به گزارش آتیه‌آنلاین به نقل از سایت سازمان جهانی کار، انقلاب هوش مصنوعی همچنان در سطح جهان در حال گسترش است و پیش‌بینی می‌شود که تأثیر آن بر زندگی روزمره، اقتصاد جهانی را متحول و روابط بین‌المللی در سال‌های آینده را عمیق‌تر کند. از سیستم‌های خودران و تشخیص بیماری‌های پیچیده تا تولید آثار هنری و تغییر روش‌های ارتباط، این انقلاب مرزهای نوآوری را جابه‌جا کرده و در عین حال چالش‌های جدیدی را به همراه آورده است. با همه مزایایی که هوش مصنوعی دارد و با وجود سروصدایی که در جهان به پا کرده، این فناوری اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند نابرابری‌ها را تشدید کند؛ زیرا برخی کشورها، سازمان‌ها یا جوامع ممکن است به منابع، دانش یا زیرساخت‌های لازم برای بهره‌گیری از این فناوری دسترسی نداشته باشند. همین مسئله باعث ایجاد شکاف در استفاده از هوش مصنوعی می‌شود.
در حقیقت هدف نهایی استفاده از هوش مصنوعی برای تقویت عدالت و شمولیت اجتماعی است، به‌گونه‌ای که همه جوامع بتوانند از فرصت‌های ایجادشده توسط این انقلاب دیجیتال بهره‌مند شوند. بر همین اساس، برای پرکردن این شکاف و بهره‌مندی همه افراد و جوامع به‌صورت برابر از مزایای این فناوری، اقداماتی همچون گسترش آموزش‌های مرتبط، بهبود دسترسی به فناوری‌های نوین و تدوین سیاست‌های عادلانه ضروری است.
شکاف اقتصادی و اجتماعی
در گزارشی مشترک، سازمان جهانی کار و دفتر نماینده دبیر کل سازمان ملل در امور فناوری هشدار داده‌اند که بدون اقدام بین‌المللی، انقلاب هوش مصنوعی می‌تواند شکاف بین کشورهای پردرآمد و کم درآمد را افزایش دهد و منجر به نابرابری‌های بیشتر بین کشورهای ثروتمند و فقیر شود.
این گزارش با عنوان «شکاف هوش مصنوعی را جدی بگیرید: ترسیم چشم‌اندازی جهانی برای آینده کار» نشان داده که هوش مصنوعی در حال ایجاد انقلابی در صنایع سراسر جهان است و فرصت‌های چشمگیری برای نوآوری و افزایش بهره‌وری ارائه می‌دهد. با وجود این، فناوری مذکور به دلیل نرخ نابرابر سرمایه‌گذاری، پذیرش و استفاده، نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی را تشدید می‌کند. جایی که کشورهای ثروتمند به دلیل دسترسی بهتر به فناوری‌های پیشرفته، در موقعیت اقتصادی و اجتماعی بهتری قرار خواهند گرفت و کشورهای فقیرتر و متوسط به‌ویژه در آفریقا که به منابع و زیرساخت‌های لازم برای بهره‌مندی از این فناوری‌ها دسترسی ندارند، در خطر عقب‌ماندگی بیشتری قرار خواهند گرفت. این هشدار، نیاز به سیاست‌های هماهنگ و اقدامات فراگیر در سطح جهانی را برجسته می‌کند تا از گسترش این شکاف‌ها جلوگیری شود.
از شکوفایی اقتصاد تا تشدید فقر جهانی
اگرچه استفاده از هوش مصنوعی در محیط‌های کاری می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری و بهبود شرایط کار شود، دسترسی نابرابر به زیرساخت‌ها، فناوری، آموزش باکیفیت و دوره‌های آموزشی ممکن است به گسترش نابرابر هوش مصنوعی بینجامد که به نوبه خود نابرابری‌های جهانی را عمیق‌تر می‌کند. به این صورت که کشورهای با درآمد بالا در موقعیت مناسبی قرار دارند تا از هوش مصنوعی برای افزایش بهره‌وری استفاده کنند، در حالی که کشورهای در حال توسعه ممکن است به دلیل کمبود زیرساخت‌های دیجیتال با موانعی مواجه شوند و نتوانند به‌سرعت هوش مصنوعی را پذیرفته و در اقتصاد خود ادغام کنند. این نابرابری می‌تواند یک مانع موقت در برابر تغییرات مبتنی بر هوش مصنوعی را به مانعی بلندمدت برای دستیابی به شکوفایی اقتصادی تبدیل کند. اگر اقداماتی برای کاهش این نابرابری انجام نشود، این شکاف ممکن است پایدار شده و باعث تشدید فقر و نابرابری جهانی شود.
