دکتر احمد دلبری در گفت‌وگو با آتیه‌آنلاین همزمان با روز جهانی سالمند و فرارسیدن هفته سالمندان در ایران به تشریح وضعیت دوران سالمندی در کشور پرداخت و اضافه کرد: ما در چند سال اخیر به موفقیت بسیار خوبی در افزایش طول عمر و امید به زندگی در افراد جامعه دست پیدا کرده‌ایم و ۲۰ سال به میانگین طول عمر افراد افزوده شده است.

وی افزود: اما مسئله حائز اهمیت این است که نباید به تنهایی به افزایش طول عمر بسنده کرد، چراکه بحث کیفیت زندگی و حال خوشی که در این اضافه‌شدن طول عمر اتفاق می‌افتد و موضوع سالمند سالم، فعال و پویا باید مدنظر باشد؛ نه سالمندی که با بیماری‌های متعدد و حال روحی و روانی خراب فقط مدت طولانی‌تر عمر می‌کند.

رئیس انجمن علمی طب سالمندی ایران عدم توجه به کیفیت زندگی در سالمندی را عاملی دانست برای تحت شعاع قراردادن موفقیت طول عمر و افزایش امید به زندگی در کشور و گفت: بی‌توجهی به کیفیت زندگی در دوران سالمندی و سالمندی سالم، پویا و فعال می‌تواند تبدیل به یک چالش و بحران بزرگ برای کشور شود.

وی افزود: در حال حاضر برای رسیدن به برنامه سالمندی سالم، فعال و پویا عقب هستیم و هرچه دیرتر حرکت کنیم این چالش و بحران عمیق‌تر خواهد شد.

این متخصص طب سالمندی گفت: سالمندی در دنیا به‌عنوان یک فرصت مطرح است؛ اما متأسفانه در کشور ما بحث سالمندی از جمله موضوعاتی است که قطعاً گریبان‌گیر جامعه خواهد شد و در آینده نزدیک باید آن را به‌عنوان یک بحران، مدیریت کنیم.

دلبری در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه مسئولان حوزه سلامت در چه زمینه‌ای می‌توانند برنامه‌ریزی داشته باشند تا بتوان امکان بهره‌مندی از سالمندی سالم را فراهم کرد بیان کرد: سالمندان جزو گروه‌های پر خطر و آسیب‌پذیر جامعه هستند و برای اینکه از سلامت برخوردار باشند نیاز به زیرساخت و سرویس‌های خاص خود دارند.

عدم تشخیص و درمان ۸۵ درصدی مبتلایان به افسردگی در دوره سالمندی

وی تاکید کرد: بازنشستگان و سالمندان باید ذیل برنامه‌های پیشگیرانه وزارت بهداشت قرار بگیرند و قبل از اینکه بیمار بشوند برای آن‌ها برنامه‌ریزی صورت گیرد؛ چراکه خیلی از بیماری‌های سالمندی بدون علامت هستند و تقریباً ۵۰ درصد سالمندان که مبتلا به دیابت می‌شوند تشخیص و درمان نمی‌شوند و خیلی از بیمارهای دیگر هم به همین صورت هستند.

وی ادامه داد: ۸۵ درصد مبتلایان به افسردگی در دوره بازنشستگی و سالمندی تشخیص و درمان نمی‌شوند و مهم‌ترین اقدام بحث برنامه‌های پیشگیرانه است که در وزارت بهداشت باید انجام گیرد.

رئیس انجمن علمی طب سالمندی ایران نیاز به نیروی متخصص برای ارائه خدمات تخصصی برای سالمندان را بسیار ضروری عنوان کرد و گفت: نیازمند نیروی متخصص در این حوزه در رده‌های مختلف هستیم؛ از متخصص طب سالمندی تا متخصصین در حوزه‌های دیگر سالمندی تا رده‌های پایین مراقبتی که در دنیا بیش از ۷۰ سال است که تربیت و آموزش داده می‌شود. یکی از تهدیدهای جدی دوره سالمندی بیماری‌های زمین‌گیرکننده است و برای مدیریت این بیماری‌ها ما نیاز داریم که مراقب مهارت دیده و آموزش‌دیده داشته باشیم که متأسفانه در کشور این نیروهای متخصص را در اختیار نداریم.

۶۰ درصد منابع بیمه‌ای کشور در حوزه سالمندی هزینه می‌شود

دلبری اشاره‌ای به بحث بیمه‌ها و ضرورت آن در دوران سالمندی داشت و اضافه کرد: بحث بیمه‌ها بسیار مهم و تا حدودی حیاتی است. در حال حاضر ۶۰ درصد منابع بیمه‌ای کشور در حوزه سالمندی هزینه می‌شود و قطعاً با افزایش تعداد سالمندان میزان برخورداری از منابع بیمه‌ای هم افزایش پیدا خواهد کرد.

وی ادامه داد: باید چاره‌ای به حال بیمه‌های این افراد شود. چرا که هزینه‌های دو سال آخر عمر برابر با کل عمر است و قطعاً مراقبت در منزل بسیار مهم است. بسیاری از سالمندان خانه‌نشین هستند و نمی‌توانند به مراکز درمانی مراجعه کنند و نیاز هست که در منزل مراقبت و درمان بشوند. این مسائل موضوعاتی است که در حوزه سلامت باید به آن پرداخته شود.

رئیس انجمن علمی طب سالمندی ایران در خصوص دسترسی به خدمات دارویی و درمانی سالمندان اضافه کرد: دسترسی به بحث خدمات درمانی این افراد مانند سایر افراد جامعه است. اما باید توجه داشت که سالمندان گروه آسیب‌پذیر جامعه هستند و مشکلات حرکتی دارند و از نظر استقلال زندگی کاملاً وابسته به دیگران هستند و برای ۱۵ تا ۲۰ در صدی که وابسته هستند باید خدمات ویژه‌ای ارائه بشود که متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد.

