نابرابری اجتماعی و اقتصادی
-
عدالت و برابری عامل اصلی «شادکامی» در جامعه
سخن گفتن از مزایای عدالت برای همه ما شاید به کلیشه تبدیل شده باشد. شاید هم تصور کنیم همه با این گزاره موافق هستند که عدالت اجتماعی برای جامعه مفید است. اما هرگز چنین نیست. چه در سطح دولت ها و چه در سطوح میانی جامعه بسیاری هستند که همچنان عدالت اجتماعی را جزو اولویت های جامعه نمی دانند. جیل سوتی(Jill Suttie )، دکترای روانشناسی از دانشگاه سانفرانسیسکو در این یادداشت با اشاره به نتایج تحقیقات انجام شده در این زمینه به دنبال اثبات این مطلب است که عدالت اجتماعی به دلیل تاثیر بالایی که در سطح فردی و اجتماعی می گذارد، باید به عنوان برترین هدف سیاست گذاران تعریف و پیگیری شود. این یادداشت در تاریخ ۱۴ اکتبر ۲۰۲۰ در نشریه اینترنتی Greater Good منتشر شده است.
-
مروری بر مبانی نظری و نتایج عملی ایده مالکیت خصوصی؛
مالکیت خصوصی علیه منافع عمومی کار می کند
اولویت نفع خصوصی بر منافع عمومی یکی از شاخصهای اقتصادهایی است که بر مبنای مالکیت خصوصی رشد یافتهاند. در سیستم های اینچنینی آنچه اهمیت دارد رشد و توسعه و تولید و انباشت ثروت به هر قیمتی است. در واقع منطق پول و سود بر دیگر جنبههای حیاتی زندگی سایه افکنده و فرهنگی مخرب را در پی داشته است. درک فیلیپسن(Dirk Philipsen) مورخ اقتصادی است که در دانشگاه دوک در کارولینای شمالی به تدریس سیاست عمومی و تاریخ میپردازد. او همچنین عضو ارشد مؤسسه اخلاق کنان است. درک در این مقاله با نگاهی به بزرگترین بحرانهای دوران ما تلاش میکند ضمن ریشهیابی آنها راهحل هایی کاربردی نیز برای برون رفت از این موقعیت ارائه دهد. این مقاله در نشریه اینترنی Aeon منتشر شده است.
-
ثروت کلان با استعداد ذاتی و تلاش منطقی به دست نمی آید
آنچه در ۳۰ سال گذشته اتفاق افتاده، تسخیر ثروت مشترک جهان توسط تعداد انگشت شماری از مردم است که توسط سیاستهای نئولیبرالی که برای اولینبار توسط مارگارت تاچر و رونالد ریگان به کشورهای ثروتمند تحمیل شد، حمایت شد.
-
نابرابری اقتصادی چالش اصلی در سراسر جهان است
نظرسنجی جدید مرکز تحقیقاتی «پیو» در ۳۶ کشور، نگرانی جهانی درباره نابرابری اقتصادی را برجسته کرده است. بیش از نیمی از پاسخدهندگان، فاصله بین ثروتمندان و فقرا را مشکلی بسیار بزرگ میدانند و ۶۰ درصد تأثیر بیشازحد ثروتمندان بر سیاست را عامل اصلی این نابرابری معرفی میکنند. علاوه بر این، ۵۷ درصد معتقدند نسل بعدی از نظر مالی وضعیت بدتری نسبت به والدینشان خواهند داشت؛ این دیدگاه بدبینانه بهویژه در کشورهای با درآمد بالا مانند ایالات متحده و اروپا رایج است. مردم در سراسر جهان خواستار تغییرات اساسی در سیستمهای اقتصادی هستند و ارتباط نزدیک ثروت و سیاست، همراه با مشکلات سیستم آموزشی، از مهمترین عوامل درکشده نابرابری اقتصادی محسوب میشود. این نظرسنجی همچنین تفاوتهای ایدئولوژیک و منطقهای را در نگرشها آشکار کرده است.
-
روایت علامه حکیمی از محصول فقر برای فرد و جامعه؛
مصائب انسان فقیر
در اقتصاد عموما فقر را ناداری یا کمبود درآمد به نسبت مخارج، تعریف میکنند. یعنی عنصر اصلی در پدیده فقر و آنچه باعث رنج انسان میشود را نداشتن پول میدانند. شاید بی پولی یکی از رنجهای انسان فقیر باشد، اما توصیف دقیق و جامعی از بلایی که فقر بر سر فرد میآورد نیست.