مشارکت‌های جهانی و استراتژی‌های پیش‌دستانه برای حمایت از کشورهای در حال توسعه، از جمله فراهم کردن دسترسی به زیرساخت‌های دیجیتال، ارتقای مهارت‌ها و تقویت گفت‌وگوی اجتماعی، پیش‌نیازهای ضروری برای کاهش شکاف تکنولوژیکی هستند. این اقدامات باید تضمین کنند که در روند پیشرفت و گسترش هوش مصنوعی، هیچ‌کدام از گروه‌های مختلف جمعیت جهان، به‌ویژه افراد یا کشورهای کم‌برخوردار، از این پیشرفت‌ها عقب نمی‌مانند.
فرار مغزهای مجازی
هر سال بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار در سطح جهانی به تقویت ظرفیت‌های محاسباتی فناوری اختصاص می‌یابد اما این سرمایه‌گذاری‌ها عمدتاً در کشورهای پردرآمد متمرکز است. این امر باعث ایجاد نابرابری در دسترسی به زیرساخت‌ها و توسعه مهارت‌ها شده و کشورهای در حال توسعه و استارت‌آپ‌های بومیِ آن‌ها را در موقعیتی نامساعد قرار می‌دهد.
علاوه بر این، بدون وجود صنایع فناوری داخلی، کارگران ماهر کشورهای در حال توسعه مجبورند مهارت‌های خود را از طریق پلتفرم‌های مستقل ارائه دهند. این روند به آن‌ها اجازه می‌دهد تا خدمات خود را به شرکت‌های خارجی عرضه کنند و همچنین به‌طور مؤثر باعث ایجاد شرکت‌هایی در کشورهای دیگر شده و نوعی فرار مغزهای مجازی را به دنبال دارد.
این گزارش نشان می‌دهد که زنان بیشتر در معرض خطر آسیب‌های ناشی از خودکارسازی هوش مصنوعی قرار دارند، به‌ویژه در مشاغل دفتری و فرایندهای برون‌سپاری کسب‌وکار مانند مراکز تماس که در اقتصادهای در حال توسعه رایج است. با این حال، تحقیقات حاکی از آن است که هرچند خودکارسازی ممکن است منجر به از دست دادن برخی مشاغل شود، در عین حال پتانسیل افزایش فرصت‌های شغلی، بهبود کیفیت شغل‌ها و ارتقای بهره‌وری را نیز به همراه دارد.
این گزارش سه محور اصلی را پیشنهاد کرده است: تقویت همکاری‌های بین‌المللی، ایجاد ظرفیت ملی و پرداختن به هوش مصنوعی در دنیای کار.
این محورها شامل موارد زیر می‌شوند:
• تقویت زیرساخت‌های دیجیتال: کشورهای در حال توسعه برای پذیرش مؤثر هوش مصنوعی نیازمند زیرساخت‌های دیجیتال قوی هستند. این شامل دسترسی به برق پایدار، پهنای باند کافی و فناوری‌های ارتباطی مدرن می‌شود.
• انتقال فناوری: کشورهای پردرآمد باید در انتقال فناوری‌ها و دانش هوش مصنوعی به کشورهای در حال توسعه کمک و زمینه مشارکت برای پیشرفت فناوری را ایجاد کنند.
•ایجاد مهارت‌های مبتنی برهوش مصنوعی: سرمایه‌گذاری در آموزش و پرورش برای تجهیز نیروی کار به مهارت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی امری ضروری است. این موضوع به کارگران کمک می‌کند تا با تغییرات ناشی از هوش مصنوعی سازگار و از فرصت‌های آن بهره‌مند شوند.
•تشویق گفت‌وگوی اجتماعی: ادغام مؤثر هوش مصنوعی در محیط‌های کاری نیازمند گفت‌وگوی اجتماعی است. پیشرفت‌های فناوری نباید صرفاً به افزایش بهره‌وری و سودآوری محدود شود، بلکه باید به‌گونه‌ای طراحی و اجرا شود که حقوق کارگران حفظ شده و کیفیت زندگی شغلی آنان بهبود یابد.
گزارش «شکاف هوش مصنوعی را جدی بگیرید» همچنین از سیاست‌گذاران، رهبران صنعت و سازمان‌های بین‌المللی می‌خواهد تا در شکل‌گیری آینده‌ای عادلانه و فراگیر مبتنی بر هوش مصنوعی با یکدیگر همکاری کنند.
مترجم: مریم حسینی
نظر شما