به گزارش آتیه آنلاین و به نقل از نشریه لسپانیایی EL PAIS؛ دکتر «جیاراج پاندیان»، رئیس سازمان جهانی سکته مغزی (WSO) که در نگارش مقاله مجله «نورولوژی لنست» شرکت داشته است در اینباره اینگونه توضیح می‌دهد: «بروز سکته مغزی به دلیل عوامل متعددی مانند افزایش سن جمعیت در سراسر جهان و افزایش موارد فشار خون، دیابت و چاقی در حال افزایش است». کارشناسان علاوه بر تحلیل علل این افزایش در زمینه‌های مختلف اجتماعی، راهکارهایی را برای کاهش بروز این بیماری ارائه می‌کنند که با پیشگیری می‌تواند به صورت تصاعدی کاهش یابد. دکتر «پاندیان» می‌گوید: «از طریق آموزش و دسترسی به موقع به درمان‌های موثر، می‌توان به چالش‌های نوظهور مرتبط با سلامت سیستم عصبی ما رسیدگی کرد. مشکل این است که این اقدامات احتیاطی در همه جای دنیا نتایج یکسانی نخواهد داشت».

همانطور که شکاف بین کشورهایی با منابع بیشتر و کمتر در سطح جهانی در جریان است، بروز سکته مغزی نیز بر همین اساس در سطح جهانی افزایش خواهد یافت. تخمین زده می شود که مرگ و میر بر اثر سکته در کشورهایی با درآمد پایین و متوسط از ۵.۷ میلیون در سال ۲۰۲۰ به ۸.۸ میلیون در سال ۲۰۵۰ افزایش یابد، در حالی که انتظار می‌رود در کشورهای با درآمد بالا این نوع مرگ و میر تقریباً بدون تغییر باقی بمانند. این یعنی تنها ۹ درصد از مرگ‌ و میرهای جهانی ناشی از سکته مغزی در کشورهای ثروتمند رخ خواهد دارد، در حالی که ۹۱ درصد در فقیرترین کشورها اتفاق خواهد افتاد.

«پاندیان» می‌گوید: «سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی در کشورهای فقیرتر اغلب با چالش‌های مهمی مانند کمبود منابع برای دسترسی به مراقبت‌های پزشکی با کیفیت، هم در مرحله پیشگیری و هم در مرحله حاد، مواجه هستند». این محقق توضیح می‌دهد که این مشکلات با سایر عفونت‌های مغزی همچون ایدز، تب دنگی و سل که در کشورهای با درآمد پایین و متوسط شایع‌تر است و می‌توانند منجر به سکته مغزی شود ترکیب می‌شوند.

بر اساس این مطالعه، کشورهای آسیای جنوب شرقی بالاترین نسبت مرگ و میر ناشی از سکته مغزی را در سال ۲۰۲۰ ثبت کردند (۶۱ درصد در سطح جهانی، یا به عبارتی حدود ۴.۱ میلیون مرگ) و پیش‌بینی می‌شود این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۶۹ درصد افزایش یابد. «پاندیان» تاکید می‌کند که میزان این نوع مرگ و میر در آسیا، آسیای شرقی و اقیانوسیه می‌تواند تا تقریباً ۲ میلیون نفر افزایش پیدا کند، یعنی از ۳.۱ میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ به ۴.۹ میلیون نفر در سال ۲۰۵۰.

فاکتورهای ریسک سکته مغزی

بر اساس داده‌های انجمن نورولوژی اسپانیا (SEN)، تعداد سکته‌های مغزی در اروپا ۳۴ تا سال ۲۰۲۰ درصد افزایش خواهد داشت و مرگ و میرها نیز ۴۵ درصد افزایش می‌یابد، اگرچه این افزایش نسبت به کشورهای فقیرتر کمتر است. در اسپانیا، جایی که از هر چهار نفر یک نفر در طول زندگی خود دچار سکته مغزی می‌شود، سالانه حداقل ۱۷۰۰۰ بیمار جان خود را از دست می‌دهند، در حالی که حدود ۳۰۰۰۰ نفر پس از سکته مغزی در یک وضعیت نیمه فلج و وابسته به دیگران قرار می‌گیرند. دکتر «مار فریخو»، هماهنگ‌کننده گروه مطالعاتی بیماری عروق مغزی SEN، اذعان می‌کند: «روشن است که در اسپانیا در مقایسه با کشورهایی با منابع کمتر، که در این مطالعه تجزیه و تحلیل شده‌اند، در موقعیت بهتری قرار داریم». او می افزاید: «ما یک استراتژی ملی درباره سکته مغزی داریم و سایر برنامه‌های عملیاتی که کار نتایج خوبی داده‌اند، اگرچه به وضوح فضایی برای بهبود، به ویژه در زمینه آگاهی و آموزش در اینباره وجود دارد».

