متفاوت خواهد بود. به طور کلی برای درمان اختلال شخصیت مرزی روش‌های زیر استفاده می‌شود:

دارو درمانی: داروها معمولاً داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب است. در بعضی موارد کمبود برخی ویتامین‌ها این بیماری را تشدید و روان فرد را بیشتر درگیر می‌کند. مصرف ویتامین‌هایی از گروه B بخصوص B6 و B1 که نقش آرام‌بخش و تسکین‌دهنده دارند در بهبود این بیماری مؤثر است.

روان‌ درمانی: روانشناس به فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی با استفاده از یکسری از روش‌ها و تکنیک‌ها کمک می‌کند تا رفتارهای ناسالم خود را شناسایی و بعد آن‌ها را تغییر دهد. انجام روان‌ درمانی به افراد مبتلا به این اختلال که منشأ آن عوامل روحی روانی است، بسیار کمک می‌کند؛ زیرا آن‌ها را با کودکی خود روبه‌رو می‌سازد و سپس سعی می‌کند تا رفتار آن‌ها را تغییر دهد.

رفتار درمانی: این روش به بیمار کمک می‌کند با عوامل استرس‌زایی که منجر به رفتارهای تکانشی او می‌شود، مقابله کند. در این روش روان‌شناس سعی می‌کند رفتارهای آسیب‌زننده به فرد و رفتارهایی که روند درمان را مختل می‌کند همچنین رفتارهایی که کیفیت زندگی بیمار را پایین می‌آورد را پیدا کند و در نهایت به او کمک کند تا او عوامل استرس‌زا را تشخیص داده و از آنها دوری کند.