در مورد ریزش مو و علل و عوامل آن توضیح می‌دهید؟
در هر لحظه حدود ۹۰ درصد موهای سر انسان در حال رشد هستند. این دوره رشد بین ۲ تا ۶ سال طول می‌کشد. در همین زمان ۱۰ درصد از موها نیز در حال استراحت به سر می‌برند و دوره استراحت آنها بین دو تا سه ماه طول می‌کشد. در پایان مرحله استراحت، مو می‌افتد. پس از افتادن، یک تار مویی دیگر از همان فولیکول (جوانه رویش مو) جایگزین آن شده و رشد مو مجدداً آغاز می‌شود. سرعت رشد مو حدود ۲۷/۱ سانتی‌متر در ماه است که در زنان کمی بیش از مردان است. افزایش سن نیز باعث کم شدن سرعت رشد مو می‌شود. ریزش موی اندرو ژنتیک شایع‌ترین نوع ریزش مو در مردان و زنان است، به طوری که بر اساس آمارهای مختلف حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از افراد بالغ به درجاتی از آن مبتلا هستند. بروز این اختلال در هر دو جنس یکسان است؛ اما ریزش مو در جنس مذکر بیشتر دیده می‌شود. سن شروع ریزش مو اغلب دهه‌های سوم و چهارم عمر است؛ هرچند در موارد شدیدتر ممکن است بلافاصله پس از دوران بلوغ آغاز شود. ریزش موی سر آندروژنیک در زنان در سن بالاتری نسبت به مردان آغاز می‌شود و در حوالی سن یائسگی نیز افزایش چشمگیری می‌یابد. دو عامل در ریزش موی آندرو ژنتیک نقش دارند که عبارتند از ژنتیک و هورمون‌های آندرو ژنیک. نقش عوامل ژنتیک در بروز این نوع ریزش موی سر بسیار مهم و ناشناخته است. وراثت این اختلال به صورت اتوزوم غالب و یا پلی‌ژنیک است و افرادی که یکی از بستگان درجه اول آنها به این نوع ریزش موی سر مبتلا هستند، بیش از سایر افراد در معرض ابتلا قرار دارند. هورمون‌های آندرو ژنیک یا مردانه که مشهورترین آنها هورمون تستوسترون است، در بدن زنان از غدد فوق کلیوی تولید می‌شود. رشد موهای نواحی زیر بغل به هورمون تستوسترون وابسته است. در حالی که رشد موهای ناحیه ریش و ریزش موهای سر به ترکیب دیگری با نام دی هیدرو تستروسترون ارتباط دارد، تبدیل تستوسترون به دی‌هیدرو تستوسترون به وسیله آنزیم خاصی صورت می‌گیرد. این آنزیم به دو شکل وجود دارد که نوع دوم آن در غلاف خارجی موها وجود دارد. در ریزش مو، آندرو ژنیک نقش بسیار مهمی دارد. به طور کلی شایع‌ترین عوامل ریزش مو عبارتند از: طاسی سر مردانه، ضربه، مواد شیمیایی، سوءتغذیه، استرس و مصرف برخی داروها مانند وارفارین.
آیا علائم و الگوی ریزش مو در مردان و زنان متفاوت است؟
بله، این نوع ریزش موی سر اغلب بسیار تدریجی و طی چندین سال رخ می‌دهد. الگوی ریزش مو در مردان به صورت عقب رفتن خط رویش مو در نواحی گیجگاهی و کاهش موی ناحیه فرق سر است که ممکن است در نهایت به طاسی کامل در این نواحی بینجامد. این نوع ریزش مو در زنان به صورت نازک شدن پیش‌رونده موها در ناحیه فرق سر، با حفظ خط رویش موی ناحیه پیشانی دیده می‌شود. جالب است بدانید این نوع ریزش مو در زنان به طاسی کامل نمی‌انجامد. این نوع ریزش مو با در نظر گرفتن شرح حال کامل و زمینه خانوادگی اغلب به سادگی تشخیص داده می‌شود. اما این تشخیص باید به وسیله پزشک متخصص صورت گیرد، زیرا ممکن است اختلالات و بیماری‌های دیگری نیز به همین شکل تظاهر یابند که از آن جمله می‌توان به اختلالات غده تیرویید و کمبود آهن یا سایر انواع ریزش مو و بیماری‌های پوست و مو نیز اشاره کرد.
چه عواملی موجب ریزش غیرعادی موها می‌شوند و چگونه می‌توان از آنها پیشگیری کرد؟
بسیاری از مردان و زنان برخی مواد شیمیایی مانند رنگ‌ها، سایه‌ها، سفیدکننده‌ها، حالت‌دهنده‌ها و فرهای دائمی را به موهای خود می‌زنند. این فرآورده‌ها اگر صحیح به کار برده شوند به ندرت به موها صدمه می‌رسانند اما در صورتی که از این فرآورده‌ها به طور مکرر و یا غلط استفاده شود، می‌تواند موها را ضعیف کند؛ از این رو به راحتی موها دچار شکستگی و موخوره می‌شوند. در صورتی که این محلول‌ها مدت زمان طولانی‌تری بر موها باقی بمانند، دو فرایند مختلف و همزمان در یک روز انجام شود. اگر موهایی که قبلاً دکلره شده‌اند دوباره دکلره شوند نیز موها آسیب می‌بینند و می‌شکنند. در صورتی که موها در اثر به کار بردن فرآورده‌های شیمیایی شکننده و آزرده شوند بهترین کار این است تا مدتی هیچگونه رنگ و مواد شیمیایی به موها زده نشود تا موها رشد و قوام طبیعی خود را باز یابند. برای مرتب‌کردن موها نیز نباید آنها را خیلی محکم کشید. اصولاً بهتر است به جای بافتن موها از روش‌هایی استفاده شود که کشش موها در آن کمتر است، چون کشیده شدن دائم و طولانی موها موجب ریزش موها؛ بخصوص در دو طرف سر و شقیقه‌ها می‌شود. شستشو، شانه زدن و برس کشیدن مکرر نیز می‌تواند به موها آسیب رساند و آنها را شکننده کند. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و حالت‌دهنده بعد از ششتشوی موها شانه‌زدن را آسان و حالت دادن موها را راحت‌تر می‌کند. موهای خیس شکننده‌ترند، بنابراین باید از ماساژ شدید موها با حوله و شانه زدن و برس کشیدن محکم و خشن پرهیز کرد. در مقابل باید از شانه‌ها و برس‌هایی استفاده کرد که فاصله بین دندانه‌های آن زیاد است. نوک دندانه‌های شانه و برس نیز باید گرد و نرم باشد.
آیا روش درمان خاصی برای موها وجود دارد؟
بله، داروی خوراکی «فیناستراید» و محلول موضعی «ماینوکسیدیل» تنها داروهای تأیید شده و مؤثر در درمان این نوع ریزش موی سر به شمار می‌روند.
نظر شما