- در مورد پرخوری عصبی و علل آن توضیح می‌دهید؟
اختلال خوردن وضعیتی است که انسان را دچار عادات غذایی ناسالم می‌کند. پرخوری عصبی یا بولیمیا یکی از اختلالات خوردن است. اشتهای کاذب یا گرسنگی ذهنی پرخوری عصبی ممکن است با کمبود سروتونین در مغز نیز مرتبط باشد. این انتقال‌دهنده عصبی مهم به تنظیم خلق‌وخو، اشتها و خواب کمک می‌کند. زمانی که معده خالی و فرد گرسنه نیست، مغز با ترشح پروتئینی به نام لپتین، سیگنال‌های گرسنگی ارسال می‌کند و فرد ناخواسته برای تأمین انرژی بدن به سمت خوراکی‌های حاوی کربوهیدرات و گلوکز می‌رود. فرد احساس می‌کند کنترلی بر غذا خوردن خود ندارد، از این رو پس از پرخوری زیاد برای جلوگیری از اضافه وزن اقدام به استفراغ یا استفاده از ملین‌ها می‌کند. علت پرخوری عصبی عمدتاً ناشی از احساسات و هیجان‌ها است. فرد معمولاً در حالتی از آگاهی از رفتار خود است اما برای تسکین احساساتش غذا می‌خورد و نمی‌تواند جلوی خود را بگیرد. این اختلال به صورت یک الگوی تکراری درمی‌آید و فرد بعد از پرخوری دچار احساس گناه یا شرم شدید می‌کند. معمولاً علل پرخوری عصبی عبارتند از:
- استرس و فشارهای روزمره: افراد ممکن است در مواجهه با چالش‌های زندگی به خوردن پناه ببرند.
- احساس تنهایی: بعضی افراد برای پر کردن تنهایی خود به پرخوری روی می‌آورند.
- عادات غذایی نادرست: بعضی افراد غذا خوردن را راهی برای رسیدن به آرامش می‌دانند.
- محیط اجتماعی: بعضی افراد غذا خوردن را ابزاری برای برگزاری جشن و شادی می‌دانند.
- پرخوری عصبی دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟
مهمترین علائم پرخوری عصبی عبارتند از: خوردن در مدت زمان مجزا (ظرف هر دو ساعت یکبار)، احساس نداشتن کنترل بر خوردن در طول هر دوره (بیش حد غذا خوردن در یک وعده غذایی)، خستگی ظاهری (نیاز شدید به تأیید شدن توسط دیگران)، افسردگی، اضطراب شدید، ناامیدی از ورزش کردن، نداشتن کنترل بر خود، انتقاد شدید از خود، مشکلات گوارشی مانند یبوست یا رفلاکس معده و نوسانات خلقی.
- در مورد انواع پرخوری عصبی هم توضیح می‌دهید؟
پرخوری عصبی جبران شونده: در این نوع پرخوری به دلیل حجم زیادی از مواد که وارد بدن می‌شود افراد از داروهای ملین، ادرار آور، مسهل و... استفاده می‌کنند. این نوع پرخوری می‌تواند برای سلامتی فرد بسیار مضر است و از جمله عوارض آن می‌توان به ریفلاکس اسید، پارگی مویرگ‌ها، مشکلات گوارشی، پوسیدگی دندان، مشکلات متابولیسم و کم آبی بدن اشاره کرد.
پرخوری عصبی بدون جبران: این نوع پرخوری بدون جبران، گاهی با اختلال پرخوری اشتباه گرفته می‌شود. اما آنچه در این نوع پرخوری حائز اهمیت است، آن است که فرد با ورزش یا روزه گرفتن قصد دارد این پرخوری را جبران کند. این نوع پرخوری می‌تواند زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر خود قرار دهد.
- پرخوری عصبی دارای چه عوارضی است؟
پرخوری عصبی می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر سلامت جسمی و روانی فرد داشته باشد. بعضی از این اثرات عبارتند از:
- اختلالات تغذیه‌ای: اختلالات تغذیه‌ای یا اختلالات خوردن گروهی از مشکلات روانی هستند که ممکن است شخص به غذا، وزن یا شکل بدن وسواس پیدا کند.
- افزایش وزن و چاقی: پرخوری عصبی معمولاً باعث ایجاد دریافت کالری‌های اضافی و چاقی می‌شود.
-مشکلات متابولیکی: دیابت، چاقی، فشار خون بالا، تری گلیسیرید خون بالا، سطوح پایین کلسترول HDL و مقاومت به انسولین.
- مشکلات گوارشی، مشکلات کلیوی ناشی از کم‌آبی بدن، فرسایش دائمی دندان‌ها و بیماری لثه، کاهش میل جنسی، آسیب به معده و روده، برهم خوردن سیکل قاعدگی در خانم‌ها، بروز مشکلاتی در گلو و تارهای صوتی.
– افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی: چاقی و پرخوری خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.
- در مورد درمان پرخوری عصبی هم توضیح می‌دهید؟
اختلال پرخوری باید به کمک روانپزشک برای شناسایی و اصلاح الگوهای فکری و رفتارهای منفی درمان شود. همچنین تکنیک‌های مدیریت استرس و مهارت‌های مقابله‌ای می‌توانند به افراد کمک کنند تا با عوامل محرک و احساسات منفی خود کنار بیایند. معمولاً افراد دچار پرخوری عصبی بدون عارضه نیازی به بستری دارند. داروی مشخصی برای درمان وجود ندارد اما داروهای ضد افسردگی طبق تحقیقات انجام شده تأثیر مناسبی در کاهش علائم این افراد دارد. تنها داروی ضد افسردگی که به طور خاص توسط سازمان غذا و دارو برای درمان بولیمیا تأیید شده، فلوکستین (پروزاک) است که نوعی مهارکننده انتخابی باز جذب سروتونین (SSRI) است. این دارو حتی اگر فرد افسرده نباشد کمک‌کننده است. درمان‌های روان‌پریشی مانند مدیریت استرس و راهکارهای کاهش اضطراب نیز در این افراد بسیار مؤثر است. ورزش نه تنها به بدن کمک می‌کند تا سالم بماند، بلکه ذهن اورا نیز آرام می‌کند. بررسی‌های انجام شده حاکی است برنامه ورزشی شامل ترکیب تمرینات هوازی و یوگا باعث رفع علایم افسردگی بیماران می‌شود و جزو مؤثرترین فعالیت‌های ورزشی برای افراد مبتلا به اختلال پرخوری است؛ زیرا استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد و فعالیت بدنی باعث ترشح هورمون اندروفین‌ها می‌شود که می‌تواند احساسات منفی را کاهش دهد و تمایل به استفاده از غذا به عنوان یک راه‌حل تسکین‌دهنده را بکاهد.
- چگونه می‌توان پرخوری عصبی را کنترل کرد؟
-افزایش تعداد وعده‌های غذایی همراه با کاهش میزان غذا در وعده. به عنوان مثال می‌توانید هر ۴ ساعت یکبار در حجم کم غذا بخورید.
-صبحانه را فراموش نکنید.
-به آرامی غذا بخورید و به طعم و بافت آن توجه کنید. این کار باعث می‌شود احساس سیری کنید.
- نوشیدن آب به مقدار کافی می‌تواند به کاهش احساس گرسنگی کاذب کمک کند.
-افزایش حجم وعده‌های غذایی با اضافه کردن فیبر به آنها.
-از مصرف سبزیجات در وعده‌های غذایی غافل نباشید.
-از میوه تازه به جای میوه خشک استفاده کنید زیرا کالری کمتری دارد. مثلاً ۳ قاشق چایخوری کشمش از لحاظ کالری معادل یک ظرف پر انگور است.
-در رژیم غذایی خود از پروتئین استفاده کنید؛ زیرا کمتر دچار گرسنگی خواهید شد.
- در مورد آنورکسیا یا بی‌اشتهایی عصبی و علل آن هم توضیح می‌دهید؟
آنورکسیا یک نوع اختلال روانی در غذا خوردن است که در آن بیمار از خوردن غذا به میزان کافی و با وجود گرسنگی امتناع می‌کند. این اختلال نوعی وسواس و چسبندگی ذهنی نسبت به کالری غذاها، خوردن و وزن نشان می‌دهند و اساساً بر اساس ارزیابی وسواس‌گونه‌ای از وزن و شکل بدنشان خود را ارزش گذاری می‌کنند، آنها مدام در حال رفتن روی ترازو و چک کردن وزنشان هستند و به شکل وسواس گونه‌ای به کالری و چاق‌کنندگی غذاها فکر می‌کنند. در آنورکسیا افراد بسیار کمتر از نیاز بدن خود غذا می‌خورند و بعد به علت احساس بدی که پیدا می‌کنند به طور عمدی استفراغ می‌کنند که این موضوع باعث از دادن املاح می‌شود. این اختلال معمولاً با آغاز و زیاده‌روی در یک رژیم غذایی آغاز می‌شد و به دلیل کاهش شدید وزن می‌تواند منجر به مخاطرات مرگباری شود. عدم تصور صحیح از شکل بدن و تناسب اندام، همچنین فشارهای اجتماعی و تصویرسازی نادرست رسانه‌ای وزن ایده‌آل از دلایل بروز این بیماری است. این بیماری اغلب طی سال‌های نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شد و سومین بیماری مزمن و شایع در بین نوجوانان است.