-
پیامدهای اقتصادی- اجتماعی نئولیبرالیسم در هند
شاید خیلی از ما اینطور فکر می کنیم که به طور کلی، نابرابری امری طبیعی است. انسان ها از نظر ظرفیت فکری، قوای جسمانی، ویژگی های روانی، قابلیت های هنری، استعدادها، مهارت های اجتماعی و...متفاوت و نابرابر هستند.به همین دلیل نتیجه می گیریم که پس طبیعی است افراد سختکوش و کارآمد نسبت به دیگران ثروت بیشتری داشته باشند؟اما آیا مسئله به این سادگی است؟ آیا نابرابری اقتصادی که در جهان وجود دارد تا این حد طبیعی است و از این رو می توان آن را آن گونه که هست پذیرفت؟ یا حداقل گاهی اوقات، باید معتقد باشیم که نابرابری اقتصادی ساخته دست بشر است، و از این رو میتوان و باید آن را به چالش کشید و تغییر داد.
-
نگاهی به زندگی و ایدههای اندرسون نظریه پرداز «برابری دموکراتیک»؛
بازتعریف برابری در جهان نابرابر
اندرسون مبدع نظریه برابری دموکراتیک است که شاید بتوان آن را ایدهای برای دوران پسانئولیبرالیسم دانست. جذابیت شخصیت علمی اندرسون بیشتر برای سبک زندگی و تاثیرپذیری تحقیقاتش از زندگی روزمره و واقعیتهای کف خیابان است. گمنامی این فیلسوف خوش فکر عرصه برابری و آزادی در ایران امری عجیب است و خواننده ایرانی خوب است با ایدههای اجتماعی و اخلاقی او آشنا شود.
-
آیا نظریه «آمارتیا سن» می تواند به رویای برابری تحقق بخشد؟
آنچه میخوانید نگاهی به اندیشه های نابرابری فیلسوف معاصر آمارتیا سن است که برنارد ویلیامز (Bernard Williams)پژوهشگر اقتصاد و سیاست سعی کرده است تا با نگاهی ظریف و تطبیقی رابطه پیجیده آزادی و برابری را در نگاه سن مورد بازخوانی قرار دهد. این یادداشت برای اولین بار در نشریه اینترنتی London reviewof books منتشر شده است.
-
در آئین بررسی کتاب "پروژه شیلی" مطرح شد؛
اثرات قیمتگذاری دستوری و تثبیت نرخ ارز بر اقتصاد شیلی
سید محمد صادق الحسینی، اقتصاددان معتقد است: فارغ از نام مکاتب اقتصادی هر کدام از آنها منجر به کاهش فقر و نابرابری و گسترش ثروت در میان مردم شود میتوان آن را سیاستی کارآمد دانست.
-
محمد مالجو در نشست نقد و بررسی کتاب «نابرابری با ما چه میکند؟»:
چرا با وجود بالا رفتن سطح رفاه، نارضایتی بیشتر شده است؟
محمد مالجو معتقد است پدیده نابرابری اجتماعی امری است که با وجود توسعه دسترسی به خدمات و امکانات رفاهی منجر به نارضایتی مردم در دهههای گذشته شده است.
-
تاثیر مستقیم عدالت اجتماعی و برابری بر سلامت عمومی
ما مدت هاست می دانیم که اعضای مرفه تر و کسانی که تحصیلات بالاتری دارند ،عمر طولانی و سالم تری دارند. رنه لوئیس ویلرمه این نکته را در اوایل سال ۱۸۴۰ بیان کرد و آمارهای منتشر شده تاکنون نشان داده اند که تقریباً برای هر جامعه انسانی این گزاره، صادق است. تحقیقات اخیر نشان می دهد که ارتباط بین درآمد و سلامتی به همین جا ختم نمی شود. به عنوان مثال، اکنون می دانیم که کشورهای با درجه نابرابری اجتماعی-اقتصادی بیشتر، در حوزه سلامت نیز دچار نابرابری های زیادی هستند. همچنین، گروههای با درآمد متوسط در جوامع نسبتاً نابرابر نسبت به گروههای مشابه یا حتی فقیرتر در جوامع برابرتر سلامتی پایین تری دارند. به طور خلاصه، می توان با قطعیت گفت نابرابری برای سلامتی ما مضر است.
-
نابرابری که از قبل از تولد آغاز میشود توجیه پذیر نیست
«جیمز هِکمن»، اقتصاددان و برنده جایزه نوبل، در کتاب اخیر خود باعنوان «دادن فرصت عادلانه به کودکان» اذعان کرده است که «تولد، بزگترین منشأ نابرابری در آمریکای امروزی است. کودکانی که در وضعیت نامطلوب متولد میشوند، از همان زمان شروع مهدکودک درمعرض خطر ترک تحصیل، بارداری در نوجوانی، جرموجنایت و کار مادامالعمر با دستمزد کم، قرار دارند. این موضوع قطعا برای همه افرادی که در وضعیت نامطلوب متولد شدهاند و جامعه آمریکا بد است.»
-
کاهش نابرابری روی دیگر سکه وقایع خونین تاریخ!
