به گزارش آتیه آنلاین، براساس این قانون تمام کارگاه‌های مشمول قانون کار مکلف‌ هستند به هر یک از کارگران خود به نسبت یک‌سال کار معادل ۶۰ روز آخرین مزد، به عنوان عیدی و پاداش بپردازند.

نحوه محاسبه عیدی به این صورت است که دستمزد روزانه مصوب امسال، یعنی ۱۳۹ هزار و ۳۲۵ تومان در ۶۰ روز ضرب می‌شود. بر این اساس حداقل عیدی که باید پرداخت شود ۸ میلیون و ۳۵۹ هزار تومان است.

در قانون کار آمده است که مبلغ پرداخت عیدی کارکنان نباید از ۹۰ روز حداقل مزد روزانه تجاوز کند. بر این اساس حداکثر عیدی سال ۱۴۰۲ کارگران نیز ۱۲ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۲۵۰ تومان برآورد شده است.

عیدی کارگران با کارکرد کمتر از یک سال

برمبنای قانون کار عیدی کارگران به میزان ماه‌های اشتغال آنها در کارگاه‌ها در طول سال مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

براین اساس برای افرادی که کمتر از یک‌سال کار کرده باشند نیز عیدی بر اساس ۶۰ روز کار و نسبت ایام کارکرد محاسبه می‌شود. به این شکل که حداقل مزد ماهیانه در عدد ۲ ضرب و بر تعداد روزهای کاری تقسیم می‌شود. (حداقل مزد ضرب در ۲ تقسیم بر ۱۲ و ضرب در تعداد ماه کارکرد)

بر این اساس حداقل عیدی کارگری با هفت‌ماه کار برابر است با ۴ میلیون و ۸۷۶ هزار و ۳۷۵ تومان و حداکثر عیدی کارگری با همین مدت زمان ۶ میلیون و ۲۵۷ هزار و ۳۱۴ هزار تومان است.

در قانون کار البته زمان قطعی برای پرداخت عیدی مشخص نشده است. بر اساس عرف کارگاه‌ها، کارفرمایان در ۲ ماه پایانی سال عیدی کارگران خود را پرداخت می‌کنند و معمولاً سقف پرداخت عیدی کارکنان پایان اسفندماه است.

حداقل و حداکثر عیدی ۱۴۰۲

با توجه به اینکه حداقل حقوق کارگران در سال جاری که براساس مصوبه شورای عالی کار مشخص شد، امسال ۴ میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۵۰ تومان است، بنابراین اگر کارگری امسال ۱۲ ماه در یک کارگاه کار کرده باشد، حداقل عیدی او براساس محاسبه قانون ۸ میلیون و ۳۵۹ هزار و ۵۰۰ تومان خواهد بود و حداکثر رقم عیدی کارگران ۱۲ میلیون و ۵۳۹ هزار و ۲۵۰ تومان معادل سقف سه برابر حداقل حقوق است.

زمان پرداخت عیدی جامعه کارگری بستگی به وضعیت بنگاه و نقدینگی کارفرما دارد. برخی از بنگاه‌ها با توجه به مشکلات کارگران، هر ۶ ماه یک بار به همان نسبت عیدی می‌دهند، برخی در ماه‌های آخر سال عیدی پرداخت می‌کنند و برخی به دلیل اوضاع اقتصادی کارگران زودتر می‌پردازند.

مبنای محاسبه عیدی و پاداش سالانه کارگران در کارگاه‌هایی که طرح طبقه‌بندی مشاغل دارند، مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحدهای فاقد طرح طبقه‌بندی، مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل خواهد بود.

کارگرانی که عیدی کامل دریافت نمی‌کنند

برخی کارفرمایان در طول سال با بهره‌گیری از کارگران، بدون در نظر گرفتن قانون کار و استفاده از نیروی کار در ساعت‌های کاری بسیار بیشتر از ساعات کار تعیین شده قانونی و به کار گرفتن آنها به کارهای بسیار سخت و طاقت‌فرسا در محیط‌های کاری بدون رعایت استانداردهای محیط کار و با وجود پرداخت‌های خارج از قاعده و پایین‌تر از حداقل حقوق قانونی کارگر، در پایان سال نیز سنوات و عیدی آنها را یا کمتر از میزان قانونی پرداخت می‌کنند و یا کلاً پرداخت نمی‌کنند.

