سندرم شکم درد راجعه و علت بوجود آمدن آن چیست؟

این مساله مشکل بسیاری از خانواده‌ها است. حدود 20 درصد کودکان سنین دبستان مدرسه به این مشکل مبتلا هستند و دچار شکم دردهای مزمن می‌شوند. البته در بیشتر موارد هیچ‌گونه علت عضوی خاصی براین شکم دردها پیدا نمی‌شود و بیشتر عوامل روانی مانند: مرگ اعضای خانواده، خشونت خانگی، تنبیه شدید والدین، از دست دادن شغل والدین و استرس اقتصادی در ایجاد این سندرم دخالت دارد.

سندرم شکم درد راجعه دارای چه علایم و نشانه هایی است؟

علایم این سندرم درد است و این درد حداقل سه بار در طول سه ماه اتفاق می‌افتد و معمولا حول‌وحوش ناف است. گاهی اوقات کیفیت آن خنجری است و حداکثر 30 دقیقه به طول می‌انجامد. ارتباطی به غذا خودن و حرکت ندارد و با تهوع ، استفراغ و سوزش ادرار همراه نیست و کودک را از خواب بیدار نمی‌کند. در معاینه معمولا حال کودک خوب به نظر می‌رسد. فقط ممکن است کودک قدری رنگ پریده باشد. نمودار رشد کودک نیز معمولا طبیعی است.

آیا مسایل و مشکلات درون مدرسه در ایجاد این سندرم موثر هستند؟

یکی از دلایل این سندرم ترس از مدرسه و استرس‌های آن است. در صورتی که ترس از مدرسه دلیل ایجاد دردهای مزمن شکم باشد، معمولا درد در صبح، هنگام ورود به مدرسه بیشتر می‌شود. بررسی‌ها نشان داده است که شخصیت کودکان مبتلا معمولا کمالگرا است. با این حال، کودک سعی می‌کند از موقعیت‌های استرس‌زا فرار کند تا با آنها روبه‌رو نشود. البته باید توجه داشته باشیم مدرسه تنها یکی از دلایل بروز این سندرم است. گاهی اوقات خانواده‌ها مسبب این بیماری می شوند. اختلاف‌های خانوادگی، انتظارات زیاد از کودک و حتی آزار کودک می تواند باعث بروز شکم درد شوند. بسیاری از بچه‌ها قدرت بیان صحیح احساسات خود را ندارند. در ارتباط با برخورد با استرس‌ها نیز مهارت کافی ندارند. به همین دلیل ممکن است احساسات منفی و ناکامی های خود را به طور مستقیم مطرح نکرده و آن را به صورت مسایل و مشکلات جسمی بیان کنند که شکم درد یکی از روش‌های شایع بیان این احساسات در کودکان است. واقعیت این است که اختلاف و بروز مشکل در روابط میان کودک با پدر و مادر، کودک با همسایه و کودک با سایر فرزندان ممکن است به صورت شکم درد در کودک بروز کند.

آیا پزشکان دربرخورد با این کودکان آزمایش‌های خاصی انجام می دهند ؟

بله، معمولا در برخورد با کودکی که دچار شکم درد شده است باید احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگر را هم در نظر گرفت. برای تشخیص این بیماری در کودکان لازم است تا کودک تحت یک معاینه‌ی فیزیکی قرار بگیرند و اطلاعات لازم در مورد سوابق پزشکی کودک و خانواده نیز از والدین پرسیده شود. سابقه‌ی پزشکی شامل سؤالاتی درمورد علایم کودک، اختلالات گوارشی اعضای خانواده، عفونت‌های اخیر، داروهای مصرفی و وقایع مرتبط با شروع علایم است.

معمولاً زمانی که معاینه فیزیکی هیچ علتی برای علایم کودک نشان ندهد، تست‌های بیشتر مورد نیاز نیست، هر چند پزشک ممکن است یک آزمایش خون برای بررسی مشکلات دیگر درخواست کند. آزمون‌های تشخیصی اضافی ممکن است بر اساس نتایج آزمایش غربالگری مورد نیاز باشد. در صورت بروز این علایم یا بیماری‌ها ممکن است تست‌های تشخیصی دیگر برای کودکانی با سابقه‌ی خانوادگی مورد نیاز است . به همین دلیل ضروری است که در ابتدا آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های خاصی انجام شود آزمایش مدفوع در سه نوبت از لحاظ ژیاروها (نوعی انگل) آزمایش ادرار (از لحاظ عفونت ادراری) بسته به صلاحدید پزشک عکس ساده و سونو گرافی شکمی نیز درخواست می‌شود. پس از تایید این آزمایش‌ها و طبیعی بودن نتایج بیشتر به سندرم شکم درد راجعه فکر می کنیم.

آیا سندرم شکم درد راجعه درمان نیز دارد؟

واقعیت این است آن‌قدر که برخورد موثر یک پزشک حلال مشکلات است، داروها قدرت حل این مشکل را ندارند. پزشک باید به علل بروز این بیماری تسلط داشته باشد و همکاری والدین را برای حل این مشکل جلب نماید. پزشک باید روابط خاصی را که در خانواده، همسایه‌ها و مدرسه باعث ایجاد اضطراب می‌شود را شناسایی کند و با آموزش کودک، والدین و حتی اولیای مدرسه منشا اضطراب کودک را برطرف کند و این اولین گام در درمان سندرم شکم درد راجعه در کودکان است. در مرحله بعد باید به والدین و خود کودک توضیح داده شود که این مساله مشکل بزرگی نیست و به اصطلاح تهدید کننده حیات نیست. باید کودک را به یک زندگی پر نشاط، فعال و پر تحرک باز گرداند. در صورتی که کودک از مدرسه دوری گزیده است باید او را به حضور موثر در مدرسه تشویق کرد. در ضمن رژیم غذایی صحیح دراین بیماران اهمیت زیادی دارد. البته گاهی این بیماران دچار یبوست‌های گذرا نیز می‌شوند که احتیاج به درمان دارند.