در طول تاریخ شاید بتوان گفت بیماری های فراگیر و کشنده ای مانند طاعون و جنگ های بزرگ تاثیر ویژه ای بر کاهش نابرابری ها داشته اند. والتر شایدلس دیکاسون استاد تاریخ و علوم انسانی به همراه همکاران خود از دانشگاه استنفورد کالیفرنیا در این یادداشت به صورت بندی فرآیندهای تاریخی تعدیل کننده ای، پرداخته اند که نسبت به سیاست گذاری های دولت ها توانایی بیشتری در مقالبه با نابرابری ها داشته است.
-
چگونه جوامع از برابری طبیعی به سمت نابرابری حرکت کردند
در ۹۷درصد از تاریخ بشر، تمام مردم، قدرت و دسترسی یکسانی به کالاها داشتند. نابرابری چطور به تدریج افزایش یافت؟برای فهم این سیر تاریخی خوب است نگاهی به تاثیر نوع زندگی بشر و نقش نخبگان در دل تاریخ زیست اجتماعی داشته باشیم. کیم استرنلی، استاد فلسفه در دانشگاه ملی استرالیا است. استرنلی نویسنده کتاب زبان و واقعیت؛ مقدمهای بر فلسفه زبان (ویراست دوم، ۱۹۹۹) است، همچنین تازهترین کتابش با عنوان قرارداد اجتماعی پلیستوسین: فرهنگ و همکاری در تکامل بشر (۲۰۲۱) منتشر شده است.
-
«حسادت» علیه نابرابری
تا امروز هرآنچه علیه نابرابری گفته شده است ناظر به رفتار بیرونی انسان ها و تاثیرات محیطی بر روی رفتار اقتصادی آن ها بوده است. اما شاید بتوان راهی از درون برای کنترل نابرابری یافت. جیمز سوزمانیس، انسان شناس و رئیس گروه تحقیقاتی و پشتیبانی آنتروپوس مستقر در کمبریج که نام آخرین کتابش «ثروت بدون فراوانی: دنیای ناپدید شدن بوشمن ها» (۲۰۱۷) است در این یادداشت تلاش کرده است تا ریشه های اخلاقی رفتاری را جست و جو کند که در برخی قبائل شکارچی، عاملی مهم در ایجاد برابری بین اعضای قبیله بوده است. با هم روایت سوزمانیس را می خوانیم:
-
حلقههای اجتماعی بسته، باعث ایجاد جامعهای با برابری کمتر میشود
تحقیقات نشان میدهند که ما اغلب با افرادی مشابه خودمان تعامل داریم و این کار حساسیت ما نسبت به افرادی خارج از «حباب اجتماعی»مان را کمتر میکند. این امر منجر به برداشتهای نادرست و عمیقی دربارهی وضعیت جامعه میشود.
-
چرا مبارزه با مالکیت نامحدود، دشوار است؟
نابرابری به عنوان یکی از نتایج طبیعی مالکیت نامحدود بر منابع محدود شناخته شده است. اما چرا با وجود اینکه عموما معایب نابرابری برای همه روشن است ، مبارزه با مالکیت نامحدود با موانع جدی نظری و عملی مواجه می باشد؟ شاید پاسخ این است که ثروت و دارایی ما کم کم به بخشی از وجود ما تبدیل می شوند که بر ما فرمانروایی می کنند. در این صورت دیگر ما مالک دارایی خود نیستیم بلکه ثروت ما اختیار ما را به دست خود گرفته است و با هر آنچه علیه خودش باشد مقابله خواهد کرد.
-
چرا برابری برای رشد جامعه ضروری است؟
رابینسون با اشاره به اهمیت برابری و عدالت برای رشد بشر، نظریه "پینکر" که از نابرابری دفاع کرده و برابری را امری ناعادلانه می داند، را مورد نقد قرار داده و نقاط ضعف آن را بررسی می کند.
-
معرفی و بررسی نظریه محدودیت گرایی در اقتصاد
ثروت مازاد بر نیاز، باید به جامعه بازگردد
ممکن است کسی بپرسد که اگر در جوامع یا در سطح جهانی، افرادی وجود داشته باشند که دارای ثروت زیادی باشند، چه مشکلی به وجود می آید و چه ایرادی دارد؟ آیا تمرکز ما نباید روی افراد محروم باشد و تلاش کنیم تا آن ها را از گودال فقر بیرون آورده و نجات دهیم؟ در این یادداشت، من پاسخ متفاوتی به این سوال ارائه خواهم کرد مشکلات جامعه ای که در آن برخی افراد ابرثروتمند وجود دارند، را شرح خواهم داد.
