بیماری‌های لثه چه نوع بیماری‌هایی است و در اثر چه عواملی به وجود می‌آیند؟

بیماری‌های لثه بر روی بافت‌های حمایت‌کننده دندان شامل بافت لثه و استخوان تأثیر می‌گذارند. مهمترین بیماری‌های لثه عبارتند از: ژئرزویت و پیوره. ژئرزویت نوعی التهاب در لثه‌ها است، در حالی که پیوره بیماری جدی‌تری است که بر روی ساختمان استخوانی زیرین دندان اثر می‌گذارد. اصلی‌ترین عامل بیماری‌های لثه، عدم رعایت بهداشت دهان به مدت طولانی است. ژئرزویت مرحله اول بیماری پیوره است که اغلب توسط باکتری‌هایی که در پلاک دندانی هستند به وجود می‌آید. پلاک ماده‌ای چسبنده است که از بزاق، مواد غذایی و باکتری‌هایی که در داخل دهان زندگی می‌کنند، تشکیل می‌شود. این لایه صبح‌ها پس از بیدار شدن از خواب در حاشیه لثه‌ها قابل مشاهده است و مواد شیمیایی تولیدشده توسط باکتری‌های موجود در این لایه باعث التهاب بافت لثه و در نهایت به تورم و دردناک شدن آن منجر می‌شود. با گذشت زمان، اگر التهاب درمان نشود پیشرفت می‌کند و به بافت‌های زیرین و محافظت‌کننده دندان شامل استخوان فک، دندان‌ها، لثه‌ها و لیگمان‌هایی که باعث اتصال دندان با استخوان فک می‌شوند، حمله می‌کند. در پیوره بافت‌های محافظت‌کننده به آرامی تخریب می‌شوند که می‌تواند به لق شدن دندان و سرانجام خارج کردن آن منجر شود. سایر عوامل به وجود آورنده بیماری‌های لثه عبارتند از: کمبود ویتامین‌ها به ویژه ویتامین c، داروهایی که باعث خشکی دهان می‌شوند، بارداری، بعضی بیماری‌هامانند دیابت، بیماری غده تیرویید و بیماری‌های سیستم ایمنی بدن.

علائم و نشانه‌های بیماری‌های لثه کدام است؟

بوی بد دهان، احساس طعم ناخوشایند در دهان، لق شدن دندان‌ها، حساس بودن دندان به گرما و سرما و غذاهای شیرین، لثه‌های قرمز و متورم که به آسانی دچار خونریزی می‌شوند و شخص به صورت عمیق در استخوان‌ها احساس درد می‌کند و عفونت در لثه‌ها.

چه عواملی باعث ایجاد بیماری‌ در لثه می‌شوند؟

باکتریها: در داخل یک دهان سالم متجاوز از 350 گونه از باکتری‌ها یافت می‌شوند که تنها 5 درصد از آنها در ارتباط با بیماری‌های لثه هستند.

پاسخ‌های التهابی بدن انسان برای دفاع در مقابل عفونت‌ها و میکروب‌ها موادی را ترشح می‌کند که در مقادیر عادی کاملاً خاصیت التیام‌بخش و ترمیم دارند اما در صورت بالا رفتن میزان ترشح، این مواد می‌توانند باعث تخریب بافت‌های بدن شوند. این موضوع در مورد بیماری‌های لثه نیز صادق است.

عوامل ویروسی: برخی از ویروس‌ها (مانند ویروس تب‌خال) به طور مستقیم با ژتژویت ارتباط دارند و برخی نیز به روش‌های دیگر از قبیل ترشح مواد سمی، افزایش رشد باکتری‌ها و سرکوب کردن سیستم ایمنی باعث بیماری‌های لثه می‌شوند.

چه افرادی به بیمارهای لثه مبتلا می‌شوند؟

با اینکه بسیاری از عوامل باعث التهاب و به وجود آمدن زخم می‌شوند اما همه افراد به بیماری‌های لثه مبتلا نمی‌شوند. بعضی شرایط خاص باعث می‌شوند برخی افراد به میزان بیشتر در معرض اینگونه از بیماری‌ها قرار گیرند. این شرایط به این شرح است:

- شرایط نامطلوب دهانی: عدم رعایت بهداشت دهان باعث افزایش میزان باکتری‌ها و تشکیل پلاک می‌شود. مصرف غذاهای قندی و اسیدی نیز باعث به وجود آمدن شرایط مناسب برای رشد و زندگی باکتری‌ها می‌شود.

- سن: کودکان زیر 12 سال بسیار مستعد ابتلا به بیماری‌های لثه هستند. این بیماری در افراد بالغ نیز نسبتاً شایع است و با افزایش سن، میزان شیوع این بیماری بیشتر می‌شود.

- هورمون‌های زنانه: با اینکه خانم‌ها نسبت به آقایان توجه بیشتری نسبت به رسیدگی به وضعیت بهداشتی دندانهایشان دارند، اما میزان بیماری لثه در بانوان بیش از آقایان است، زیرا هورمون‌های زنانه روی لثه تأثیر می‌گذارند و آنها را نسبت به بیماری‌های لثه مستعدتر می‌کنند.

- سیگار: سیگار کشیدن تنها عامل عمده به وجود آورنده بیماری‌های لثه است که قابل پیشگیری است و می‌تواند باعث تحلیل استخوان فک و لثه؛ حتی در افراد سالم شود. نکته خوشحال‌کننده این است که وقتی افرادی سیگاری این عادت را ترک می‌کنند وضعیت لثه آنها به تدریج بهبود می‌یابد و مانند لثه افراد غیرسیگاری می‌شود.

در مورد درمان بیماری‌های لثه هم توضیح می‌دهید؟

روش‌های درمانی در بیماری‌های لثه عبارتند از:

- تمیز کردن و رعایت بهداشت و جرمگیری و پولیش کردن که برای کنترل بیماری‌های لثه به کار برده می‌شود. جرم دو نوع است؛ یک نوع جرمی است که در بالای لثه موجود است (جرم فوقانی لثه) و جرمی که در پایین لثه وجود دارد (جرم زیر لثه) که برای درمان اساسی بیماری‌های لثه باید هر دو برداشته شوند و نباید تنها به جرم‌های لثه‌ای اکتفا کرد. روش دیگر پولیش کردن است که مرحله نهایی درمان لثه است و باعث به وجود آمدن یک سطح صاف می شود که عمل چسبیدن به دندان را برای باکتری‌ها سخت می‌کند.

- جراحی: در صورتی که پس از انجام مراحل فوق، شیار بین دندان و لثه عمق زیادی داشت (بیش از 4 میلی‌متر) به روش جراحی نیاز است. عمل جراحی به دندانپزشک این امکان را می‌دهد تا سطح ریشه را به مناطق عمیق تمیز کند و بافت‌های ناسالم را خارج سازد. پس از جراحی، روی بافت‌های زخمی با پانسمان پوشیده می‌شود تا کاملاً التیام یابند.

– نگهداری: پس از انجام درمان، بیمار باید برای مراقبت و معاینه‌های منظم حداقل هر 3 ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کند و هر 6 ماه یکبار جرمگیری روی داندان‌هایش انجام شود.