به گزارش آتیه آنلاین، «تأمین اجتماعی هوشمند» پروژه‌ عظیمی است که تقریباً از سال ۱۴۰۰ کلید خورده است؛ در اسفند ۱۴۰۰، «سیدعبدالله حسینیان» رئیس وقت مرکز فناوری اطلاعات، آمار و محاسبات سازمان تأمین اجتماعی از تأسیس طرح تأمین اجتماعی هوشمند در سال ١۴٠١ با هدف ارائه خدمات فارغ از محدودیت‌های زمانی و مکانی خبر داد.

تا پیش از این تاریخ، طرح ٣٠٧٠ مراجعات حضوری مردمی و ازدحام شعب و کارگزاری‌های این سازمان بزرگ بیمه‌ای را در سراسر کشور کاهش داد و موجب سهولت دسترسی مخاطبان به خدمات تأمین اجتماعی شده بود. همچنین دستیابی به پرونده سلامت و اجرای نسخ الکترونیک کلید خورده بود؛ تا اسفند ۱۴۰۰ تعداد ۶۶٣ هزار نسخه به صورت الکترونیکی در سازمان تأمین اجتماعی به ثبت رسیده بود.

آماری از خدمات هوشمند تأمین اجتماعی

این مسیر با فراز و نشیب‌هایی اما با قدرت در سال‌های بعد ادامه یافت. در بهمن ماه ۱۴۰۲، «دامون خدابنده» رئیس وقت مرکز فناوری اطلاعات سازمان تأمین اجتماعی، آماری از خدمات هوشمند و الکترونیک این سازمان بیمه‌گر ارائه داد: «در حال حاضر تعداد ۵۹ خدمت از مجموعه خدمات سازمان تأمین ‌اجتماعی به‌ صورت غیرحضوری و در بسترهای مختلف الکترونیکی ارائه می‌شود که بستر اصلی آن درگاه رسمی خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی به نشانی es.tamin.ir است.»

وی ادامه داد: «از این تعداد خدمات غیرحضوری تأمین ‌اجتماعی، ۵۳ خدمت در برنامه کاربردی (اپلیکیشن) تلفن همراه «تأمین من» نیز پیاده‌سازی شده است و این برنامه تاکنون بیش از سه میلیون نصب بر روی تلفن همراه کاربران دارای سیستم عامل Android داشته است و براساس بازخوردهای دریافتی بیش از ۸۸ درصد کاربران استفاده‌کننده، از برنامه مذکور رضایت داشته‌اند». در آن زمان، برنامه‌ریزی لازم برای ارائه ۶ خدمت غیرحضوری جدید در حوزه بیمه‌ای تأمین ‌اجتماعی، انجام شده بود که قرار بود به‌زودی به سبد خدمات غیرحضوری سازمان اضافه شوند.

پروژه‌ای همچنان در دست اقدام

تأمین اجتماعی هوشمند، پروژه‌ای در دست اقدام است که هنوز به نقطه پایان نرسیده؛ امروز بسیاری از خدمات بیمه‌ای و درمانی بدون نیاز به مراجعه حضوری به جامعه هدف تأمین اجتماعی ارائه می‌شود؛ برای نمونه، کارگران می‌توانند با اتصال به یک سامانه اینترنتی، سوابق بیمه‌ای خود را چک کنند و از مبلغ بیمه و عنوان شغلی لیست بیمه خود مطلع شوند؛ کارفرمایان قادر به ارسال لیست‌های بیمه به صورت اینترنتی و بدون نیاز به مراجعه حضوری هستند؛ دفترچه‌های کاغذی درمان مدت‌هاست منسوخ شده و جای خود را به نسخ الکترونیک داده و همچنین برخورداری از خدماتی مانند وام بانکی بازنشستگان یا دریافت هزینه صورت‌حساب‌های بیمه تکمیلی نیازی به مراجعه حضوری ندارد.

با این حال، این مسیر هنوز ادامه دارد و به ایستگاه آخر نرسیده. برای نمونه چهارم دی‌ماه، «مصطفی سالاری» مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی از ضرورت حرکت به سمت بازرسی الکترونیک در تأمین اجتماعی صحبت کرد و گفت: این سازمان در ادامه پیرامون بررسی دفاتر باید به تدریج به سمت هوشمندسازی حرکت کند.

وی با اشاره به ضرورت حرکت به سمت بازرسی الکترونیکی و هوشمند دفاتر، اظهار داشت: در این دوره بستر برای این حرکت در دسترس قرار گرفته و قانون برنامه هفتم تأکید دارد که باید با سازمان‌ها و مجموعه‌های دیگر خصوصاً سازمان امور مالیاتی تبادل اطلاعات داشته باشیم. این تبادل اطلاعات در زمینه‌هایی نظیر اظهارنامه‌ها می‌تواند کمک کند که سازمان به تدریج به سمت هوشمندسازی حرکت کند.

سالاری در ادامه گفت: به طور کلی هوشمندسازی فرآیند رسیدگی بسیار مهم است؛ بنابراین در کنار شفافیت، هوشمندسازی هم باید در دستور کار موسسه حسابرسی باشد. از طرفی خوداظهاری بیمه‌ای هم باید به سرعت راه‌اندازی و فرآیند رسیدگی به آنها مشخص شود؛ به این معنی که نحوه برخورد با خوداظهاری‌ها با توجه به میزان انطباق آنها با نتیجه بازرسی متفاوت باشد.

مزایای هوشمندسازی تأمین اجتماعی

به نظر می‌رسد پروژه «هوشمندسازی» یا الکترونیکی‌سازی همه خدمات در تأمین اجتماعی تا حد مقدور ادامه خواهد داشت. «علیرضا حیدری»، کارشناس رفاه و تأمین اجتماعی در این رابطه به آتیه آنلاین گفت: تسهیل‌گری در دریافت خدمات، هم برای کارگران و بازنشستگان و هم برای کارفرمایان، اولین دستاورد هوشمندسازی‌ است؛ با هوشمندسازی، رفت و آمدهای سخت و گاهاً پرهزینه به شعب تأمین اجتماعی حذف می‌شود و جامعه هدف رغبت بیشتری برای تحت شمول قرار گرفتن و دریافت خدمات پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه «گسترش کمیت و از آن مهم‌تر کیفیت خدمات الکترونیک تأمین اجتماعی نیاز به بسترسازی در سطح کشور دارد»، تصریح کرد: هدف باید این باشد که هر بیمه‌شده یا کارفرمایی در هر نقطه از کشور حتی در روستاها و مناطق محروم بتواند با اتصال ساده به اینترنت از خدمات موردنظر خود برخوردار شود و این مهم با توسعه زیرساخت‌های اینترنت و امکانات الکترونیک در کشور محقق خواهد شد.

به گفته حیدری، زیرساخت‌های اینترنت کشور باید گسترده و پرقدرت باشد تا به عنوان نمونه بیمه شده‌ای که در یک شهر محروم برای دریافت خدمات درمانی به یک کلینیک ساده و کم‌امکانات محلی مراجعه می‌کند با مشکل قطع اینترنت روبه‌رو نباشد و دچار معطلی نشود.

حذف خدمات حضوری و کاغذی تأمین اجتماعی، یک ضرورت غیرقابل انکار است؛ اما توسعه زیرساخت‌های اینترنت کشور نیز یک پیش‌شرط اساسی است که باید به موازات هوشمندسازی خدمات تأمین اجتماعی، گام به گام به پیش برود؛ دسترسی آسان و بی دردسر جامعه هدف به خدمات غیرحضوری، اولویتی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود.