به گزارش آتیه‌آنلاین، رئیس اداره بیمارستانی مدیریت درمان تأمین‌اجتماعی استان مازندران، عدم تناسب تحصیلات و تخصص پزشکی با نظام پرداخت به پزشکان متصدی پست‌های مدیریت بیمارستانی را از جمله مهم‌ترین چالش‌های حوزه مدیریتی خویش دانست.
پیوند نوشیروان‌پور که پزشک عمومی، دارای مدرک MPH (سلامت عمومی) و ۲۵ سال سابقه فعالیت است، در پاسخ به این سؤال که جایگاه «اداره بیمارستان‌ها» در چرخه درمان چگونه است، گفت: «موضوع اداره بیمارستان‌ها به دلیل ارتباط نزدیک قسمت‌های مختلف، بخش عمده‌ای از خدمات پزشکی؛ اعم از تشخیصی و درمانی را هم در حوزه پزشکی، هم پرستاری، مامایی، مدیریت دارویی و تجهیزات پزشکی دربر می‌گیرد و براین اساس، نقش مهم و برجسته‌ای هم در راهبری و هم در پشتیبانی فرآیندهای حوزه درمان در سطح استان دارد.»
نوشیروان‌پور ادامه داد: «برحسب تجربه، وظایفی را به‌عنوان وظایف محوری، هم برای جایگاه ستاد مدیریت قائل هستم و هم به عنوان یک اداره ستادی که در ارتباط با تمامی مراکز بیمارستانی سطح استان است. در یک جمله، عمده‌ترین وظیفه‌ای را که برای خود قائلم، بحث هماهنگی، نظارت و پشتیبانی است. این مقوله نه تنها در ایجاد هماهنگی بین واحدهای بیمارستانی در سطح استان؛ بلکه در اجرای فرآیندهای تشخیصی و درمانی، نمود می‌یابد. از طرفی رعایت ضوابط داخلی و سازمانی، هماهنگی سیاست‌گذاری‌های کلان استانی و سازمانی و اجرای برنامه‌های فراگیر از دیگر وظایف حرفه‌ای مسئولان امور بیمارستانی را تشکیل می‌دهد. همچنین بخش دیگر وظایف ما این است که به‌عنوان نهاد ناظر عمل کنیم و بر حسن اجرای فرآیندها؛ چه به صورت حضوری و چه غیرحضوری نظارت کرده و عملکردهای مربوطه را تحلیل و بازخوردها را به مراکز اعلام کنیم.»
رئیس اداره بیمارستانی مدیریت درمان تأمین‌اجتماعی مازندران بحث عمده در این حوزه را با پشتیبانی مرتبط دانست و گفت: «ما به عنوان عضوی از تیم درمان سازمان در استان، با کلیه مراکز ارتباط تنگاتنگ داریم و یکی از وظایف اساسی ما این است که فرآیندها را به‌موقع و درست پشتیبانی کنیم تا در انتهای خط و خروجی فرآیندها، هدف غایی که تأمین خدمات لازم برای بیماران است، به دست آید.»
اینکه برای مدیریت بهینه اداره بیمارستانی، چه عوامل و امکاناتی مورد نیاز است و دسترسی به این عوامل چگونه است، موضوع دیگری در مجموعه پرسش‌های ما از نوشیروان‌پور بود. او این بحث را به این شکل تبیین کرد: «بحث را از خود ساختار اداره بیمارستانی شروعّ می‌کنم تا امکان مدیریت بهینه فراهم شود، خروجی بهترین برای درمان بیماران منطقه به‌دست آید و به اهداف مورد نظر دسترسی پیدا کنیم. درحال حاضر یکی از چالش‌های مهم، تشکیلات این اداره است که از نظر من متناسب دیده نشده است. هیچ مجموعه‌ای بدون اینکه نیروی انسانی کارآمد، با دانش و انگیزه‌مند در اختیار داشته باشد، نمی‌تواند برنامه‌های خودش را پیش ببرد. مهم‌تر این است که بتواند خودش را از روزمرگی خارج کند، حرکتی نو داشته باشد و مراتب عالی را طی کند.»
رئیس اداره بیمارستانی مدیریت درمان تأمین‌اجتماعی مازندران اضافه کرد: «درحال حاضر تشکیلاتی که برای سیستم اداره بیمارستانی دیده شده است، تشکیلات متناسبی نیست و حتی یک مدیریت درمان «تیپ یک» مانند مازندران که دارای ۲۰ مرکز درمانی شامل ۵ بیمارستان و ۱۵ درمانگاه است و در این میان، دو بیمارستانش یعنی ولی‌عصر (عج) و قائم‌شهر نیز به عنوان مرکز فوق تخصصی منطقه‌ای فعالیت می‌کنند، دارای دو رئیس اداره شامل «رئیس اداره امور بیمارستانی» و «رئیس اداره امور درمانگاهی» است. اما کارشناسان زیرمجموعه این ادارات به‌طور مشترک برای هر دو اداره درنظر گرفته شده است. به این ترتیب، کارشناس پرستاری، هم باید خدمات اداره بیمارستانی و نیز اداره درمانگاهی را پوشش دهد و کارشناس تجهیزات پزشکی و کارشناس کلینیک نیز یکی است. ما انتظار داریم با تشکیل یک اداره، ساختار آن نیز کامل شود و کارشناسان مستقل خود را داشته باشد.»
نوشیروان‌پور با بیان اینکه اکنون نیروها و کارشناسان بسیار خوبی که داریم که با تجربه و بسیار عالی دارای شرایط احراز مناسبی هستند؛ تأکید کرد: «در عین حال، تشکیلات مدیریت درمان، طوری دیده شده که چه این افراد بازنشسته شوند، چه حتی مراتب بالاتر و رئیس اداره امور بیمارستانی و معاون درمان و حتی مدیر درمان بازنشسته یا جابه‌جا شوند، کارشناسان سایر رشته‌های غیرمرتبط نظیر مهندسان صنایع یا کارشناسان علوم‌اجتماعی هم می‌توانند به عنوان رئیس اداره بیمارستانی یا حتی معاون درمان فعالیت کنند که این نیز از نقطه نظر من نوعی چالش ساختاری را ایجاد می‌کند. زیرا اگر امور بیمارستانی به یک غیردرمانی داده شود، قطعا نمی‌تواند نگاه ژرف و عمیق لازمه مدیریت حوزه درمانی را داشته باشد.»
وی اضافه کرد: «اما طبق آنچه که در تشکیلات اداری آمده است، برای یک مهندس صنایع هم شرایط احراز حاصل می‌شود و گروه صنایع و گروه علوم اجتماعی می‌توانند رئیس اداره بیمارستانی و درمانگاهی شوند؛ حال‌آنکه این افراد در حوزه درمان کار نکرده‌اند و شناختی از فرآیندهای درمانی ندارند.»
چالش بعدی که او بدان پرداخت، موضوع تجربه شغلی بود: «نکته دیگر اینکه برای تصدی جایگاه ریاست ادارات حوزه درمان و برخی کارشناسی‌ها، الزاما یا برحسب نیاز و تجربه، سال‌ها است که از افراد گروه پزشکی بهره گرفته می‌شود. برای مثال، مدیریت حوزه دارویی را یک داروساز برعهده دارد یا ریاست ادارات حوزه درمان و درمانگاهی و بیمارستانی، سالمندی، کمیسیون پزشکی و طب کار در اختیار همکاران صاحب‌تجربه پزشک با دارا بودن بیش از ۲۰ سال سابقه است. حال از نظر پرداخت مزایا، عنوان شده محاسبه پرکیسی که به پزشکان در این پست‌ها پرداخت می‌شود، دقیقاً بر اساس هم‌ترازی پرکیس مناسب مدیریت و کارشناسی انجام شود.»
وی ادامه داد: به عبارت دیگر، به پزشک اعلام شده درست که تو کار درمانی انجام می‌دهی؛ اما ما پزشکی را لازم داریم که کار مدیریتی انجام دهد و شما را از درمان به حوزه اداری وارد می‌کنیم. مشکل از جایی آغاز می‌شود که به این پزشک می‌گویند طبق آیین‌نامه حقوق هم‌تراز مدیریت و کارشناسی به شما پرداخت می‌شود، نه کادر درمان.»
