به گزارش آتیه آنلاین، عضو هیات‌عملی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: اگرچه مشکلات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی و فوبیا تا حدودی فروکش‌کرده‌است اما آثار آن در چند حوزه خیلی جدی و تا حدودی ماندگار است، در این ایام مشاغلی از دست‌رفته‌اند. در نظرسنجی‌های انجام شده مهم‌ترین مساله‌ای که مردم به آن بارها اشاره کرده‌اند گرفتاری های مالی و اقتصادی است؛ حتی بسیاری از افراد نیز به جهت بیکاری ناشی از کرونا دچار فقر شده‌اند که درمان این آسیب‌ها نیازمند زمان و توجه‌جدی و متمرکز است.
وی جبران افت تحصیلی ناشی از کرونا را چالش جدی پیش‌روی کشور خواند و افزود: شاید دانشجویان به جهت استقلال و احساس مسئولیت بیشتر بتوانند عقب‌ماندگی تحصیلی‌شان را جبران کنند اما حل وفصل افت تحصیلی دانش آموزان بسیار مشکل است.
سلگی وقت‌گذرانی بیش از حد در فضای مجازی که اکنون به یک عادت تبدیل شده است را یکی دیگر از مسایل اجتماعی ناشی از کرونا دانست و بر ضرورت اصلاح این عادت به عنوان یکی از چالش‌های پیش رو تاکید کرد.
وی عمیق‌تر شدن فاصله طبقاتی را یکی دیگر از آثار اجتماعی کرونا خواند و تصریح کرد: گسترش نابرابری و فاصله طبقاتی بعد از کرونا قابل‌تامل است و برخی فقیرتر و فاصله طبقاتی نیز عمیق‌تر شده است.
سلگی ضعف نهادهای مدنی را یکی دیگر از آثار منفی کرونا خواند و افزود: در تمام دنیا قدرت دولت‌ها بیشتر شد و در مقابل، قدرت نهادهای مدنی با وجود زحمات زیادی که متحمل شدند کاهش پیدا کرد چرا که جز دولت‌ها، هیچ نهاد و سازمانی نمی‌توانست مساله کرونا را حل و فصل کند.
مشکلات‌روانی پساکرونا
سلگی با اشاره به اینکه برخی آثار روانی ناشی از کرونا طولانی مدت و درمان آنها زمان‌بر است، افزود: وسواس یکی از آثار روانشناختی کرونا است که در بعضی از افراد شدت گرفته است؛ فوبیا و ترس از میکروب، ویروس و بیماری هنوز در برخی افراد دیده می‌شود، مبتلایان به فوبیای ناشی از کرونا از جامعه‌گریزان هستند، مدام دستکش می‌پوشند و از مواد ضدعفونی استفاده می‌کنند و کلا زندگی‌شان مختل شده است، بنابراین بازگرداندن این افراد به زندگی عادی نیازمند زمان است.
وی عارضه ptsd یا اختلال روانی ناشی از عواقب یک ضایعه یا حادثه تروماتیک را یکی دیگر از آثار بلندمدت کرونا خواند و گفت: افراد مبتلا به این عارضه همچنان مضطرب هستند و ترس در درون آنها ماندگار شده است و درمان آنها نیازمند مداخلات روانشناختی منظم و طولانی است.
این دکترای روانشناسی، بی‌سرپرست شدن تعدادی از کودکان و نوجوانان را یکی از چالش‌های جدی پیش‌رو خواند و تاکیدکرد: کودکان و نوجوانانی‌که پدر یا مادرشان را از دست داده‌اند و نتوانستند سوگواری کنند تبعات ناشی از این غم و رنج فروخورده بر آنها و برای نظام اجتماعی بسیار جدی است و به همین جهت برای حل مصایب پیش‌روی آنها باید راهکارهای ویژه‌ای مدنظر قرار گیرد.
دستاوردهای فردی و اجتماعی کرونا
عضوهیات‌عملی جهاد دانشگاهی در بیان تبعات مثبت کرونا گفت: حمایت و دلسوزی افراد خانواده نسبت به هم بیشتر شد، مردم دریافتند که باید به همدلی و همبستگی بین خودشان اتکاء بیشتری کنند و به نوعی معنا گرائی، تعمق در فلسفه آفرینش و اندیشه نسبت به سر انجام هستی و نوع مواجهه با مفهوم مرگ و مفاهیم پیرامون معاد به طور جدی مورد توجه و قرار گرفت.
سلگی گسترش مسئولیت پذیری اجتماعی، کمک‌های مالی و غیرنقدی به فقرا را از دیگر نقاط قوت کرونا دانست و از ترویج ساده‌زیستی، گسترش شوخی و بذله‌گویی در خصوص کرونا در شرایط بسیار سخت به عنوان یکی خلاقیت‌های ایرانیان در استفاده از جذابیت‌های زبان فارسی یاد کرد.
سلگی تصریح کرد: یکی از نقاط مثبت کرونا برچیده شدن بساط برگزاری جلسات اداری و تبعات مالی ناشی از آن بود؛ همچنین پررنگ‌شدن اطلاع‌رسانی و انجام امور از طریق شبکه‌های اجتماعی، صرفه‌جویی در هزینه‌های اداری با مجازی شدن جلسات، صرفه‌جویی در وقت، کاهش ترافیک و مصرف بنزین از دستاوردهای مثبت کرونا است.
وی ادامه داد: بحران‌هایی که قابل‌تحمل هستند و به تخریب بیولوژیک و روانشناختی ختم نمی‌شوند تاب‌آوری را ارتقاء می‌دهند، بحران کرونا فرصت‌های جدیدی در کسب وکار خلق کرد و سبک‌زندگی افراد را تغییر داد و این تغییر مهم، زندگی کسالت‌بار برخی افراد را پویا و متحول کرد.
