به گزارش آتیه آنلاین و به نقل از Elpais؛ چین به دنبال گسترش بازارهای بین‌المللی خود در مواجهه با محدودیت‌های تجاری فزاینده است که توسط غرب اعمال شده است. در همین حال، آفریقا خواهان سرمایه‌گذاری‌هایی است که توسعه آن را تقویت کرده و ارزش افزوده صنایع آن را افزایش دهد. هر دو طرف زمینه مشترکی در فناوری‌های سبز پیدا کرده‌اند؛ و نشست سران همکاری چین و آفریقا که ماه گذشته در پکن برگزار شد، -جایی که هر دو بلوک علاقه اقتصادی و ژئوپلیتیکی خود را به نمایش گذاشتند- فرصت مناسبی را برای تطبیق عرضه و تقاضا فراهم کرده است.
شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، این مراسم را با سخنرانی‌ای برای ترویج مدرن‌سازی سازگار با محیط‌زیست آغاز کرد. او به بیش از ۵۰ رئیس دولت و سران کشورهای آفریقایی که در تالار بزرگ پکن گرد هم آمده بودند گفت: «چین آماده کمک به آفریقا برای ساخت موتورهای رشد سبز است». رئیس جمهور چین متعهد شد که ۳۰ پروژه انرژی پاک را به عنوان بخشی از برنامه «نقشه‌راه آفریقا» طی سه سال آینده راه‌اندازی کند. او همچنین از کمک مالی نزدیک به ۵۰.۷ میلیارد دلاری و ایجاد یک میلیون شغل در این قاره خبر داد. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، یکی دیگر از مهمانان، اندکی پس از آن اعلام کرد: «مشارکت چین و آفریقا می‌تواند انقلاب انرژی‌های تجدیدپذیر را به پیش ببرد. چنین حرکتی می‌تواند کاتالیزوری برای انتقال‌های کلیدی در بخش سیستم‌های غذایی و اتصال دیجیتال نیز باشد».
عوامل زیادی چرخش سبز چین به سمت آفریقا را توضیح می‌دهند. شاید بزرگ‌ترین آنها صنعت قدرتمند، برنامه‌ریزی‌شده و به شدت یارانه‌ای چین در فناوری پاک باشد. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۲۲، این کشور در دهه گذشته ۱۰ برابر بیشتر از کل اروپا در صنعت خورشیدی سرمایه‌گذاری کرده است و شرکت‌های آن ۸۰ درصد از زنجیره ارزش افزوده در این صنعت را در اختیار دارند. کوبوس ون استادن، یکی از سردبیران پروژه چین-جهانی در آفریقا، در مقاله اخیرش در مورد این اجلاس می‌گوید: «این بدان معناست که کشورهایی در جنوب جهانی که به انرژی‌های تجدیدپذیر علاقه‌مند هستند، تقریباً به صورت حتم می‌توانند قطعات و دانش خود را از چین تأمین می‌کنند».
بر اساس گزارش کار دولت چین، صادرات آنچه چین «سه‌گانه جدید» می‌نامد (یعنی خودروهای الکتریکی، باتری‌های لیتیوم یونی و سلول‌های خورشیدی) در سال ۲۰۲۳ حدودا ۳۰ درصد رشد داشته است؛ به این ترتیب ماشین تولید در چین با توان کامل در حال کار کردن است؛ این بخشی از مدل رشد جدیدی است که توسط رهبران حزب کمونیست چین ابداع شده است تا اقتصاد کندی را که با ترکیدن حباب دارایی دچار آفت شده است، دوباره تقویت کنند. به قول کوبوس «سه‌گانه جدید» نیروهای مولد تازه‌ای هستند، «که با رویکردی به جنوب جهان به سمت آینده‌ای فرافناورانه به پیش می‌روند».
اما این مازاد ظرفیت (که اکنون به سمت آفریقا در حرکت است) به یکی از مشکلات اصلی چین و غرب تبدیل شده است. اتحادیه اروپا و ایالات متحده با افزایش تعرفه بر محصولاتی مانند خودروهای الکتریکی و محصولات نورولتاژ (photovoltaic) چینی واکنش نشان داده‌اند با این استدلال که این صنعت در چین به‌طور غیرمنصفانه‌ای یارانه دریافت می‌کند. کوبوس معتقد است «چین در تمام بازارهای سنتی خود در شمال با موانع فزاینده‌ای روبرو شده است و یکی از راه‌حل‌ها این است که منابع را به مکان‌هایی مانند آفریقا هدایت کند».
