به طور کلی ورزش به فعالیتهای بدنی گفته میشود که با هدف تقویت سلامت، افزایش قدرت، توان و مهارت بدنی، بهبود روحیه و افزایش کیفیت زندگی انجام میشود. فعالیتهای ورزشی میتوانند به صورت فردی یا گروهی انجام شوند و ممکن است شامل فعالیتهایی مانند دویدن، شنا، بدنسازی، فوتبال، بسکتبال و .... باشند که به عنوان یک فعالیت فیزیکی، از نظر پزشکی بسیار مهم است و در حفظ و تقویت سلامتی بدن تاثیر دارد. بیشتر ما هم ورزش را به عنوان یک فعالیت بدنی انجام میدهیم تا اقدامی برای حفظ و بهبود سلامت با هدف تناسب اندام انجام داده باشیم. اما علاوه بر این، انجام ورزشهای منظم و مناسب میتواند به تغییر مثبت سبک زندگی فرد کمک کند و در عین حال در تقویت ذهن و روح مفید باشد. اجازه دهید تاثیر ورزش در سلامت را به دو دسته کلی سلامت جسم و سلامت روح تقسیم کنیم تا در مورد هرکدام به طور جداگانه توضیح مختصری داد شود.
تمرین بدنی به صورت منظم به سبک زندگی سالم کمک میکند و تاثیراتی که بر سلامت جسمی میگذارد به شرح زیر است:
- حفظ وزن سالم: انواع فعالیت بدتی به کاهش وزن بدن کمک میکند و اگر با رژیم غذایی سالم ترکیب شود، تاثیر مضاعفی بر حفظ محدوده وزن سالم هر فرد دارد و پیشگیری از چاقی کمک میکند. چون در تحرک و فعالیت بدنی، کالریهای بیشتری از بدن سوخته میشود که در نتیجه آن کاهش وزن اتفاق میافتد. بنابراین، ورزش به عنوان یکی از عوامل کلیدی در کنترل و حفظ وزن سالم محسوب میشود. همچنین لازم است بدانیم وقتی از رژیم غذایی سالم صحبت میشود منظور این نیست که صرفا غذاهای کم کالری را مصرف کنیم بلکه برای حفظ سلامت رژیم باید شامل مواد غذایی با ارزش و ریز مغذیهایی باشد که به حفظ سلامت کمک میکند. در عین حال ممکن است به خاطر ورزش به نوعی از ریز مغزیها بیش از شرایط عادی نیاز داشته باشیم. چون ورزش میتواند باعث افزایش سطح متابولیسم بدن شود که در نتیجه انرژی بیشتری در طول روز مصرف میشود و این ترتیب است که به کاهش وزن کمک میکند. در کل، ورزش و رژیم غذایی سالم دو عامل مهم در کنترل و حفظ وزن سالم هستند.
- بهبود سلامت قلب و عروق: سیستم قلبی-عروقی یکی از مهمترین سیستمهای بدن است که برای حفظ سلامتمان باید توجه ویژهای به آن داشته باشیم. همانطور که احتمالا میدانید یکی از مزایای انجام ورزش، بهبود سلامت قلب و عروق است. ورزش باعث افزایش ضربان قلب میشود که باعث پمپاژ خون به سراسر بدن میشود و انعطاف پذیری عروق و شریانها را بیشتر میکند. انعطاف پذیری بیشتر عروق و شریانهان به این معنی است که خون به راحتی در آنها جریان پیدا میکند و احتمال رسوب چربی و سایر مواد غیر ضروری در دیواره های عروقی کاهش مییابد. به علاوه، این فعالیت ها باعث افزایش هوشیاری، پایداری روحی و افزایش تحمل بدن در مقابل تنش های روزانه میشود. بنابراین، انجام ورزش به حفظ سلامتی قلب و عروق کمک میکند و در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی مؤثر است همچنین ورزش به کاهش سطح کلسترول بد (LDL) در بدن کمک میکند و باعث افزایش کلسترول خوب (HDL) میشود.