-
توضیح آستانه استیصال؛
رابطه نابرابری با کاهش اعتماد اجتماعی و افزایش جرم و جنایت
عموما یکی از ویژگیهای جوامع بحرانزده، وقوع درصد بالای اقدامات مجرمانه در سطح عمومی میباشد. در شرایطی که جامعه ای با چنین پدیدهای مواجه باشد سیاستگذاران و مردم دچار سردرگمی شده و برای برون رفت از اوضاع به وجود آمده اقداماتی در سطح فردی و عمومی انجام میدهند. شاید یکی از اولین اقدامات در این زمینه افزایش و تشدید مجازات عاملان جرم و جنایت باشد و بسیاری نیز این اقدام را عملی سودمند تلقی کنند اما همانطور که در ادامه مطالعه خواهید کرد دانیل نتل(Daniel Nettle)، استاد علوم رفتاری در دانشگاه نیوکاسل که مطالعات گستردهای پیرامون منشأ نابرابری اجتماعی در جوامع انسانی داشته است به ما نشان میدهد که ریشه بحران در خاکی دیگر است و باید برای حل آن چارهای دیگر اندیشید. این یادداشت برای اولین بار در نشریه اینترنتی evonomics منتشر شده است.
-
نادیده گرفتن نابرابری به معنای عقب گرد در مسیر توسعه است؛
نابرابری؛ همچنان مهمترین دغدغه بشر
نانسی بردسال(Nancy Birdsall)رئیس مرکز توسعه جهانی است او از پژوهشگران ارشد بانک جهانی بوده است و با تسلطی که بر منابع و آمارهای بین المللی دارد در این یادداشت سعی کرده است تا ثابت کند که جهانی شدن و رشد اقتصادهای برتر هیچ گاه عامل برابرتر شدن جوامع نیستند و به همین دلیل همچنان باید نگران تشدید نابرابری در فضای جهانی باشیم. او اثبات می کند که نابرابری به عنوان یک علت احتمالی رشد پایین در کشورها قابل بررسی است و سیاست گذاران باید از مسیری که کشورهای مختلف در طول سالهای اخیر طی کرده اند عبرت گرفته و بیشتر بر روی رفع موانع برابری تمرکز کنند زیرا در این صورت است که رشد موزون و توسعه همه جانبه برای کشورهای خود به ارمغان خواهند آورد. این یادداشت برای اولین بار در مجله اینترنتی boston review منتشر شده است.
-
در گفتوگو با آتیهآنلاین مطرح شد؛
نابرابریاجتماعی حاصل محرومیت از خدماترفاهی و بیمهای است
مدرس دانشگاه گفت: اگرچه نابرابریهای اجتماعی یک پدیده جهانی است که بر تمام روابط اجتماعی میان انسانها اثر میگذارد و تلاش برای رفع آن با سختیهای بسیار همراه باشد اما با زمینهسازی برخورداری همگان از خدماترفاهی و تامیناجتماعی، قابل کنترل و درمان است.
-
گزارش «آتیهآنلاین» از ادامه تاثیر همهگیری بر پیکره جهانی؛
کرونا و معادله نابرابری اجتماعی
با اینکه پاندمی کرونا در اروپا و آمریکا باعث شده نابرابری اجتماعی ابعاد جدید خود را عیان کند اما حمایتهای دولتی شاید بتواند مرهمی بر زخمهای این بحران در سال جدید به حساب بیاید.
-
افزایش آمار مهاجران ناشی از فقر
براساس مطالعات انجام شده، طی سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵، ۳۰۵ هزار نفر از استان تهران خارج و در همین بازه زمانی ۷۷۰ هزار مهاجر به تهران وارد شدهاند که به گفته یک جمعیتشناس باتوجه به اینکه جمعیت کشور طی سالهای گذشته افزایش یافته، بالطبع تعداد مهاجرین به دلیل تورم، محدودیت افزایش زمینهای کشاورزی و اشباع این بخش و بالا رفتن نرخ بیکاری، افزایش یافته و عمدتا مهاجرت ناشی از فقر و فلاکت زیاد شده است.
-
در گفتوگو با آتیهآنلاین مطرح شد
مبارزه با نابرابری اجتماعی باید در اولویت قرار بگیرد
پژوهشگر مسایل اجتماعی و مدرس دانشگاه گفت: نابرابری های طبیعی نباید به نابرابریهایی اجتماعی منجر شود و افزایش میزان فقر، بیخانمانی و گرسنگی و... برآمده از عادی انگاری رویکرد قشربندی اجتماعی است.
-
راهکاری برای پیشگیری از کاهش شنوایی
الگوی جدید محققان دانشگاه منچستر انگلستان راهکاری برای جلوگیری از کاهش شنوایی افراد مسن با توجه به نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی در جوانی ارائه کرده است که میتواند در ۴۶۶ میلیون فرد در سراسر جهان که بیشتر مسن و با مشکل کمشنوایی مواجه هستند، تاثیرگذار باشد.