دولت سیزدهم در ۱۸ ماه سپری شده از عمرش، با وجود تحریم‌های اقتصادی با راه اندازی واحدهای راکد صنعتی، توسعه مشاغل خانگی، حمایت از کارآفرینان، توسعه تعاونی‌ها، ارائه مشوق‌های حمایتی از تولید کنندگان، در قالب راهبرد زیست بوم ملی اشتغال بار دیگر نهضت اشتغالزایی به کما رفته را احیا کرد.
شاید احیای قلبی بهترین توصیف برای وضعیت بازار کار کشور باشد. حالا دیگر همه بر این عقیده هستند که راهبرد زیست بوم ملی اشتغال برنامه ای برای تولد دوباره اشتغال بوده است، چرا که وعده اشتغال سالانه یک میلیون نفر در همان سال اول دولت سیزدهم در حال وقوع است. محض نمونه، ۷۰۰ هزار بیمه اجباری به بیمه شدگان شاغل در ۱۰ ماهه امسال افزوده شده و حدود ۶۲۳ هزار نفر در ۹ ماهه امسال شاغل شده اند. این آمارها را مرکز آمار و سازمان تأمین‌اجتماعی ارائه کرده اند.
از طرفی، بر اساس داده‌های سامانه ملی رصد اشتغال، در ۱۰ ماهه امسال یک میلیون کد ملی منحصر به فرد ثبت شده که نشان می دهد برای این تعداد فرصت شغلی ایجاد شده است. بر پایه گزارش سامانه رصد ملی اشتغال از حدود یک میلیون اشتغال ایجادی در سامانه، حدود ۸۰ درصد به اشتغالزایی صدرصد انجامیده، به عبارتی ۸۰ درصد اشتغال وعده داده شده در ۱۰ ماه امسال محقق شده است.
همه داده‌های مرکز آمار، سازمان تأمین‌اجتماعی و سامانه ملی رصد اشتغال حکایت از این موضوع دارند وعده داده شده اشتغال یک میلیون نفر در سال در دولت سیزدهم محقق شده و حتی در پایان امسال بیشتر از وعده داده شده، اشتغال بیشتری ایجاد خواهد شد.
بررسی داده‌های آماری و جزئیات اشتغالزایی در دولت سیزدهم در قالب راستی آزمایی میزان اشتغال ایجاد شده برخی ادعاهای واهی درباره نادرست بودن آن را پاسخ می دهد.
داده‌های سازمان تأمین‌اجتماعی
بر پایه داده‌های سازمان تأمین‌اجتماعی، در ۱۰ ماهه سال جاری رشد تعداد بیمه شدگان تنها ناشی از فراگیر بودن آن نبوده و بیمه شدگان شاغل با افزایش مواجه شده است. چنانچه در ۱۰ ماهه سال جاری تعداد بیمه شدگان شاغل اجباری به یک میلیون و ۱۴۰ هزار نفر افزایش یافته که نسبت به سال گذشته در همین مدت ۷۰۰ هزار نفر بیمه شده جدید به بیمه شدگان شاغل افزوده شده است. بر پایه این داده‌ها، ۴۴۰ هزار بیمه شدگان شاغل اجباری باقیمانده از یک میلیون و ۱۴۰ هزار بیمه شده افرادی بودند که در گذشته سابقه بیمه داشته و برای مدتی بیمه آنها قطع شده بود.
بنابر گفته مدیرکل وصول حق بیمه سازمان تأمین‌اجتماعی در حال حاضر بیش از ۱۵ میلیون بیمه شده اصلی در کشور وجود دارد.
محمد محمدی گفته که ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از این تعداد، شاغل در کارگاه‌های تحت پوشش قانون تأمین‌اجتماعی و باقی آنان هم بیمه شدگان خاص مانند صاحبان حرف و مشاغل آزاد، بیمه شدگان اختیاری و برخی افراد و صاحبان مشاغل مشمول حمایت بیمه ای دولت هستند.
با توجه به افزایش ۷۰۰ هزار نفری بیمه شدگان شاغل اجباری در ۱۰ ماهه سال جاری، حدود یک سوم از افرادی که بیمه نشده اند نیز به صورت غیررسمی شاغل هستند.
محمدی همچنین گفته که هر ماه بیش از ۲۵ هزار و سالانه حدود ۳۰۰ هزار نفر بازنشسته جدید به جمع بازنشستگان تأمین‌اجتماعی کشور اضافه می شود که با احتساب رشد خالص ۷۰۰ هزار نفری بیمه شدگان اجباری در ۱۰ ماهه سال جاری، میزان رشد تعداد بیمه پردازان نسبت به بازنشستگان جدید مثبت بوده است.