شایع‌ترین علت مرگ سالمندان

وی شایع‌ترین علت مرگ سالمندان را بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته‌های مغزی عنوان کرد و گفت: سکته‌های مغزی و بیماری‌های قلبی و عروقی از بیماری‌های مرگ‌آور است که باید برنامه‌های جدی‌تری برای آنها داشته باشیم.

دلبری افزود: در کنار این مشکلات، سندروم‌های دوران سالمندی وجود دارد مانند بیماری‌های عضلانی و اسکلتی، آرتروز، اختلال خواب، یبوست و اختلال بینایی و شنوایی که معمولاً در دوره سالمندی افزایش پیدا می‌کند.

رئیس انجمن علمی طب سالمندی ایران گفت: بیماری‌های غیرواگیر و مزمن در دوره سالمندی افزایش پیدا می‌کند؛ اما قسمت مثبت این است که بسیاری از بیماری‌های این دوران قابل‌پیش‌بینی و پیشگیری است. کسی ادعا نمی‌کند که می‌تواند بیماری را در دوره سالمندی حذف نماید؛ اما با اصلاح سبک زندگی می‌شود تعداد بیماری‌های دوره سالمندی را کم کرد و بخشی از آن را به تعویق انداخت و قطعاً هرچه بیشتر در این زمینه کار انجام شود موفق‌تر خواهیم بود.

پوشش بیمه‌ای پایه برای سالمندان خوب، اما ناکافی

وی پوشش بیمه‌ای پایه برای سالمندان را خوب اما ناکافی عنوان کرد و گفت: بیمه‌های پایه به‌تنهایی تأمین‌کننده هزینه‌های سالمند نیست و نیاز به بیمه‌های مکمل وجود دارد. متأسفانه حدود ۷۰ درصد از سالمندان ما از بیمه تکمیلی برخوردار نیستند و این همان چیزی است که نیاز جدی سالمند هست و حدود ۵۰ درصد سالمندان ما هیچ‌گونه مستمری و حقوق بازنشستگی دریافت نمی‌کنند. نیاز هست که سالمندی که توانایی‌های خود را ازدست‌داده است، توجه بیشتر و ویژه‌تری را دریافت کند.

دلبری گفت: برای اینکه افراد سالمندی سالم؛ پویا و فعالی داشته باشند باید چکاپ دوره‌ای داشته باشند. چکاپ دوره‌ای از ۵۰ سال به بعد و حتماً تمام افراد در سن ۴۵ سالگی باید از نظر قند خون چکاپ شوند افراد منتظر بیماری‌های قلبی نباید باشند و اگر عوامل خطر بیماری‌های قلبی را داشتند باید به پزشک مراجعه کنند و آقایان باید از نظر کولونوسکوپی و روده بزرگ بررسی و خانم‌ها باید از نظر سرطان پستان و بحث‌های پوکی‌استخوان بررسی شوند. نکته اول برای رسیدن به سالمندی سالم و فعال و پویا این است که منتظر بیماری نباشند.

نوشیدن آب ضرورتی مانند مصرف دارو

رئیس انجمن علمی طب سالمندی ایران مصرف مایعات در دوره بازنشستگی بسیار مهم عنوان کرد و گفت: باید مانند مصرف دارو نوشیدن آب را جدی گرفته شود. چرا که افراد بعد از ۵۰ سالگی به‌رغم کم‌آبی بدن احساس تشنگی نمی‌کنند و باید روزانه بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی مایعات مصرف کنند مگر آنکه پزشک آن‌ها را منع کرده باشد.

وی افزود: کم‌تحرکی و بی‌تحرکی عامل بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی و روانی است و باید ورزش جزو برنامه‌های روزانه ما باشد بحث اختلال خواب در دوره بازنشستگی یکی از مشکلات شایع است که بیش از ۵۰ در صد افراد درگیر آن هستند و داشتن خواب کافی، منظم و باکیفیت یکی از اصول اصلی رسیدن به سالمندی سالم است.

دلبری تأکید کرد: برنامه غذایی و رژیم غذایی در دوره سالمندی بسیار مهم است و باید سعی شود رژیم غذای سرشار از آنتی‌اکسیدان و میوه و سبزیجات در آن وجود داشته باشد و از غذاهای با فیبر بالا استفاده شود

رئیس انجمن علمی طب سالمندی ایران گفت: بحثی که بسیار مهم است که توجه به آن شود بحث تعاملات اجتماعی این افراد است به‌هرحال بازنشستگی و سالمندی همراه با تنها شدن و انزوا است و باید اطرافیان توجه به آن داشته باشد تا افسردگی دوره سالمندی اتفاق نیفتد.

دلبری در پاسخ به سؤال «حمایت دولت‌ها را از سالمندان تا چقدر مهم می‌دانید؟» بیان کرد: بسیاری از توسعه کشورها به‌واسطه فعالیت‌هایی است که افراد در دوره اشتغال انجام می‌دهند و به‌هرحال وظیفه دولت‌ها است که از این افراد حمایت کنند در شرایطی که نیازمند خدمت هستند.

وی اضافه کرد: موضوع سالمندی در کشور باید جزو اولویت‌ها قرار گیرد و یک موضوع حاکمیتی شود که نیاز به یک عزم ملی دارد چرا که وضعیت فعلی سالمندی و سالمندان در راه قطعاً جزو بحران‌های جدی نه‌چندان دور کشور خواهد شد.