فاطمه‌سادات کیا در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین با بیان اینکه بعضا برخی از بیماری‌های جسمانی سبب بروز بیماری‌های روانی می‌شود، افزود: هرچه وضعیت جسمانی یک بیمار وخیم‌تر و حادتر باشد، احتمال بروز یک‌سری از مشکلات روان در او بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: اما عکس این مسئله نیز می‌تواند صادق باشد؛ به عبارتی می‌توان گفت، ریشه بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر مانند سرطان، قلبی‌عروقی، دیابت و گوارشی ناشی از استرس و اضطراب‌ است.

روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه، اعلام کرد: در بیمارستان شفاء سمنان بیماران دارای مشکلات جسمانی با تجویز پزشک مربوطه برحسب ضرورت از خدمات روانشناسی نیز بهره‌مند می‌شوند. این بیماران شامل افرادی هستند که از بیماری‌هایی مانند سرطان، دیابت، مشکلات گوارشی و ... رنج می‌برند یا در اثر سوءمصرف مواد مخدر و خودکشی نیاز به مداخلات درمانی دارند که علاوه بر پایش جسمانی، تحت نظر روانشناس نیز قرار می‌گیرند.

علت برخی بیماری‌ها روان‌تنی است

کیا گفت: همچنین برخی از بیماران وجود دارند که دارای مشکلات سایکوسوماتیک یا روان‌تنی هستند که به این نوع بیماری، اختلال شبه‌جسمانی نیز گفته می‌شود. این بیماران اغلب با شکایت جسمانی به پزشک مراجعه می‌کنند و پس از انجام معاینات اولیه معلوم می‌شود که آن‌ها از نظر جسمانی در سلامت به‌سر می‌برند و در نتیجه علت مشکلات آن‌ها ناشی مسائل روان تشخیص داده می‌شود.

او بیان کرد: اختلالات سایکوسوماتیک نشانه‌های گوناگونی دارد و برای مثال می‌تواند به‌صورت ریزش سکه‌ای مو در نواحی ریش، ابرو و سر، مشکلات گوارشی، تنگی نفس، ریزش مو یا سایر نشانه‌ها نمایان شود و این افراد باید تحت درمان‌های روان قرار بگیرند و معمولا پس از طی دوره درمان می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند.

روانشناس و مددکار بیمارستان شفاء سمنان، افزود: برخی از کودکان نیز نیازمند مداخلات و درمان‌های روان هستند و پزشک معالج برحسب نیاز، بررسی‌های روانشناختی را هم برای بیمار و نیز اعضای خانواده تجویز می‌کند و باید تحت درمان قرار بگیرند.

کیا ادامه داد: در اورژانس بیمارستان نیز ارائه خدمات روانشناختی بسیار متداول است و به ویژه افراد دچار مشکلات خودکشی و نیز سوءمصرف مواد مخدر از این خدمات برخوردار می‌شوند.

حلقه ارتباطی با نهادهای حمایتی

وی با بیان اینکه در بخش روانشناسی بیمارستان، مراجعه کننده‌ها علاوه بر خدمات روانشناختی از خدمات حمایتی نیز بهره‌مند می‌شوند، گفت: به عنوان روانشناس و نیز مددکار بیمارستان که با طیف وسیعی از بیماران سروکار دارم، در کنار ارائه خدمات مورد نیاز بیماران در حوزه مسائل روانشناسی، برخورداری برخی از بیماران را از کمک‌های حمایتی لازم دانسته و در این زمینه نیز اقدامات مناسبی را انجام داده‌ایم.

روانشناس و مددکار بیمارستان شفاء سمنان، توضیح داد: برای این منظور واحد روانشناسی و مددکاری بیمارستان با انجام نظرسنجی از بیماران، مشکلات و نیازهای آن‌ها را بررسی کرده و با ایجاد یک حلقه ارتباطی با سایر ارگان‌های حمایتی، ‌ اقدامات موثری را در برخورداری برخی بیماران از حمایت‌های اجتماعی انجام داده‌ایم. براین اساس با ایجاد تعامل با نهادهایی مانند بهزیستی، کمیته امداد، هلال‌احمر، اداره اتباع، آستان قدس رضوی، انجمن حمایت از بیماران کلیوی و نیز برخی موسسه‌های خیریه مانند مهد کرامت و بنیاد راه‌ آسمان، زمینه بهره‌مندی بیماران را از کمک‌های این نهادها تسهیل کرده‌ایم.