رئیس اداره بیمارستانی مدیریت درمان تأمین‌اجتماعی مازندران افزود: «البته این موارد در حوزه پرکیس پیش بینی شده و نرخ آن نیز مشخص است؛ اما وقتی به سقف می‌رسد، گفته می‌شود به مدیران سقف اداری می‌دهیم و سقف درمانی را لحاظ نمی‌کنیم. این ماجرا سبب شده بسیاری از همکاران ما، هم در مدیریت درمان و هم ریاست اداره بیمارستانی به مشکل برخورد کنند. یک همکار متخصص که رئیس بیمارستان است، در محیط بیمارستان، با آن مشغله کاری شبانه‌روزی، تعطیل و غیر تعطیل ندارد؛ اما برایش سقف درمانی لحاظ نمی‌شود، این شرایط شرایط مطلوبی نیست و این فرد حتی پرکیس خودش را هم نمی‌تواند کامل بگیرد، پاداش‌های سال خودش را هم نمی‌تواند بگیرد. چرا؟ چون رئیس بیمارستان شده یا برای مثال، رئیس اداره ستاد شده است. این در حالی است که این شخص در امور مدیریتی درمان کمک می‌کند و انتظار می‌رود صددرصد پای کار بماند. چنین شرایطی در بلندمدت قابل تحمل نیست و اگر فرد ببیند هر سال بخش عمده‌ای از مزایای قانونی خودش را دریافت نمی‌کند، انگیزه فعالیت را از دست می‌دهد.»
نوشیروان‌پور با اعلام اینکه پرداخت پرکیس‌ها محدود و به استان مازندران نیز اعلام شده که تنها به ۵ پزشک زیرمجموعه اداره بیمارستانی یا درمانگاهی می‌تواند پرکیس پرداخت کند، ادامه داد: «این در حالی است که هم‌اکنون این اداره دارای ۶ همکار گروه پزشکی است و کارشناس داروسازی ما در شرف بازنشستگی است و با محدودیت سهمیه، امکان جذب یک داروساز برای فعالیت در این بخش فراهم نمی‌شود که خود همین هم چالشی دیگر در این حوزه به شمار می‌رود.»
بخش دیگر گفت‌وگوی ما با این مقام مسئول در استان مازندران به چالش‌های بیمارستان‌ها اختصاص یافت که او این‌گونه تشریح کرد: «تشکیلات بیمارستان‌های ما سال‌ها است که بازنگری نشده؛ تشکیلات فعلی حدود ۲۰ سال پیش تعیین شده است. هرچند مسئولان اعلام کرده‌اند که این تشکیلات درحال بازنگری است و امید است که زودتر انجام شود. هم اکنون بسیاری از مراکز دارای ردیف‌های پزشکی محدودند. برای مثال، جراح دارای ۲ ردیف استخدام است و برای پزشک اورژانس ۸ نفر درنظر گرفته شده است. در شرایط کنونی برای بیمارستانی که بیش از ۲۰ سال فعالیت دارد، سطح فعالیت آن در مقایسه با گذشته بسیار تغییر کرده و با حجم مراجعه و خدمات فزاینده روبه‌روست، تشکیلات قدیم نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای فعلی باشد و این محدودیت تشکیلات، چالشی است که بیمارستان‌های ما با آن‌ها مواجه‌اند.»
او تصریح کرد: «یک سری چالش‌ها هم در حوزه پرستاری و به‌ویژه سرپرستاران داریم که مربوط به مسائل انگیزشی است. وقتی به پرستاری مسئولیت داده می‌شود، باید این مسئولیت و کار اضافه او جبران شود؛ اما این به درستی دیده نشده است. ان‌شاءالله که این مسئله نیز به‌زودی رفع شود و بتوانیم فضای انگیزشی برای پرستاران هم داشته باشیم تا در جایگاه مسئولیتی‌شان، با به‌کارگرفتن حداکثری توانشان دلگرمی‌شان به کار را بروز دهند.»
از دیگر مشکلاتی که این مقام مسئول خاطرنشان کرد و در فرآیندهای ارائه خدمات در بیمارستان‌ها نیز اثرگذار است، چالش جدی در کمبود نیروی خدماتی است. وی در این باره گفت: «با این مشکل نیز تقریبا همه مراکز به‌ویژه بیمارستان‌ها به‌شدت دست به گریبان‌اند. نیروی خدمات به عنوان پشتیبان اجرای فرآیندهای درمانی در ارتقای خدمات و جلب رضایت‌مندی بیماران موثر است و تقریبا همه بیمارستان‌های ما با این مسئله مواجه هستند. از سوی دیگر، با چالش تسری قانون عدم خرید کالای خارجی به حوزه سلامت روبه‌روییم که مسائلی بسیار جدی را در مراکز دولتی و از جمله مراکز ما ایجاد کرده است.»