گزارش مرکز آمار
گزارش مرکز آمار ایران از شاخص‌های بازار کار در انتهای فصل پاییز نشان می دهد که در ۹ ماهه امسال نسبت به سال ۱۴۰۰، ۶۲۲ هزار و ۹۶۰ نفر به جمع شاغلان کشور اضافه شده است. بر پایه این گزارش در سال ۱۴۰۰، ۲۳ میلیون و ۴۴۷ هزار و ۴۵۲ شاغل وجود داشته که در انتهای پاییز امسال تعداد آنها به ۲۴ میلیون و ۷۰ هزار و ۴۱۲ نفر رسیده است.
از طرفی نرخ بیکاری جوانان شهری و روستایی نیز در فصل پاییز نسبت به مدت مشابه سال گذشته با کاهش مواجه شده است.
نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال در پاییز امسال ۱۴.۸ درصد برآورد شده، این در حالی است که همین شاخص در پاییز سال گذشته بالغ بر ۱۶ درصد بوده است. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۳ سال نیز از ۲۳.۶ درصد در پاییز سال گذشته به ۱۹.۲ درصد در پاییز امسال رسیده است. به طور کلی می توان گفت که هرچه به سنین پایین تر نزدیک می شویم، نرخ بیکاری با شدت بیشتری کاهش پیدا کرده است.
نرخ بیکاری جوانان(۱۸ تا ۳۵ سال) در مناطق شهری کشور از ۱۷.۲ درصد در پاییز سال گذشته به ۱۵.۸ درصد در پاییز امسال رسیده است.
نرخ بیکاری جوانان در مناطق روستایی کشور به شکل قابل توجهی پایین تر از نرخ بیکاری جوانان شهری است. نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال در مناطق روستایی کشور در پاییز سال جاری ۱۱.۵ درصد به ثبت رسیده که نسبت به فصل مشابه سال گذشته یک درصد پایین تر آمده است.
راستی آزمایی از طریق سامانه رصد اشتغال
«در ۱۰ ماهه امسال ۸۰ درصد اشتغال وعده داده شده محقق شده است.» معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای اثبات ادعای خود نشانی سامانه رصد ملی اشتغال را می دهد؛ سامانه ای که برای اولین بار در کشور در راستای شفاف سازی و راستی آزمایی همه خدمات اشتغال ارائه شده به مردم با کدهای مخصوص و تفکیک شده در آن ثبت شده اند. نمونه مناسب برای پاسخ به منتقدانی که می گویند نمی توان در این بازه زمانی این مقدار شغل را ایجاد کرد؛ آنهایی که همواره با حدس و گمان مقدار اشتغال ایجاد شده را اعلام می کردند.
این پاسخ محمود کریمی بیرانوند در حقیقت جوابیه ای بود به منتقدان این روزهای دولت در حوزه اشتغال که می گویند: «محال است دولت سیزدهم امسال بتواند وعده یک میلیون شغل را محقق سازد.»این سامانه برای اولین بار در کشور ایجاد شده و به نوعی تحولی در حوزه راستی آزمایی اشتغال و نظارت بر خدمات اشتغال ارائه شده ایجاد شده است.
کریمی بیرانوند خطاب به منتقدان حوزه اشتغال کشور می گوید: «کسانی که باور ندارند، کافی است که به ناظران ملی این سامانه که مدیران ارشد، استانداران و نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستند مراجعه کنند و در آن اطلاعات همه افراد ثبت شده در سامانه ملی رصد اشتغال را به صورت شفاف و با تفکیک استانی و شهرستانی و نوع خدمات اشتغال دریافت شده، ببینند.»به گفته کریمی بیرانوند، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با سامانه ملی رصد اشتغال به قوی ترین سیستم نظارتی مجهز شده و برای اینکه هر شغلی به تثبیت برسد، نظارت سختگیرانه ای را مد نظر قرار داده است. دولت سیزدهم برای ایجاد سالانه یک میلیون شغل پایدار روندی را پایه ریزی کرد که برخلاف دولت‌های قبل بود، بدین ترتیب ابتدا الگوی زیست بوم ملی اشتغال را به عنوان چشم انداز اشتغال وزارت کار متناسب با جغرافیا، استعدادها و ظرفیت‌های هر منطقه تدوین کرد. سپس در راستای شفاف سازی اقدامات خود برای ایجاد اشتغال، سامانه ملی رصد اشتغال را برای نخستین بار در کشور راه اندازی کرد. برای بررسی ابعاد نحوه اشتغالزایی در دولت سیزدهم و اینکه چگونه وعده یک میلیون شغل در سال از سوی این دولت عملیاتی می شود، معاون اشتغال و کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره نحوه راستی آزمایی اشتغال در این سامانه می گوید: «برای ثبت اطلاعات و آمار صحیح که همواره یکی از بزرگترین مشکلات حوزه اشتغال در کشور بود سامانه رصد ملی اشتغال ایجاد شد. این سامانه بر مبنای کد ملی ایجاد شده است تا امکان تصمیم‌گیری و تصمیم سازی در حوزه اشتغال حاصل شود. این سامانه امکان تهیه گزارش گیری‌های مختلف و برخط برای تصمیم‌گیری را فراهم می کند و بدین ترتیب از ثبت اطلاعات اشتباه به وسیله رفع مغایرت‌های احتمالی از طریق وب سورس‌های متنوع و سه سطح نظارت جلوگیری می شود. ۱۸ هزار کاربر دستگاه اجرایی با این سامانه کار می کنند. همه این دستگاه‌ها هر نوع خدمتی را که به اشتغال ارائه می دهند، ثبت می کنند. این سامانه به نسبت سامانه‌های قبل، چندین نوع داشبورد مدیریتی دارد و تمام خدمات اشتغال ثبت شده به تفکیک کد ملی، آدرس، شماره تلفن، نوع کسب و کار، دستگاه صادرکننده و جزئیات آن روی سامانه وجود دارد.
