به گزارش آتیه‌آنلاین، از سالها پیش تا به امروز ناتوانی در نگهداری افراد مسن خانواده و فرستادن آنها به خانه سالمندان به عنوان چالش بزرگ پیش‌روی جوامع و خانواده‌ها به شمار می‌رفته و در همین راستا در کشورهای مختلف هزاران کار علمی و فرهنگی برای افزایش آگاهی خانواده‌ها در جهت نگهداری از افراد سالخورده در خانه انجام شده اما این در حالی است که امروزه با پدیده نوظهور دیگری در جوامع مختلف با عنوان سالمندی خیابانی روبه رو هستیم؛ پدیده سالمندی خیابانی و متعاقب آن سالمندان بی‌خانمان این روزها در سراسر جهان به ویژه در کشورهایی مانند بریتانیا، ایالات متحده و استرالیا، به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است و تاکنون نیز راهکارهای مناسبی برای مبارزه با این پدیده ارائه نشده است.
پیش از توضیح درباره موضوع بی‌خانمان‌های سالمند یا سالمندان بی‌خانمان ابتدا لازم است پدیده سالمندی تعریف شود: براساس تعریف "سازمان جهانی بهداشت" سنین بالای ۶۰ سال را سالخورده می‌نامیم. افراد سالمند در این برهه سنی علی‌رغم بیماری و ضعیف شدن عملکرد ترجیح می‌دهند از اجتماع فاصله گرفته و در خانه‌های خود باقی بمانند.
بر اساس نظریه‌های مختلف درباره پیری و زندگی در این دوره، عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی از جمله عواملی ناشناخته‌ای هستند که بر افزایش سن تأثیرمی‌گذارند و می‌توانند زندگی سالمندان را محدود کنند. این در حالی است که بی‌خانمانی این روزها در میان جمعیت‌های مسن به طور فزاینده‌ای در سراسر جهان در حال گسترش است و این مساله با افزایش جمعیت سالخورده و عوامل دیگر مانند فقر، افزایش نابرابری و هزینه‌های مسکن مرتبط است.
- سالمندی جمعیت در جهان
بررسی‌های جمعیتی سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که جمعیت جهان رو به سالمندی می‌رود و این روند در آینده سریع‌تر از قبل خواهد بود. نسبت جمعیت سالمند جهان (۶۵ ساله و بیشتر) در سال ۲۰۲۰، برابر ۹٫۳ درصد بود. با فرض ثبات باروری در مقدار کنونی خود، متوسط در سال ۲۰۵۰ این مقدار بیش از دو برابر خواهد شد، یعنی به مقدار ۲۲٫۸ درصد خواهد رسید.
- انواع سالمندان بی‌خانمان
نداشتن مسکن دائمی و مناسب و عدم توانایی فرد برای به دست آوردن و زندگی در آن به عنوان بی‌خانمانی توصیف می‌شود. دو دسته افراد زیر چتر این تعریف قرار می‌گیرند؛ دسته اول کسانی که در پناهگاه‌های اضطراری یا موقت زندگی کند و دسته دوم کسانی که با وجود داشتن خانه و سرپناه، با خطر از دست دادن خانه‌های خود مواجه هستند.
در حالی که اکثر تحقیقات روی جمعیت‌های جوان‌تر متمرکز شده است اما شواهد نشان می دهد که افراد بالای ۵۰ سال در کشورهایی مانند ایالات متحده، استرالیا، بریتانیا و کانادا بی‌خانمانی را تجربه می‌کنند.
در اینجا دو تعریف برای سالمندان بی خانمان مطرح شده است:
تعریف اول: سالمندان یا در طول زندگی خود بی‌خانمان هستند و این الگو را با افزایش سن نیز ادامه می‌دهند که به این پدیده بی‌خانمانی مزمن یا اپیزودیک گفته می‌شود.
تعریف دوم: سالمندان برای اولین بار در دوران پیری خود بی‌خانمان می‌شوند که به آن بی‌خانمانی اواخر عمر گفته می‌شود.
اکثر تحقیقات بر پدیده بی‌خانمانی مزمن یا اپیزودیک متمرکز شده است اما با این حال تحقیقات جدیدتر نشان داده است که پدیده دوم نیز به طور فزاینده‌ای در حال گسترش است. در همین حال با توجه به افزایش جمعیت سالمندان بی‌خانمان، نیاز به راه‌حل‌های بلند مدت و رویکردهای جدید برای حل اپیدمی بی خانمانی نیاز است.
- رابطه بی‌خانمانی و سلامت سالمندان
مطالعات نشان می‌دهد افراد به ویژه سالمندانی که بی‌خانمان هستند در معرض خطر بیشتر آرتروز، ادم، اختلالات استخوانی و مفصلی، بیماری قلبی، عوارض چشمی و گوش، مشکلات پوستی و همچنین خطر آسیب ناشی از تصادفات قرار دارند. در مطالعه‌ای دیگر، مشخص شد که ۹۸ درصد از افراد مورد بررسی نیاز به درمان دندان پزشکی دارند که نشان می‌دهد دسترسی به این موضوع به ویژه برای افرادی که بی‌خانمان هستند، دشوار است.