کنترل عوامل خطر موثرترین راه برای جلوگیری از مرگ و میر ناشی از سکته مغزی است. مهم‌ترین تهدیدها که افراد را در معرض سکته مغزی قرار می‌دهند عبارتند از فشار خون بالا (که تعداد افراد بین ۳۰ تا ۷۹ سال دارای فشار خون بالا در ۳۰ سال گذشته دو برابر شده است)، دیابت، سطح کلسترول بالا، چاقی، رژیم غذایی ناسالم، سبک زندگی کم تحرک و سیگار کشیدن. «فریجو» استدلال می‌کند که سن همچنان مهم‌ترین عامل خطر است: «نباید فراموش کنیم که ۶۰ درصد موارد در افراد بالای ۷۰ سال و تنها ۱۶ درصد در افراد زیر ۵۰ سال رخ می‌دهد.»

در حالی که مطالعه Lancet نشان می‌دهد که میزان کلی مرگ و میر در میان افراد بالای ۶۰ سال تا ۲۰۵۰ به میزان ۳۶ درصد کاهش می‌یابد، پیش‌بینی می‌شود این میزان در میان افراد جوان تر از ۶۰ سال، کمتر از ۲۵ درصد کاهش خواهد داشت. دلیل این کاهش کمتر در میان جوانان می‌تواند به افزایش سطح دیابت و چاقی در این گروه سنی مربوط باشد. جوان ترها فکر می‌کنند که سکته مغزی فقط افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به همین دلیل است که آنها عادات سبک زندگی سالم کمتری زا انتخاب می‌نمایند و معمولا از خودشان مراقبت نمی‌کنند. دکتر «جوآن مارتی فابرگاس»، مدیر بخش سکته مغزی در بیمارستان Sant Pau در بارسلونای اسپانیا، توضیح می‌دهد که اساساً این به دلیل آن است که عوامل خطر درمان نمی‌شوند، هر جند هنوز سن مهم‌ترین فاکتور تاثیرگذار باقی خواهد ماند.

چهار مرحله پیشگیری

مقاله «لنست» علاوه بر ارائه یک مطالعه کمی در مورد بروز سکته مغزی و هزینه آن برای سیستم مراقبت‌های بهداشتی، بر نیاز به افزایش منابع در چهار مرحله درمانی بیماری تاکید می‌کند: پیشگیری اولیه؛ مرحله حاد، که در بیمارستان پس از سکته مغزی رخ می‌دهد. پیشگیری ثانویه، که هدف آن کسانی است که قبلاً سکته کرده‌اند، و نهایتا توانبخشی، که برای محدود کردن عوارض سکته مغزی ضروری است.

دکتر «النا کانسیو»، که در بخش سکته مغزی در بیمارستان بیمارستان دانشگاه مرکزی آستوریاس کار می‌کند، معتقد است که اسپانیا سیستم بسیار توسعه یافته‌ای برای درمان فاز حاد سکته مغزی دارد. او می‌گوید: «تعداد واحدهای سکته مغزی در طول سال‌ها در حال افزایش بوده است و سیستم بهداشت عمومی ما به این معنی است که سکته مغزی به میزان بسیار کمتری نسبت به سایر کشورهای مورد تجزیه و تحلیل در این مطالعه، کشنده خواهد بود.» با این حال، او معتقد است که نیاز به بهبود و پیشگیری هنوز هم ضروری است. «نیاز به آموزش مردم وجود دارد. در بسیاری از موارد، مردم از اقداماتی ضروری برای حفظ یک سبک زندگی سالم بی‌اطلاع هستند. اما افزایش منابع اقتصادی برای تضمین توانبخشی در بیمارستان های دولتی نیز ضروری است، زیرا در برخی موارد بیماران مجبور به مراجعه به بیمارستان های خصوصی می شوند».