این بخش از کارفرمایان کارگران را بدون امضای قرارداد و برای فرار از انجام تعهدات قانونی خود به کار می‌گیرند و در این راستا کارگران هم برای اینکه شغل خود را از دست ندهند، اعتراضی انجام نمی‌دهند.

تضییع حقوق کارگران و نادیده گرفتن حقوق قانونی و عرفی نیروی کار در حالی است که حتی بسیاری از کارگرانی که تمام حقوق قانونی خود را در زمان مقرر قانونی دریافت می‌کنند با مشکلات معیشتی روبرو هستند و دریافتی آنها با ارقام تعیین شده هزینه‌های معیشت، فاصله بسیار دارند.

دریافت عیدی ناقص و وضعیت ناپایدار معیشتی نیروی کار

فاصله دستمزدی نیروی کار با سبد معیشت خانوار ۳.۳ نفره اعلام شده توسط کمیته دستمزد شورای عالی کار در سال‌های گذشته، شرایط سخت معیشتی را برای این بخش از جامعه فراهم کرده است و عدم توجه تصمیم‌گیران حوزه دستمزد به جبران این فاصله از طریق استناد به بندهای یک و ۲ ماده ۴۱ قانون کار در حوزه تورم و معیشت شرایط نامناسب دستمزدی را به وجود آورده است و عدم التزام به قانون برخی از کارفرمایان در پرداخت عیدی قانونی نیروی کار، شرایط را برای کارگران سخت‌تر کرده است.

همچنین در کارگاه‌هایی که مطابق رویه جاری کارگاه بیش از مبالغ فوق پرداخت می‌کنند، عرف کارگاه معتبر خواهد بود و البته بر اساس بند ۱۰ ماده ۹۲ قانون مالیات مستقیم عیدی سالانه یا پاداش آخر سال جمعاً معادل یک دوازدهم میزان معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات مستقیم است.

مبلغ و زمان پرداخت عیدی؛ مورداختلاف کارگر و کارفرما

بر اساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیشترین موارد رسیدگی شده در هیات‌های تشخیص دعاوی کار در سال گذشته به سنوات خدمت، حقوق معوقه و عیدی و پاداش اختصاص دارد.

در سال گذشته تعداد هیات‌های تشخیص دعاوی کار ۶۴۰، تعداد دادخواست‌های واصله در هیات تشخیص ۳۲۵ هزار و ۲۳۲ دادخواست و تعداد آرای صادره در هیات مذکور ۲۲۱ هزار و ۶۰۸ رای عنوان شده است و در این ارتباط تعداد موارد خواسته در هیات‌های تشخیص برحسب نوع دعاوی نشان می‌دهد که در سال گذشته بیشترین موارد خواسته‌های طرفین کارگری و کارفرمایی به‌ترتیب به سنوات خدمت، حقوق معوقه و عیدی و پاداش اختصاص داشته است.

داود اخوان، نماینده کارگران در هیات‌های حل اختلاف در شمال شرق تهران در گفت‌وگو با آتیه آنلاین، در خصوص قراردادهای تحت شمول قانون کار می‌گوید: تمامی قراردادهای کار بین کارگر و کارفرما بر اساس قانون کار باید تحت شمول این قانون باشد و در قراردادهایی با این شرایط، حق هرگونه شکایت و درخواست بررسی احقاق حق برای کارگر و کارفرما دیده شده است.

وی در ادامه می|فزاید: بسیاری از کارفرمایان پس از پایان قرارداد یا اعلام عدم نیاز، از کارگر امضای «تسویه حساب» می‌گیرند مبنی بر اینکه وی تمام مطالبات قانونی خود را مطابق قانون کار از کارفرما دریافت کرده است که در این شرایط در هیات‌های حل اختلاف ادارات کار باید لیست تمامی پرداخت‌ها از طرف کارفرما ارائه و مورد بررسی قرار گیرد.