به گزارش آتیه آنلاین، بر مبنای تعاریف رسمی حوزه بازار کار در جهان، کار شایسته در واقع به معنی افزایش فرصت به دست آوردن شغل مولد با دریافت دستمزد عادلانه در شرایط کاری قابل قبول است و با توجه به این دیدگاه، تعریف کار شایسته شامل: فرصتهای شغلی، کار مولد، آزادی در انتخاب شغل، برابری در کار، امنیت شغلی و ایمنی در کار و همچنین کرامت انسانی در کار می‌شود.
با این نگاه که دولت‌ها به عنوان متولیان اصلی اداره دولت و سیاست‌گذاران کلان، وظیفه ایجاد فرصتهای شغلی و بسترسازی جهت برقراری فرصتهای برابر در شکل‌گیری موقعیت اشتغال‌زایی و کارآفرینی را بر عهده دارند، مهیا کردن شرایط بازار کسب و کار و همچنین تولید برای فعالیت افراد در سن کار و در قالب جمعیت فعال در قالب کار شایسته نیز باید در چارچوب اقدامات و سیاست‌های دولت قابل تعریف باشد.
مشاغل غیررسمی خارج از چارچوب کار شایسته
بخش غیررسمی اشتغال، بخشی بدون حمایت‌های قانونی و بیمه‌ای برای نیروهای کار است که نقش قابل توجهی در اشتغال، تولید و افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد دارد؛ افزایش عرضه نیروی کار، فقدان سرمایه‌گذاری مناسب و قوانین دست و پا گیر جهت ایجاد واحد اقتصادی سه عامل شکل‌گیری این بخش هستند.
پدیده‌ای به نام اشتغال بخش غیررسمی به عنوان بخش جدایی ناپذیر از زندگی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بازار کار است که در دهه‌های اخیر در کشورهای در حال توسعه رواج پیدا کرده است و دلایل مختلفی از جمله مهاجرت، سطح تحصیلات پایین، سن بالا و سایر موارد برای این موضوع عنوان می‌شود.
البته با توجه به اینکه از نظر سازمان بین‌المللی کار (ILO)، واژه اشتغال غیررسمی به تمام فعالیت‌های اقتصادی کارگران و بنگاه‌های اقتصادی اطلاق می‌شود که به‌طور کامل یا جزئی تحت پوشش ترتیبات رسمی نیستند و در نظر داشتن شرایط کار در قالب اشتغال غیررسمی، می توان گفت، اینگونه مشاغل در چارچوب کار شایسته بر اساس تعاریف رسمی جای ندارند و در واقع این مشاغل به عنوان کار شایسته نمی توانند مطرح شده و در داده های آماری مرتبط با شاخص شغل شایسته قرار گیرند.
۱۴ میلیون نفر دارای شغل شایسته نیستند
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص کار شایسته و شغل غیررسمی می گوید: در کشور ۱۴ میلیون تن از شغل شایسته‌ای برخوردار نیستند، حدود ۶ تا ۷ میلیون شغل غیر رسمی و ۲ میلیون اشتغال ناقص وجود دارد، همچنین افرادی نیز وجود دارند که از درآمد مکفی برخوردار نیستند.
حجت‌الله عبدالملکی با اشاره به نقش نیروی اشتغال در جامعه، اینگونه عنوان می کند که در هر جامعه نیروی انسانی از موارد حائز اهمیت است که باید به منظور اشتغال این افراد برنامه‌ریزی‌هایی من جمله تعیین و شناسایی جامعه هدف به منظور ایجاد اشتغال صورت گیرد.
به گفته وی، اطلاعات جامع و دقیقی از بیکاری و اشتغال در کشور وجود ندارد و همه گروه‌هایی که به نوعی بیکار محسوب شده و یا دارای اشتغال ناقص هستند باید مورد توجه باشند، اما افراد بیکار در اولویت سیاست های اشتغال‌زایی دولت قرار دارند و طرح زیست‌بوم اشتغال که اساس تصمیم سازی دولت جهت ایجاد فرصت های شغلی در طی چهارسال قرار گرفته است، ۲ گروه افراد بیکار و افراد فاقد شغل شایسته را به عنوان مخاطب در نظر دارد و تلاش می‌کند برای افراد بیکار شغل ایجاد کرده و وضعیت شغلی افراد فاقد شغل شایسته را نیز بهبود بخشد.