نوشیروان‌پور یادآوری کرد: «به عنوان یک کارشناس حوزه سلامت معتقدم تجهیزات پزشکی با سایر تجهیزات خانگی قابل مقایسه نیست و پروتزی که داخل بدن و لنزی که داخل چشم استفاده می‌شود، باید از کیفیت مناسب برخوردار باشد. بنابراین تسری این قانون به حوزه سلامت، می‌تواند کیفیت خدمات را با محدودیت مواجه کند و از طرفی برخی از پزشکان از قبول انجام جراحی با این وسایل خودداری می‌کنند و حتی برخی بیماران حاضر به انجام جراحی در مراکز دولتی نمی‌شوند.»
وی از محدودیت اعتبارات هم سخن گفت: «ما در بحث توسعه، در حوزه تاسیسات و تجهیزات نیازمندی‌هایمان را اعلام می‌کنیم و پاسخ مناسب دریافت نمی‌کنیم. البته سازمان هم حق دارد؛ زیرا محدودیت اعتبارات وجود دارد که برای ما نیز قابل درک است؛ اما در هر صورت این محدودیت چالش‌زا است. زیرا رفع نیازمندی‌های این حوزه در طول سال به دلیل محدودیت اعتبارات و نگرفتن مجوز خرید، به سال بعد موکول می‌شود یا اقلام مورد نیاز به‌طور محدود تهیه می‌شود. برای خرید تجهیزات پزشکی، همه‌ساله نیازمندی‌ها به سازمان اعلام و اولویت‌بندی هم انجام می‌شود. برای بخشی از اولویت‌ها تامین اعتبار می‌شود؛ اما همه نیازمندی‌های استان‌ها به دلیل محدودیت اعتبار تامین نمی‌شود که قابل درک است. نکته اینجاست که در هر صورت به دلیل عدم تامین، منجر به ایجاد چالش در حوزه تامین خدمات می‌شود.»
پرسش پایانی ما درباره چگونگی تعامل اداره بیمارستانی با کادر درمان بود و اینکه این زمینه با چه مسائلی روبه‌روست. رئیس اداره بیمارستانی مدیریت درمان تآمین‌اجتماعی استان مازندران در این خصوص توضیح داد: «یکی از مسائلی که به شدت در کارم به آن اعتقاد دارم و در کنار مراکز بیمارستانی و روسا و تیم مدیریتی تلاش می‌کنیم تحقق یابد، این است که ما یک تیم کاری شکل می‌دهیم براساس درک متقابل و براساس داشتن یک زبان مشترک. در اداره بیمارستانی تلاش من این است که با مراکز هم واقعا احساس نزدیکی قلبی داشته باشم و اینکه من یک نفر هستم و بازوی من در اداره بیمارستانی یک تیم است در کنار یکایک اعضای مراکز بیمارستانی. خوشبختانه ارتباط ما صعودی نیست و ارتباطمان هم عرضی و در قالب یک تیم است، هم ارتباطی دوستانه.»
وی افزود: «تلاشم این است نه تنها با روسا بلکه با یکایک همکاران و سرپرستاران مترون و پشتیبانی ارتباط دوستانه داشته باشم و شنونده خوبی برای آن‌ها باشم تا با خیال راحت احساس کنند مسئولی وجود دارد که پی‌گیر صددرصد مسائل آن‌ها است. ما باید کمک کنیم و تا جای ممکن برای رفع چالش‌ها قدم برداریم. این قضیه اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه افراد حس کنند پشتیبانی و درک متقابل وجود دارد و رابطه همکاری و دوستی خوب، زبان مشترک و هدف مشترکی وجود دارد که همه ما برای آن کار می‌کنیم. بیشترین مشکل ما در اغلب زمینه هم بحث پشتیبانی است که به دلیل محدودیت در زمینه زیرساخت، اعتبار و نیروی انسانی به وجود می‌آید و ما را با محدودیت مواجه می‌کند.»
خبرنگار: فاطمه اسماعیلی
نظر شما