- اثرات بی‌خانمانی بر روند پیری و مرگ و میر
بی‌خانمان‌ها بخشی از جمعیت عمومی محسوب می‌شوند که به طور نامتناسبی تحت تاثیر شرایط نامطلوب جوی قرار دارند به طوری که حتی مناطق آب و هوایی معتدل نیز می‌تواند آنها را در معرض تنش سرما و گرما قرار دهد و این امر متعاقبا خطر مرگ و میر را افزایش می‌دهد.
شرایط محیطی به عنوان یک خطرمستقل مهم برای سلامتی و همچنین افزایش مرگ و میر بی‌خانمان‌ها محسوب می‌شود. همچنین جمعیت بی‌خانمان‌ها بیشتر از سایرین در معرض استفاده از سبک زندگی غلط و احتمال اعتیاد به الکل و مواد مخدر و در نتیجه افزایش خطر مرگ و میر هستند و در میان جمعیت بی‌خانمان‌ها، افراد مسن بیشتر در معرض این خطر قرار دارند. این در حالی است که سالمندان در این سنین با اختلالات عملکردی، شناختی و حسی و ضعف مواجه هستند و همین موارد می‌تواند منجر به افزایش میزان مرگ و میر در این دسته شود.
به طور کلی، هر فرد بالای ۵۰ سال با تجربه طولانی از بی‌خانمانی، در برابر بسیاری از مشکلات جسمی و روانی مرتبط با سن بالا آسیب پذیر خواهد بود.
مطالعه‌ای که در سان فرانسیسکو انجام شد، سالمندان بی‌خانمان را از نظر نشانه‌های اولیه بیماری آلزایمر مورد بررسی قرار داد؛ در این مطالعه ۳۵۰ بی‌خانمان با میانگین سنی ۵۸ سال شرکت کردند. تحقیقات نشان می‌داد که این جمعیت در مقایسه با افراد ۸۰ ساله‌ای که در خانه زندگی می‌کردند با مشکلات بیشتری در حمام کردن، لباس پوشیدن و غذا خوردن مواجه بودند. علاوه بر این، بی‌خانمان‌های سالمند در مصرف سروقت دارو، مدیریت پول، استفاده از حمل و نقل و درخواست شغل و مزایا نیز با مشکل روبه رو بودند. همچنین در این گروه میزان اختلالات شناختی و بینایی و همچنین بی اختیاری ادراری بیشتر بود و با احتمال بیشتری افسردگی را تجربه می‌کردند.
این مطالعه نشان می‌دهد سالمندانی که در پناه‌گاه‌ها زندگی می‌کنند، نسبت به سالمندانی که در خانه زندگی می‌کنند بیشتر در معرض بیماری و نیازمند به مراقبت‌های بهتر و حساس‌تر هستند.
- خطر مرگ در کمین سالمندان بی‌خانمان
محققان دانشگاه سان فرانسیسکو در تحقیق دیگری بر روی سالمندان بی خانمان اوکلند، دریافتند که یک چهارم از شرکت‌کنندگان در این تحقیق، در طی چند سال پس از ثبت نام جان خود را از دست دادند.
آنها دریافتند افرادی که برای اولین بار در سن ۵۰ سالگی یا بعد از آن بی‌خانمان شدند، حدود ۶۰ درصد بیشتر از افرادی که در اوایل زندگی بی‌خانمان شده بودند، در معرض مرگ قرار دارند. اما بی‌خانمانی خطری برای همه بود و کسانی که بی خانمان مانده بودند حدود ۸۰ درصد بیشتر از کسانی که قادر به بازگشت به خانه بودند، جان خود را از دست دادند.
میانگین سن مرگ ۶۴.۶ سال بود و شایع ترین علل مرگ برای افراد در این مطالعه بیماری قلبی (۱۴.۵ درصد)، سرطان (۱۴.۵ درصد)و مصرف بیش از حد دارو (۱۲ درصد)بود.
- چالش‌های پیش روی سالمندان بی‌سرپرست
تحقیقات نشان می‌داد که بی‌خانمان‌ها اغلب چندین بیماری مزمن و گزینه‌های کمتری برای مراقبت‌های بهداشتی دارند. برخی از بیماری‌های رایج پزشکی که افراد بی‌خانمان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند شامل اعتیاد به الکل، مشکلات روانی مزمن، بیماری ریوی، ضعف عروق محیطی، فشارخون بالا، بی‌اختیاری ادراری و سل هستند. اگرچه بسیاری از این مشکلات قابل درمان هستند اما تشخیص و درمان برای سالمندانی که بی‌خانمان هستند ممکن است دشوار باشد زیرا آنها منابع لازم برای پرداخت هزینه‌های درمان و مراقبت را ندارند و به مراقبت‌های بهداشتی یا خدمات اجتماعی ومتخصصان نیاز دارند.
- قربانی شدن در خیابان‌ها
افرادی که تا سن پیری در خیابان‌ها زنده می‌مانند به دلیل کم تحرکی و مشکلاتی که به دلیل کهولت سن با آن دست و پنجه نرم می کنند در معرض خطر هستند و به راحتی مورد سوء قصد مجرمان و تبهکاران قرار می گیرند و قربانی می‌شوند.
مترجم:مریم حسینی
نظر شما