دیتا بیسی که در این سامانه وجود دارد به لحاظ دقت و جزئیات اصلا قابل مقایسه نیست و چنین سامانه ای قبلا وجود نداشته است. این سامانه شامل چند مرحله نظارت است. نظارت در سطح شهرستان، استان، ملی و عالی. این فرایند چهار لایه ای دو بار در سال در سه مرحله نظارت تماسی، پیامکی و حضوری اتفاق می افتد. کسانی که باور ندارند بیایند ما این اطلاعات را به آنها نشان می دهیم. ما شفافیم و روی نظارت سختگیری می کنیم. در حال حاضر حدود یک میلیون خدمات اشتغال ارائه شده به مردم ثبت شده است که آن را نظارت و در پایان سال اشتغال ایجادی نظارت شده کامل را به مردم گزارش می دهیم.»
بنا به گفته کریمی بیرانوند، این سامانه برای شفاف سازی در حوزه اشتغال ایجاد شد و دیگر از گمانه زنی مثل دولت‌های گذشته خبری نیست و یکی از افتخارات این دولت است. در این زمینه سامانه اصناف کشور نیز به سامانه رصد متصل می شود تا اطلاعات آنها در حوزه اشتغال مورد استفاده آماری قرار گیرد.
بنابر گزارش‌های ارائه شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پیش بینی می شود ۷۰ درصد نظارت به صورت تماسی و ۱۵ درصد به صورت حضوری تا پایان سال انجام گیرد. در ۱۰ ماهه امسال نیز تاکنون ۳۰۰ هزار پیامک ارسال شده و ۲۰۰ هزار تماس صورت گرفته است. از حدود یک میلیون اشتغال ایجادی در سامانه، حدود ۸۰ درصد به اشتغالزایی صدرصد انجامیده، به عبارتی ۸۰ درصد اشتغال وعده داده شده در ۱۰ ماهه امسال محقق شده است.
رویکرد دولت سیزدهم در حوزه اشتغال
بنابر این گزارش و بر اساس گفته‌های مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، رویکرد دولت سیزدهم در حوزه اشتغال، پول پاشی نبوده و نیست. به همین دلیل بوده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از همان ابتدای دولت سیزدهم، اقدام به طراحی الگوی زیست بوم ملی اشتغال و سامانه رصد ملی اشتغال کرد. اما این دولت مهارت آموزی و حمایت از کارآفرینان را در صدر برنامه‌های اشتغالزایی خود قرار داده است. به طوری که اکنون چندین توافقنامه بین دانشگاه‌ها و وزارت کار در حوزه مهارت آموزی دانش آموختگان دانشگاهی و دانشجویان منعقد شده و در حال اجراست. از طرفی خود دولت نیز برنامه‌های اشتغالزایی دارد که از سوی دستگاه‌های دیگر در حال عملیاتی شدن هستند. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه اشتغال سعی کرده مشاغل خانگی را توسعه دهد و در این زمینه ۹۵ درصد صدور مجوزها آنی شده و تسهیلات مشاغل خانگی نسبت به دولت‌های گذشته ۱۰۰ درصد افزایش یافته است. درگاه ملی مجوزها نیز راه اندازی شده و این امکان را به بخش خصوصی داده که براحتی در حوزه اشتغال مجوز بگیرند.
نظر شما