ژائو یاگه، یک شهروند چینی ۴۴ ساله که به عنوان مشاور در گروه سرمایه گذاری انرژی CHN کار می‌کند، (یک غول دولتی چینی با منافعی در نیمی از جهان)، می‌گوید که این روند در حال حاضر در کانال‌گذاری سرمایه‌گذاری‌ها دیده می‌شود. «دولت سیاست و بودجه مشخصی برای حمایت از آن دارد». ژائو در میان هزاران تاجر و مدیر اجرایی چینی و آفریقایی است که برای یک نشست ویژه در حاشیه اجلاس آفریقا به پکن دعوت شده است. در روز برگزاری ده‌ها نفر در حال چرخیدن و تبادل کارت ویزیت در لابی مرکز همایش ملی در پکن بودند و زمانی که نخست وزیر لی کیانگ در آستانه سخنرانی بود، کت و شلوارهای مرتب آسیایی‌ها با لباس‌های رنگارنگ آفریقایی آمیخته شد.
فرصت‌هایی برای شرکت‌های چینی
پیشنهاد چین برای نمایندگان آفریقایی خوب به نظر می‌رسد. گایسلان مومبا، مدیر کل آژانس ملی ترویج سرمایه‌گذاری در کشور گابن می‌گوید: «پیشنهاد چین برای ما جذاب است زیرا امروزه در آفریقای مرکزی، گابن در توسعه پایدار پیشرو است». روابط چین و گابن سال‌ها است که قوی بوده است و این کشور آسیایی مقصد اصلی مواد خام گابن است که عمدتاً نفت و منگنز را صادر می‌کند که یکی از اجزای باتری‌های لیتیومی است. آقای مومبا آمده است تا نظر سرمایه‌گذاران خصوصی چینی را جلب کند. آژانس دولتی او در همه بخش‌ها، از جاده‌ها گرفته تا بهره‌برداری از معادن و ذخایر هیدروکربنی مستقر است. در هر صورت، او به همه اطمینان می‌دهد که تغییر به سمت اقتصاد سبز به یکی از «محورهای استراتژیک سیاست توسعه» در کشورش تبدیل شده است.
در آفریقا که تنها ۴۴ درصد مردم به برق پایدار دسترسی دارند، تقاضای زیادی برای انرژی وجود دارد که روند صنعتی شدن را نیز کند می‌کند. کوبوس در مقاله اخیرش می‌گوید: «پر کردن این شکاف، به روشی پایدار فرصت‌های قابل‌توجهی را برای شرکت‌های چینی فراهم خواهد کرد».
چین بزرگ‌ترین وام‌دهنده، سرمایه‌گذار و شریک تجاری دوجانبه آفریقا است، طوری که پروژه‌های زیرساختی غول‌پیکری که چین یک دهه پیش به عنوان بخشی از جاده ابریشم جدید اجرا کرد، (ابر برنامه‌ای که قصد دارد جهان را با آن به هم متصل کند)، اکنون پشت سر سرمایه‌گذاری این کشور در آفریقا قرار گرفته است.
انقلاب صنعتی چهارم
تحلیلگران هشدار می‌دهند که این مسیر جدید که شامل افزایش قابل توجه صادرات چین است، می‌تواند کسری تجاری عظیم آفریقا با چین را بدتر کند. شرکای آفریقایی قبلاً خاطرنشان کرده‌اند که پکن به تعهد خود از آخرین اجلاس سران که در سال ۲۰۲۱ در داکار برگزار شد، مبنی بر خرید کالاهای آفریقایی به ارزش ۳۰۰ میلیارد دلار عمل نکرده است. در سرتاسر این اجلاس، رهبران آفریقایی خواستار دسترسی بیشتر محصولات خود به جمهوری خلق و تسریع انتقال فناوری چینی برای ارتقاء صنایع خود در زنجیره ارزش افزوده شدند. موسی فکی، رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا دراینباره گفت: «در عصر انقلاب صنعتی چهارم ... مسئله انتقال فناوری به منظور بهبود ظرفیت‌های تولیدی آفریقا و در نتیجه کاهش میزان کسری تجاری ما، باید به فوریت مطرح شود».
آسان امبنگو، رئیس فدراسیون انجمن‌های دوستی چین و آفریقا، اندکی پیش از افتتاح اجلاس در مصاحبه‌ای گفته بود: «آفریقا دارای پتانسیل است، جمعیت آن بسیار جوان است و ما خواستار تولید بیشتر در آفریقا و تبادلات آموزشی بیشتر هستیم». پکن اکنون بیش از ۶۰ موسسه کنفوسیوس را در آفریقا راه‌اندازی کرده است که به کار آموزش جوانان آفریقایی می‌پردازد. این نهادهای فرهنگی اغلب در غرب مورد انتقاد قرار می‌گیرند، جایی که مخالفان آنها این نهادهای را به ابزار تبلیغاتی، تهدید آزادی دانشگاهی شرکای خود و حتی پناه دادن به جاسوسان متهم می‌کنند. جدیدترین فعالیت‌های این موسسات در زمینه آمورش فناوری سبز است که در آن آموزش زبان چینی با آموزش در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر ترکیب شده است.
نظر شما