سلگی عنوان کرد: تدابیر و تمهیداتی که افراد در بحران‌ها مدنظر قرار می‌دهند نه تنها مقابله و غلبه بر مشکلات را در سطح فردی هموارتر می‌کنند بلکه از منظر اجتماعی نیز جامعه درگیر بحران را تواناتر و قوی‌تر می‌سازند و قدرت تحمل وخلاقیت را ارتقا می‌دهند. ؛ همانطور که نتایج نظرسنجی‌ها نیز نشان می‌دهد که میزان اضطراب مردم در ماه‌های اول شیوع کرونا بسیار بالا بود و به مرور ترس از بیماری، میزان اضطراب، استرس و نگرانی‌ها تقلیل پیدا کرد.
وی گفت: با وجود اینکه مرگ‌ومیرهای ناشی‌از کرونای‌سرکش کاهش پیدا نکرده‌بود اما افراد به لحاظ شخصی عزم‌شان برای برنامه‌ریزی منسجم در زندگی جزم شد؛ برنامه‌ریزی، ورزش، بهبود اصلاح سیستم تغذیه، تمرین روش های تن‌آرامی و مراقبه، تمرین روش‌های کنترل اضطراب توانست به افراد در تقویت تاب‌آوری شان کمک کرد.
سلگی با اشاره به اینکه ورود واکسن بسیاری از نگرانی‌ها را کاهش داد، افزود: واکسنی که در سال ۱۳۹۹ فقدان آن بسیار رنج‌آور بود و نگرانی ایجاد کرد و به کاهش اعتماد عمومی منجر شد زمانی که با مداخلات، کمک و حمایت دولت وارد کشور شد بسیاری از مخاطرات، نگرانی‌ها و اضطراب‌ها در سطح جامعه را کاهش داد.
این دکترای روانشناسی تاکید کرد: واکسن کرونا به عنوان یک متغیر مهم در بروز آسیب‌های روانی– اجتماعی نقش داشت و اگر زودتر به آن دست پیدا می‌کردیم بخشی از مشکلات کشور سریع‌تر حل می‌شد البته در گذر ماه های همه گیری جامعه به تدریج قدرتش بیشتر شده بود و همزمان با ورود واکسن و با کمک‌های دولت و حمایت‌های مردمی از فشارهای روانی – اجتماعی تا حدودی کاست.
معاون‌پژوهشی‌پژوهشگاه‌علوم‌انسانی‌ومطالعات‌اجتماعی‌جهاددانشگاهی تصریح کرد: اگر متغیرهای اقتصادی نیز در جامعه ثابت می‌ماند و تورم‌کاهش و یا کمتر رشد می‌کرد کاهش ابعاد آسیب‌های کرونا در کشور با صرف زمان و هزینه‌های کمتری میسر می‌شد. در مجموع جامعه به جهت کرونا تا حدودی یک خطر مهلک را از پشت سر گذاشته است و شاید بتوان گفت در کنار مصائب، این بیماری جامعه را مقاوم‌تر کرده است.
راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت کنترل و کاهش تبعات کرونا
این دکترای روانشناسی در پاسخ به پرسش راهکارهای موثر در کنترل یا درمان آثار متعدد کرونا گفت: برخی‌ها فصلی یا دوره‌ای دچار اختلال افسردگی می‌شوند و بعضا افسردگی به مرور در تعدادی از افراد خود به خود از بین می‌رود، البته با آرام‌شدن فضا به صورت اتوماتیک تعدادی از مشکلات و آسیب های روانی کاهش پیدا کرده و خواهندکرد.
وی بر ضرورت اجرایی‌کردن طرح‌هایی در جهت جبران افت تحصیلی در مدارس و دانشگاه‌ها تاکید کرد و گفت: نظام آموزش‌وپرورش و دانشگاهی باید در جهت جبران تاخیرهای تحصیلی وارد عمل شوند و با جدیت حل این آسیب آموزشی را مدنظر قرار دهند.
سلگی تسریع در جهت بازآرایی شغل‌های از دست‌رفته و ایجاد شغل‌های جدید و کاهش نرخ بیکاران تاکید کرد و گفت:خسارات به‌حوزه‌اشتغال‌کشورجدی بوده‌است بنابراین حل مشکلات این عرصه حمایت‌های دولت و بخش‌خصوصی را می‌طلبد.
وی بااشاره به ضرورت حمایت سیستماتیک و نظامند از کودکان بی‌سرپرست گفت: نه تنها کودکان و نوجوانان بسیاری زخم‌خورده کرونا هستند و والدین‌شان را از دست داده‌اند بلکه چه بسیار پدران و مادرانی که در عزای فرزندانشان هنوز اشک می‌ریزند و به جهت اینکه مجال سوگواری نداشته‌اند کرونا برای آنها کابوسی مداوم است؛ بنابراین دولت به صورت ساختارمند تسکین رنج و درد این آسیب‌دیدگان را باید به صورت جدی مدنظر داشته باشد و در این مسیر حمایت و کمک‌های نظام درمان کشور چه در ابعاد پزشکی و چه روانشناختی جهت ارایه خدمات متناسب و به موقع ضرورتی انکارناپذیر است و البته کاهش هزینه‌های مشاوره و روان درمانی؛ همچنین و فعال ماندن نظام واکسیناسیون در کشور(جهت تزریق دزهای تکمیلی واکسن‌کرونا) نیز باید موردتوجه برنامه‌ریزان باشد.
بخش اول گفت‌وگو با محمد سلگی، عضو هیات‌عملی جهاد دانشگاهی را در لینک زیر دنبال کنید:
نظر شما