وی هم‌افزایی دستگاه‌های مختلف را در فراهم‌سازی بسترهای اشتغال مثبت ارزیابی کرده و می‌گوید: این همکاری‌ها منجر به حل مسئله می‌شود البته حل این مسئله، نیازمند برنامه بلندمدت است اکنون در کشورمان میلیون‌ها افراد به خاطر نداشتن شغل شایسته و یا اشتغال ناقص مشکل اشتغال دارند.
جنبش اشتغال‌زایی بر مبنای ایجاد شغل شایسته
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی آبان ماه سال گذشته در اولین جلسه شورای عالی اشتغال در دولت سیزدهم، تهیه بانک اطلاعاتی از افراد شاغل و بیکار براساس تعریف دقیق از بیکاری و اشتغال، تهیه آمار بیکاران و افراد فاقد شغل شایسته و شناخت توانایی‌ها و مهارت‌های علمی و عملی افراد بیکار و تعیین نوع اشتغال مناسب برای آنان را از ضرورت‌های اولیه ایجاد یک جنبش برای اشتغال‌زایی برشمرد.
به گفته رئیس جمهور با وجود فضای ارتباطی دیجیتال تهیه اطلاعات دقیق از وضعیت اشتغال در کشور کار سختی نیست، طبیعتاً همه افراد بیکار یا فاقد شغل مناسب در یک سطح نیستند و لذا باید با تعیین اولویت‌ها برای رفع سریع‌تر دغدغه‌های مردم در زمینه اشتغال تلاش کنیم.
هدفگذاری دولت در ایجاد اشتغال میلیونی
اشتغال میلیونی از کدهایی است که در دولت سیزدهم همواره بر آن تاکید داشته است و یکی از سیاست‌های اصلی را بر انجام این کار پایه‌گذاری کرده است و بر اساس ارائه نظریات مطرح شده در این حوزه، ایجاد چهار میلیون شغل در طول چهار سال دولت، هدفگذاری ویژه در این بخش بشمار می‌رود که البته بسترسازی برای اجرایی شدن آن و گام برداشتن در این مسیر، نیازمند هماهنگی تمامی دستگاه‌های مرتبط اقتصادی و همچنین جذب سرمایه‌گذاری در این زمینه است.
با توجه به سیاست دولت در اشتغال‌زایی چندمیلیونی که ایجاد یک میلیون و ۸۰۰ هزار شغل تا پایان سال ۱۴۰۱ در قالب این برنامه دولت قابل تعریف است، ضرورت توجه به چارچوب های مرتبط با کار شایسته می تواند علاوه بر ایجاد فرصت های شغلی گسترده برای کارجویان، بستر اشتغال در کار شایسته و دارای امنیت شغلی و در شرایط برابر را برای آنها فراهم کند.
اشتغال ناقص دارای شرایط شغل شایسته نیست
اشتغال ناقص به عنوان یکی از انواع قالب‌های اشتغال در واقع مدلی از فعالیت در شغل‌هایی است که از لحاظ چارچوب استاندارد و اصولی تعریف شغل با کاستی‌هایی روبرو است و علاوه زمان کم مدت فعالیت در این نوع اشتغال، آسیب‌های دیگر مانند دستمزد پایین و عدم پوشش بیمه ای تأمین اجتماعی را متوجه فرد فعال در این نوع از اشتغال می‌کند.
فراد دارای اشتغال ناقص شامل تمام شاغلانی است که در یک بازه زمانی مشخص حاضر در سرکار یا غایب موقت از محل کار بوده و به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و برخی دلایل دیگر کمتر از ۱۱ ساعت کار کرده و البته خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در این مدت بوده‌اند.
بر اساس استانداردهای تعریف شده شاخص‌های اثرگذار در حوزه اشتغال، اشتغال ناقص تحت تاثیر سطح تولید، مناسبات سرمایه‌داری و نیروی کار فصلی است و شرایط اقتصادی و تحریم‌ها باعث شده برخی از بنگاه‌های اقتصادی تعطیل و تعدادی نیز تولید خود را کاهش دهند و این امر موجب کاهش ساعت کار و اشتغال ناقص شده است و در واقع بر اساس تعاریف عینی از این نوع اشتغال نمی توان آن را در قالب کار شایسته مطرح کرد.
نظر شما