در مورد داروهای لاغری و انواع آن توضیح می‌دهید؟

متأسفانه امروزه در جامعه ما قرص‌های لاغری در باشگاه‌های ورزشی، آرایشگاه‌های زنانه، مؤسسات و مراکز مختلف پوست و مو و همچنین تبلیغات ماهواره‌ای در اختیار مردم قرار می‌گیرد و شدیداً سلامت آنان را در معرض خطر قرار می‌دهد. تجویز دارو برای درمان چاقی به علت عوارض زیادی که دارد مورد قبول متخصصان نیست. به طور کلی این داروها به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از: داروهای گرمازا : داروهایی هستند که روی متابولیسم تأثیر دارند و حرارات دفعی را افزایش می‌دهند، از این رو داروهای گرمازا نامیده می‌شوند. «افدرین» از این جمله است که در برخی از داروهای گیاهی وجود دارد؛ اما بررسی‌های سازمان غذا و دارو نشان داد افدرین و سایر آلکالوئیدهای افدرا یک محصول ناایمن هستند؛ زیرا مصرف‌کنندگان در اثر مصرف آن، دچار حملات قلبی شده‌اند. از عوارض دیگر این دارو می‌توان به تهوع، بی‌اشتهایی، احساس ادرار، اشکال در ادرار کردن، تب، رنگ‌پریدگی، خشکی دهان و حلق و بینی و اشکال در تعریق اشاره کرد.

داروهای کاهش‌دهنده اشتها: این داروها روی مرکز گرسنگی بدن اثر می‌گذارند که از جمله آن می‌توان به «آمفتامین» اشاره کرد. آمفتامین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که از آن به ‌عنوان دارو و با تجویز روان‌پزشک یا پزشک در معالجه اختلال بیش‌فعالی کمبود توجه (ADHD) و درمان چاقی استفاده می‌شود. آمفتامین علاوه بر اعتیادآور بودن عوارض جانبی مانند بی‌خوابی، سرگیجه، تهوع و یبوست به همراه دارد.

دیورتیک‌ها یا مدرها: این داروها فقط آب بدن را دفع می‌کنند و شخص در روزهای اول به سرعت چند کیلو آب از دست می‌دهد و وزن کم می‌کند که دوباره در فاصله یک تا دو هفته آب از دست رفته جایگزین می‌شود و شخص به حالت اولیه بازمی‌گردد. از سوی دیگر، داروهای مدر موجب خستگی کلیه‌ها، درد قفسه سینه، تپش قلب، سرگیجه، سردرد، تهوع و استفراغ می‌شوند.

کافئین: یک ماده شیمیایی است که در برخی گیاهان از جمله قهوه، کاکائو و چای یافت می‌شود. کافئین نوعی داروی محرک است که می‌تواند از خوابیدن جلوگیری کند که به صورت پودر سفید رنگ تلخی است. این ماده از ترکیب کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده ‌است. کافئین پرمصرف‌ترین ماده دارویی در انسان‌ها به شمار می‌رود که تقریباً ۹۰ درصد انسان‌ها به‌طور روزانه از آن استفاده می‌کنند. افزایش متابولیسم بدن، تحریک سیستم اعصاب مرکزی و افزایش میزان هوشیاری و آگاهی محیطی از مهمترین آثار کافئین است؛ لذا از آن به عنوان داروی کاهش وزن یاد می‌شود. مصرف مقادیر بالای کافئین مسمومیت‌زا است و از مصرف قرص و خوراکی‌های حاوی کافئین باید پرهیز کرد. زنان باردار و شیرده، بیماران مبتلا به فشار خون بالا و بیماران قلبی، دیابت، پوکی استخوان قبل از مصرف باید با پزشک خود مشورت نمایند.

داروهای لاغری ممکن است متابولیسم بدن را تحریک و به شما کمک کنند چند کیلوگرم وزن کم کنید، اما متأسفانه کارایی و اثربخشی آن‌ها در اینجا به پایان می‌رسد و کم‌کم عوارض ناشی از مصرف این قرص‌ها به شکل‌های مختلف از عارضه‌های قلبی تا ریزش مو، چروکی پوست و کم‌شدن بینایی خود را نشان می‌دهد.

اگر شخصی مشکل عدم تناسب وزن داشت، باید چه کاری انجام دهد؟

مهمترین موضوع مراجعه به پزشک است. پزشک با صرف وقت و گرفتن شرح حال بیمار از وضعیت سلامتی گذشته پزشکی، سوابق خانوادگی و ژنتیکی و همچنین عادات غذایی، فعالیت‌های فیزیکی، کار، خواب و ورزش آگاه می‌شود و پس از انجام معاینات دقیق آزمایش‌های پاراکلینیکی برای تیرویید، کبد، کلیه و غدد داخلی را برای فرد تجویز می‌کند تا به تشخیص نهایی برسد. اگر فرد دچار اختلالات تیروییدی و هورمونی مانند کم‌کاری و پرکاری تیرویید، کیست تخمدان یا کیست سینه باشد، اقدام برای کاهش یا افزایش وزن مفید و مؤثر نخواهد بود.

برای تناسب وزن چه کارهایی باید انجام داد؟

چاقی زمانی به وجود می‌آید که بین انرژی دریافتی از مواد غذایی مورد مصرف و انرژی مصرف شده در فعالیت‌های جسمانی و ورزش تعادل وجود نداشته باشد. اگر مقدار مواد غذایی و انرژی حاصل از آن بیش از انرژی مورد نیاز باشد باعث افزایش وزن و اگر کمتر باشد موجب کاهش وزن خواهد شد. به طور کلی؛ چه برای کاهش و چه برای افزایش وزن، رژیم اصولی، علمی و مؤثر و مفید رژیمی است که حاوی انواع مواد غذایی شامل کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و موادمعدنی، آب و الکترولیت‌ها باشد که با توجه به شرایط فرد، هیچکدام حذف نخواهد شد بلکه مقدار آن تغییر خواهد کرد.

در مورد نقش فعالیت جسمی در کاهش وزن نیز توضیح می‌دهید؟

به طور کلی اگر فردی فعالیت‌های جسمی خود را افزایش دهد، انرژی مصرفی برای فعالیت زیاد می‌شود و مقدار انرژی کمتری در بدن ذخیره خواهد شد، در نتیجه فرد به تدریج دچار کاهش وزن می‌شود. تمرینات و فعالیت‌های ورزشی هوازی باعث کاهش وزن و تمرینات ورزشی با دستگاه‌های بدنسازی و کار با وزنه باعث فرم گرفتن عضلات و افزایش حجم و وزن می‌شود. اگر فردی که تصمیم به لاغر شدن گرفته بیش از 20 دقیقه ورزش‌های هوازی انجام دهد، مقدار سوخت چربی‌های ذخیره شده در بدن او بیشتر شده، در نتیجه این موضوع کاهش وزن را به دنبال خواهد داشت.