بیماری کاوازاکی چیست و در اثر چه عواملی به وجود می‌آید؟

کاوازاکی برای اولین‌بار در ژاپن توسط «تومیساکو کاوازاکی» در سال ۱۹۶۷ شناخته شد و یکی از دلایل اصلی علت بیماری‌های قلبی در کودکان است. این بیماری به زبان ساده، التهاب رگ‌ها است که باعث تنگ شدن رگ‌هایی می‌شود که خون را به اعضای حیاتی بدن می‌رسانند. این بیماری نادر کودکان زیر 5 سال را مبتلا می‌کند. گاهی هم از این بیماری تحت عنوان سندرم گره لنفاوی مخاطی یاد می‌شود؛ زیرا روی غددی که هنگام عفونت ورم می‌کند (غدد لنفاوی)، پوست و غشای مخاطی داخل دهان، حلق و بینی هم تأثیر می‌گذارد. با اینکه چند دهه است که این بیماری شناخته شده اما علت آن هنوز نامعلوم و تشخیص آن کاملاً بالینی و فاقد آزمایش بالینی است. کاوازاکی علائمی شبیه بیماری‌های ویروسی یا میکروبی دارد اما تاکنون برای آن عامل بیماری‌زا یافت نشده و مسری هم نیست و به نظر ژنتیکی می‌رسد؛ زیرا وجود برخی ژن‌های خاص حساسیت بیمار را نسبت به این بیماری افزایش می‌دهد. تشخیص بیماری معمولاً بر اساس وجود تب، سرخی و التهاب چشم‌ها، علائم زبان و گلو، علائم دست و پا، بثورات پوستی و تورم غدد لنفاوی گردن است. هر یک از این مشکلات می‌تواند به قلب کودک آسیب وارد کند. التهاب رگ‌های قلب منجر به تضعیف و برآمدگی جدار رگ (آنوریسم) می‌شود. آنوریسم خطر تشکیل لخته خون را بالا می‌برد که ممکن است منجر به سکته قلبی یا خونریزی داخلی و به خطر افتادن جان بیمار شود. کاوازاکی اغلب در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ می‌دهد. پسران 5/1 برابر بیشتر از دختران و کودکان با نژاد آسیایی نیز احتمال بیشتری در ابتلا به این بیماری را دارند. به طور معمول کودکانی که یکبار به این بیماری مبتلا می شوند نسبت به ابتلای مجدد مصون هستند.

بیماری کاوازاکی دارای چند مرحله است؟

این بیماری سه مرحله دارد؛ مرحله اول یا حاد که علائم ناگهانی ظاهر می‌شوند کودک بی‌قرار و تحریک‌پذیر می‌شود و درد دارد. از علائم مرحله اول بیماری می‌توان به تبی اشاره کرد که به تب‌بر و آنتی‌بیوتیک جواب نمی‌دهد، بثورات پوستی که دارای اشکال متفاوتی است، قرمز شدن پوست انگشتان دست و پا و دردناک شدن ، متورم شدن غدد لنفاوی، تورم و قرمز شدن چشم‌ها و سرخ شدن و ترک خوردن لب‌ها که به اصطلاح به آن زبان توت فرنگی گفته می‌شود.

در مرحله دوم بیماری شدت علائم کمتر است و تب فروکش می‌کند اما کودک همچنان بی‌قرار است و درد زیادی دارد. در این مرحله علائم با دل‌درد، سردرد، استفراغ، اسهال، ادرار عفونی، گیجی و خواب‌آلودگی، زردی، درد و تورم مفاصل و ور آمدن پوست انگشتان دست و پا همراه است.

در مرحله سوم کودک رو به بهبودی می‌رود اما همچنان خسته و رنجور است.

آیا بیماری کاوازاکی قابل درمان است؟

درمان اولیه بیماری کاوازاکی معمولاً در بیمارستان انجام می‌شود؛ زیرا خطر بروز عوارض جدی وجود دارد. اساس درمان تجویز ایمنوگلوبین از طریق رگ است که خطر ابتلای فرد به مشکلات عروق کرونر و درد و التهاب مفاصل را کاهش می‌دهد. از آنجایی که آنوریسم‌های شریان‌های کرونری را می‌توان با تست اکو تشخیص داد، انجام آزمایش اکوکاردیوگرافی اقدامی بسیار مفید خواهد بود. آزمایش اکو را باید بلافاصله پس از بیماری کاوازاکی و سپس به مدت 2 ماه هرچند هفته یک‌بار انجام داد. در صورتی که آنوریسم کرونری وجود داشته باشد، آزمایش اکو اندازه آن را مشخص می‌کند. هرچه این آنوریسم‌ها بزرگتر باشند، خطر آن‌ها بیشتر است. همچنین امکان دارد انجام آزمایش‌های بیشتری مورد نیاز باشد که می‌توان به تست استرس یا کاتترگذاری قلبی اشاره کرد. در صورت ابتلا به آنوریسم کرونری، درمان با دوز پایین آسپرین جهت پیشگیری از تشکیل لخته انجام می‌شود. در این مورد، کودک باید جهت پیشگیری از آنفلوآنزا و سندرم «ری» هر سال واکسن آنفلوآنزا دریافت کند. والدین کودکان مبتلا به آنوریسم کرونری باید از علائم درد قفسه سینه (آنژین) و حمله قلبی آگاه باشند. در کودکان بسیار کم‌سن، این موضوع چالش‌برانگیز است و والدین باید مراقب بروز حالت تهوع، استفراغ، رنگ‌پریدگی، تعریق و گریه طولانی‌مدت باشند. برای تقویت سیستم ایمنی و سرکوب واکنش التهابی استروئید یا کورتون تجویز می‌شود.

آیا بیماری کاوازاکی عوارض خاصی نیز دارد؟

بیماری کاوازاکی یکی از علل اصلی بیماری قلبی اکتسابی در کودکان است. با این حال با درمان، تعداد کمی از کودکان دچار آسیب جدی می‌شوند. عوارض قلبی این بیماری عبارتند از: التهاب رگ‌های خونی (معمولاً رگ‌های کرونر که خون را به قلب می‌رسانند)، التهاب عضله قلب و مشکلات دریچه قلب که هر یک از این عوارض می‌تواند به قلب آسیب رساند.