کیا افزود: با توجه به فعال بودن بخش دیالیز بیمارستان، برخی مراجعه کننده‌های به این بخش از نظر مالی کم‌توان هستند و هرچند خدمات دیالیز آن‌ها در بیمارستان به‌صورت رایگان ارائه می‌شود اما برای برخورداری از حمایت‌های اجتماعی و خدمات درمانی تکمیلی، ارتباط آن‌ها را با انجمن بیماران کلیوی برقرار می‌کنیم. همچنین تعدادی از بیماران نیز از اتباع خارجی به‌شمار می‌روند که این افراد نیز با معرفی به اداره اتباع از خدمات و حمایت‌های این اداره می‌توانند استفاده کنند. بیماران سرطانی نیز برای پوشش تکمیلی هزینه‌های دارویی و درمانی که بسیار سنگین و گران است به نهادهایی مانند موسسه راه آسمان معرفی می‌شوند.

او با توجه به وسیع‌ بودن طیف مشکلات روان، روش‌های درمانی را به فراخور هر بیماری، متفاوت بیان کرد و گفت: بیماری‌های روانی معمولا در دو بخش سایکوتیک و نوروتیک، تقسیم‌بندی می‌شود. اختلال سایکوتیک بر تفکر و رفتار فرد تاثیر می‌گذارد و نوروتیک به معنای روان‌رنجوری است که طیف وسیعی از بیماری‌ها را مانند وسواس، افسردگی، اضطراب منتشر، فوبیا و ... را دربر می‌گیرد و درمان هریک از این گروه از بیماری‌ها تحت نظر روانپزشکان و روانشناسان انجام می‌شود.

پوشش بیمه‌ای مشاوره‌های روانی

روانشناس و مددکار بیمارستان شفاء سمنان، با اشاره به وضعیت پوشش بیمه‌ای خدمات روانشناسی، بیان کرد: دستورالعمل پوشش بیمه‌ای خدمات مشاوره و روان‌درمانی پس از تصویب قرار بود که از ابتدای امسال اجرا شود؛ به این نحو که برای هر جلسه درمانی که کمتر یا بیش از ۳۰ دقیقه باشد، پوشش بیمه‌ای لحاظ می‌شود و تعداد جلسات لازم برای روان‌درمانی براساس نوع اختلال نیز مشخص شده است. همچنین در بخش سرپایی ۷۰ درصد میزان پوشش بیمه برعهده سازمان‌های بیمه‌گر قرار گرفته است. اما متاسفانه تاکنون این طرح به اجرا در نیامده و حتی در درمانگاه‌ها نیز عملیاتی نشده است. با توجه به افزایش مراجعه به روانشناسان، ضرورت اجرای این دستورالعمل وجود دارد.

کیا با ارائه چند توصیه برای حفظ سلامت روان، گفت: اولین نکته داشتن خواب کافی است و این اقدام کمک می‌کند تا سیستم ایمنی بدن تقویت شود و ضعف سیستم ایمنی زمینه ابتلا به بیماری‌ها را فراهم می‌کند. همچنین داشتن تغذیه مناسب نیز مهم است. باید توجه داشت، کمبود برخی از مواد معدنی مانند آهن و ویتامین‌هایی مانند B۱۲ برخلق‌وخو تاثیر می‌گذارد. مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر نیز اثرات سوء بر سلامت روان دارد. از طرفی کمبود ویتامین D۳ با افسردگی رابطه تنگاتنگی دارد.

وی ادامه داد: بحث بعدی مربوط به آموزش مدیریت استرس و آموزش روش‌های مهارت حل مسائل است. حدود ۱۲ مهارت برتر حل مسئله مانند مهارت خودآگاهی، ارتباط موثر، کنترل هیجانات خشم و استرس، رفتار جرأت‌مند، وجود دارد که یادگیری آن‌ها می‌تواند در کاهش اضطراب بسیار کمک کننده باشد.

روانشناس و مددکار بیمارستان شفاء سمنان، اعلام کرد: ورزش و انجام فعالیت‌های بدنی نیز در برخورداری از روان سالم نقش دارد و تا می‌توانید ورزش کنید و پیاده‌روی داشته باشید و فعالیت‌هایی مانند نقاشی، موسیقی و برنامه‌هایی که حال دل‌تان را خوب کند در برنامه زندگی خود قرار دهید.

کیا داشتن تعامل و ارتباطات اجتماعی را از دیگر عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان برشمرد و افزود: تعامل و ارتباطات اجتماعی سبب تقویت اعتماد به‌نفس و عزت‌ نفس می‌شود و می‌تواند خلق‌وخوی ما را بهبود بخشد و میزان استرس را کاهش دهد.

او تاکید کرد: می‌خواهم به یک نکته کلیدی اشاره کنم و اینکه زندگی را سخت نگیرید؛ زیرا آنچه که گذشته، تمام شده و نباید خود را برای اتفاق‌هایی که در گذشته رخ داده ملامت کنیم و با درس‌آموزی از این رخدادها، سعی کنیم قدم‌های بعدی را در جهت کسب موفقیت یا دوری از گزندهای روان با اطمینان بیشتر طی کنیم. راز حال خوب این است که داشته‌های خود را ببینیم و شکر گذار باشیم و افکار منفی را از ذهن خود دور کنیم.