- آنورکسیا دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟
آنورکسیا با علائمی مانند خوردن مقدار بسیار کم غذا یا کالری، قطع شدن قاعدگی، فشار خون پایین، کمبود چربی در بدن، زردی و رنگ پریدگی پوست، افسردگی، وضعیت تغذیه‌ای نامناسب، کم‌آبی بدن، لاغری بیش از حد، معده درد یا نفخ، یبوست، بی‌حالی یا خستگی، عدم تحمل هوای سرد، موهای ظریف و پرزدار در بدن، پوست خشک و مایل به زرد، نازک شدن مو، شکنندگی ناخن، ضعف ماهیچه‌های قلبی و یا ایست قلبی همراه می‌شود و در صورت عدم مراجعه برای آغاز فرایند درمان فرد به بیماری‌های قلبی و دیگر بیماری‌های مرگبار مبتلا می‌شود.
- در مورد ملاک‌های تشخیصی آنورکسیا هم توضیح می‌دهید؟
محدودیت در دریافت انرژی نسبت به نیاز فرد که منجر به کاهش وزن قابل توجه مطابق با سن، جنس و مسیر رشد و سلامت جسمی فرد می‌شود. ترس شدید از افرایش وزن یا چاق شدن یا اقداماتی که مانع وزن گیری می‌شود حتی اگر وزن بدن کمتر از حداقل باشد ادراک فرد از وزن یا شکل بدن خود مختل شده و آنها را به اشتباه ارزیابی می‌کنند و کم بودن وزنش را انکار می کند. این نوع افراد به خاطر خود انگاره منفی که از خود دارند به طرق مختلفی برای کاهش وزنشان رفتار می کنند که عبارتند از:
نوع محدودکننده: در این گروه از دست دادن وزن عمدتاً با رژیم گرفتن، روزه‌داری و یا ورزش صورت می‌گیرد و فرد برای کاهش وزن از داروهای مسهل استفاده نکرده است.
نوع پرخوری: این افراد با اعمال جبرانی پاکسازی (مصرف دارو های مسهل) اقدام به کاهش وزن می‌کنند.
- آنورکسیا دارای چه عوارضی است؟
کاهش شدید وزن: کاهش وزن شدید، از جمله عوارض شایع آنورکسیاست که ممکن است منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.
مشکلات مرتبط با قلب و عروق: کاهش وزن شدید و عدم تأمین نیازهای غذایی ممکن است باعث ضعف قلب و مشکلات دیگری مانند افت فشارخون و ضربان قلب نامنظم شود.
مشکلات گوارشی: عدم تأمین نیازهای غذایی ممکن است باعث مشکلات گوارشی مانند یبوست، دفع مداوم و تهوع شود.
مشکلات پوستی: کمبود تأمین مواد غذایی می‌تواند باعث پوست خشک، شکستگی، لکه‌های تیره و حتی زخم‌های پوستی شود.
اختلالات عاطفی: آنورکسیا می‌تواند باعث افزایش استرس، اضطراب، افسردگی و اختلالات روانی دیگر شود.
خطر بروز عفونت‌های خطرناک‌تر: کاهش سیستم ایمنی بدن به دلیل کمبود تأمین نیازهای غذایی می‌تواند باعث افزایش خطر بروز عفونت‌های خطرناک‌تر.
خطر بروز کمبودهای ویتامینی و معدنی: کاهش وزن شدید و عدم تأمین نیازهای غذایی در بی اشتهایی عصبی می‌تواند باعث کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند کلسیم و آهن شود.
- در مورد درمان آنورکسیا هم توضیح می‌دهید؟
روش‌های درمان بی‌اشتهایی عصبی شامل مراحل زیر است:
مداخله پزشکی: به دلیل عوارض فراوان ناشی از بی‌اشتهایی عصبی، ممکن است فرد مبتلا، به کنترل منظم علائم حیاتی، سطح هیدراتاسیون (آب‌رسانی) و الکترولیت‌ها و همچنین ارزیابی شرایط جسمی نیاز داشته باشد.
روان‌درمانی: کمک به شناسایی و تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم.
تجویز رژیم غذایی اصولی و دارو درمانی: استفاده از داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب در صورت نیاز داروهای تقویت‌کننده اشتها و در برخی موارد گروه درمانی، آموزش روانی.
بستری شدن: در موارد شدید که سلامت جسمی فرد در خطر جدی است. برای نظارت دقیق بر وضعیت تغذیه و سلامت جسمی. نیاز است که باید زیر نظر پزشک متخصص، روانشناس، روانپزشک و کارشناس تغذیه به کار گرفته شوند.
نظر شما