در مورد تشنج کودکان و علل و عوامل آن توضیح می‌دهید؟
تشنج یعنی تغییر ناگهانی فعالیت حرکتی در کودک که ناشی از اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است. این حالت در کودکان بسیار شایع است. تشنج ناشی از تب، شایع‌ترین نوع تشنج در کودکان است. گاهی هم به علت بیماری مننژیت (التهاب و عفونت پرده‌های مغز) ایجاد می‌شود. تشنج همراه تب عموماً با تب ناشی از بیماری‌هایی مانند عفونت گوش و سرخجه نوزادان اتفاق می‌افتد. این در حالی است که شایع‌ترین تشنج‌های عودکننده در اثر تب کم ایجاد می‌شوند. معمولاً فاصله زمانی بین آغاز تب و بروز تشنج کوتاه است. البته در موارد نادری ممکن است کودک حین تشنج، تب نداشته باشد اما بعد از تشنج دچار تب شود. این عارضه در محدوده سنی خاصی یعنی حدود 6 ماهگی تا 5 سالگی اتفاق می‌افتد. حدود 2 تا 5 درصد کودکانی که از نظر عصبی سالم هستند این حالت را حداقل یک بار در کودکی تجربه کرده‌اند. عموماً اگر تشنج تب‌دار به شکل تشنج ساده و کمتر از 15 دقیقه باشد و در 24 ساعت تکرار نشود از نظر عصبی مشکلی ایجاد نکرده و در آینده خطری کودک را تهدید نمی‌کند. تشنج ناشی از تب به طور معمول در پسران بیش از دختران اتفاق می‌افتد و کودکانی که دچار اختلال رشد یا ضایعه سیستم عصبی هستند برای تشنج ناشی از تب استعداد بیشتری دارند. در برخی خانواده‌ها تشنج بسیار شایع است که علل آن، زمینه ژنتیکی است و گاهی نیز به علت یک بیماری یا جراحت ایجاد می‌شود، اما برای اکثر کودکان، هیچ علت قطعی قابل تشخیصی وجود ندارد.
تشنج در کودکان دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟
تشنج به صورت‌های مختلف مانند از دست دادن هوشیاری، خیره شدن، لرزش شدید، حرکات سریع در بازوان و پاها، سفت شدن عضلات بدن، مشکلات تنفسی، از دست دادن کنترل روده یا مثانه، افتادن ناگهانی بدون هیچ دلیل مشخص، استفراغ، خواب‌آلودگی شدید، تکان دادن سر، سفتی کل بدن و دست‌ها و پاها، حالت خشکی یا شل شدن بدن، تکان خوردن شدید و دست و پا زدن همراه است. همچنین ممکن است چشم‌های کودک به سمت بالا یا به یک سمت تمایل پیدا کند یا به صورت قفل شدن دهان باشد.
در مورد انواع تشنج نیز توضیح می‌دهید؟
تشنج در کودکان به 3 دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:
تشنج کانونی در کودکان: این نوع تشنج در اثر اختلال در قسمت کانون تشنج که در یکی از لوب‌های مغز قرار دارد، اتفاق می‌افتد. یکی از شایع‌ترین علائم آن، گرفتگی عضلات است و کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد.
تشنج عمومی کودکان: این نوع تشنج رایج‌ترین تشنج در بین کودکان است که هر دو طرف مغز کودک را درگیر می‌کند. این نوع تشنج به دسته‌بندی‌های مختلف دیگری نیز تقسیم می‌شود که هرکدام از آن‌ها علائم مختلفی را نشان می‌دهند و در اثر عوامل متفاوتی ایجاد می‌شوند.
تشنج میوکلونیک در کودکان: در این نوع تشنج، عضلات بدن کودک به صورت گروهی و ناگهانی منقبض می‌شود. کودکانی که مبتلا به این نوع تشنج هستند، ممکن است چند بار در روز یا حتی چند روز پشت سر هم دچار تشنج شوند که این موضوع می‌تواند برای آن‌ها بسیار آزاردهنده باشد.
آیا تشنج‌های ناشی از تب دارای عوارض خاصی است؟
از عوارض تشنج می‌توان به استفراغ شدید و طولانی، تب بالا، درد شدید شکم و گیجی و خواب‌آلودگی بعد از تشنج اشاره کرد. استفراغ در کودکان مبتلا به صرع بسیار رایج است که در اثر تغییرات در تعادل سیستم خود تنظیم عصبی و تحریک پارسمپاتیک مغز و خستگی و ضعف عضلات گوارشی به وجود می‌آید.
در طول تشنج چه اقداماتی باید انجام داد؟
در طول تشنج، کودک ممکن است بیفتد و آسیب ببیند. والدین باید در طول تشنج در کنار کودکان‌شان باشند و کودک را به آرامی روی زمین بخوانند و در صورت استفراغ، او را به پهلو بچرخانند و اجسام تیز و سنگین را از دسترس او دور کنند و با حفظ آرامش، طول مدت تشنج را یادداشت کنند.
آیا بین تزریق واکسن به کودکان و تب و تشنج ارتباطی وجود دارد؟
خیر، هیچ ارتباطی وجود ندارد. تقریباً همه کودکانی که پس از تزریق واکسن دچار تب و تشنج شده‌اند از نظر ژنتیکی و موتاسیون ژنی (تغییر ژنتیکی که صفات زیستی برخی از افراد یک گونه را تغییر می‌دهد) را داشته‌اند و با تب ناشی از هر بیماری نیز این اتفاق برایشان می‌افتد. تزریق واکسن تنها باعث تب می‌شود.
در مورد روش درمان تشنج هم توضیح می‌دهید؟
تشنج هنگام تب معمولاً شامل دو حالت می‌شود؛ تشنج کوتاه‌مدت و تشنج بلندمدت. اگر تشنج به صورت ساده باشد خودبه‌خود متوقف می‌شود و دیگر اتفاق نمی‌افتد و علائمی از خود نشان نمی‌دهد، از این رو نیازی به درمان و مداوا ندارد و تنها با مراقبت و جلوگیری از بالا رفتن بیش از حد دمای بدن قابل کنترل است. اما اگر تشنج ناشی از تب از نوع تشنج بلندمدت یا پیچیده و به مدت طولانی یا متعددی ادامه‌دار باشد، حتماً لازم است تا به یک پزشک متخصص مراجعه شود. بیشتر پزشکان برای درمان این نوع تشنج از تجویز دارو و قرص‌های ضد تشنج و اعمال تغییراتی در رژیم غذایی استفاده می‌کنند. اما اگر آثاری که این تشنج بر بدن به خصوص مغز فرد برجای گذاشته مخرب باشد، احتمال انجام عمل جراحی نیز وجود دارد. البته متخصصان مغز و اعصاب توصیه می‌کنند اگر فردی که در اثر تب تشنج کرده، کودک است، حتماً لازم است او را نزد پزشک ببرید.
نظر شما