- کاهش خطر بیماری های مزمن: بیماریهای مزمن شامل بیماریهایی هستند که به طور طبیعی پیشرفت کرده و معمولاً فرد برای طولانی مدت با آن درگیر خواهد بود، بیماریهایی مانند دیابت، بیماریهای قلبی-عروقی، بیماریهای مرتبط با چاقی، بیماریهای عصبی، بیماریهای مرتبط با استخوان و مفاصل،برخی انواع سرطان و بیماریهای تنفسی. ورزش به کاهش خطر ابتلا به این بیماریها کمک میکند و در برخی موارد میتواند درمان این بیماریها را همراهی کند. بهطور مثال کاهش خطر ابتلا به دیابت یکی از بیماریهای مزمنی است که ورزش در آن تاثیر داد، زیرا به کاهش مقاومت به انسولین کمک میکند و باعث بهبود کنترل قند خون میشود که از دیابت پیشگیری میکند.
- بهبود تنفس: ورزش به تقویت عضلات تنفسی کمک میکند و باعث بهبود کارایی ریه و تنفس با تعداد نفسهای عمیق بیشتر میشود، بنابراین حجم دفع دیاکسید کربن افزایش مییابد و از بروز بیماریهای تنفسی پیشگیری میشود و ریسک بروز بیماریهای تنفسی مانند عفونتهای ریه، برونشیت و پنومونی را کاهش میدهد.
- سهولت حرکت: ورزش به بهبود قابلیت حرکتی و انعطاف پذیری بدن کمک میکند. با انجام ورزشهای مناسب، مفاصل و عضلات بدن قویتر و سلامتتر میشوند و در نتیجه، قادر به انجام فعالیتهای روزانه بهتر و با انرژی بیشتر هستیم.
- تاثیر در سیستم عصبی و حرکتی: ورزش به عملکرد مغز و سیستم عصبی کمک میکند و برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای عصبی و روانی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم باعث افزایش قدرت عضلات، کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با استخوان و مفاصل مانند آرتروز و بهبود عملکرد جسمانی به ویژه در سالمندان موثر است.
- کاهش خطر سرطان: برخی از تحقیقات نشان دادهاند که ورزش به کاهش خطر برخی انواع سرطان مانند سرطان پستان، روده بزرگ و ریه کمک میکند.
همانطور که پیشتر خواندید تمرین بدنی به صورت منظم به سبک زندگی سالم کمک میکند که بخشی از آن تاثیر بر سلامتروان است:
- بهبود روحیه: ورزش باعث ترشح هورمون های خوشبختی مانند اندورفین و سروتونین میشود که بهبود روحیه و کاهش استرس کمک میکنند.
- تاثیر ورزش بر افسردگی: همانطور که در بخش سلامت جسم خوانید ورزش بر بیماریهای مزمن تاثیر دارد، علاوه بر بیماریهای مزمن جسمی برخی بیماریهای مزمن روانی نیز وجود دارد که از جمله آنها افسردگی است که کاهش استرس و حس خوشبختی در کاهش آن نقش مهمی دارند.
- بهبود عملکرد شغلی: انجام ورزش به بهبود عملکرد شغلی و افزایش تمرکز و توانایی حل مسائل کمک میکند.
- بهبود کیفیت خواب: وقتی ورزش میکنیم، بدن انرژی زیادی را مصرف میکند که موجب خستگی فیزیکی میشود که در نتیجه بهبود کیفیت خواب تسهیل میشود، این رخ داد نیز باعث بازیابی توان عصبی میشود.
- افزایش اعتماد به نفس: یکی دیگر از فواید ورزش، افزایش اعتماد به نفس و خوداطمینانی است. ورزش به بهبود بدن، کاهش وزن، بهبود قدرت و بهبود شکل بدن کمک میکند که افراد به خودشان بیشتر اعتماد کنند و به خودشان بیشتر احترام بگذارند.
به طور کلی و با در نظر گرفتن موارد بالا به جرات میتوان گفت انجام ورزش روزانه، یا حداقل سه روز در هفته، به تغییر سبک زندگی کمک میکند و در بهبود سلامتی، افزایش کیفیت زندگی و بهبود روحیه تاثیر به سزایی دارد. بنابراین، اگر هنوز ورزش را به روزمره خود اضافه نکردهاید، بهترین زمان برای شروع همین حالاست.
نظر شما