به گزارش آتیه آنلاین، استرس به عنوان عمومی‌ترین مسأله زندگی انسان‌ها تبدیل به یکی از مشخصه‌های زندگی امروزی شده است. در این بین استرس شغلی، چالشی رایج در دنیای امروز است که می‌تواند تاثیرات مخربی بر سلامت روان و جسم افراد داشته باشد.

مشاغل با استرس کاری بالا و کنترل پایین، موجب پدیدار شدن پریشانی روانی و جسمی می‌شوند، دلایل واضحی نشاندهنده این موضوع است که استرس بر سلامت جسمی و روانی و نحوه انجام کار، اثرات منفی و غیرقابل جبرانی و پرهزینه‌ای برای فرد یا سازمان را برجای می‌گذارند.

از جمله اثرات استرس در محیط کار می‌توان به احساس عدم رضایت، بدرفتاری با ارباب رجوع، کاهش اراده و توانایی انجام کار و کاهش کیفیت اشاره کرد.

بر اساس تعریف موسسه ملی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای(NIOSH) استرس شغلی زمانی رخ می‌دهد که بین نیازهای شغلی با توانایی‌ها، قابلیت‌ها و خواسته‌های فرد هماهنگی وجود نداشته باشد. میزان استرس در حرفه‌ها و مشاغل گوناگون متفاوت بوده و مشاغلی که با خدمات انسانی سروکار دارند استرس زیادی را ایجاد می‌کنند.

استرس افراد در محیط کار می‌تواند از عوامل مختلفی مانند حجم بالای کار، کمبود زمان، روابط ناسالم در محیط کار، عدم امنیت شغلی و عدم تطابق بین توانایی‌ها و مسئولیت‌ها ناشی شود.

علل اصلی استرس شغلی

کارشناسان حوزه کار عواملی نظیر فشار زاید کاری، عدم کنترل بر کار، نبود امنیت شغلی، عواقب استرس شغلی، تغییرات در محیط کار، روابط بین فردی نامناسب، توقعات غیرواقعی، مشکلات روانی و مشکلات رفتاری را برخی از مهم‌ترین دلایل استرس شغلی می‌دانند.

همچنین زمانی که فرد احساس کند کنترلی بر کار خود ندارد، استرس بیشتری را تجربه می‌کند؛ در برخی شرایط نیز حجم بالای کار و مهلت‌های زمانی کوتاه، احساس فشار و نگرانی را افزایش می‌دهد.

تعارضات با همکاران، مدیران یا مشتریان نیز در شرایطی می‌تواند باعث ایجاد استرس شود. همینطور نگرانی از دست دادن شغل، یکی از عوامل مهم ایجاد استرس است. تغییرات در ساختار سازمانی، فناوری یا سیاست‌های شرکت، می‌تواند باعث ایجاد ناامنی و استرس شود.

انتظاراتی که بیش از توانایی نیروی کار باشد، زمینه ایجاد یا افزایش استرس شغلی را برای گروه‌های مختلف نیروی انسانی موجب می‌شود. مشکلات جسمی: سردرد، مشکلات گوارشی، اختلالات خواب، کاهش سیستم ایمنی بدن، بیماری‌های قلبی عروقی

همچنین مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی، کاهش تمرکز، کاهش حافظه و البته مشکلات رفتاری نظیر مصرف بیش از حد مواد، تغییرات در الگوی تغذیه، کاهش فعالیت فیزیکی نیز در ایجاد استرس شغلی تاثیرگذارند.

آسیب‌های جسمی استرس شغلی

استرس افراد در محیط کار علاوه بر آسیب‌های روانی، مشکلات دیگری در حوزه جسمی افراد را مانند مشکلات قلبی و عروقی، ضعف سیستم ایمنی، مشکلات گوارشی و پوستی به دنبال خواهد داشت.

استرس می‌تواند فشار خون را افزایش داده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا ببرد. همچنین سردرد، مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و اختلالات خواب از دیگر عوارض جسمی استرس هستند. استرس همینطور می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف کند. برخی افراد نیز در شرایط استرس شدید ممکن است دچار مشکلات پوستی مانند اگزما و پسوریازیس شوند.

راهکارهای مقابله با استرس شغلی

موضوعاتی مانند مدیریت زمان، تکنیک‌های آرام‌سازی، تغذیه سالم، حمایت اجتماعی، ورزش منظم، تعیین مرزهای کاری و یادگیری مهارت‌های جدید از جمله راهکارهای مقابله با استرس شغلی محسوب می‌شوند.

برنامه‌ریزی دقیق و اولویت‌بندی کارها می‌تواند به کاهش احساس فشار کمک کند. همچنین تمریناتی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند. فعالیت بدنی منظم نیز به آزادسازی اندورفین‌ها کمک کرده و احساس آرامش را افزایش می‌دهد.

تغذیه مناسب و مصرف غذاهای سالم به بهبود خلق و خو کمک می‌کند. خواب کافی: خواب کافی برای بازیابی انرژی و بهبود عملکرد مغز ضروری است. در کنار این موضوع، صحبت کردن با دوستان، خانواده یا یک مشاور می‌تواند به کاهش احساس تنهایی و اضطراب کمک کند. همینطور جدا کردن زمان کار از زمان شخصی می‌تواند به حفظ تعادل کمک کند.

یادگیری مهارت‌های جدید و توسعه فردی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و کاهش استرس کمک کند و در صورت تاثیرگذاری استرس شغلی بر زندگی فرد، حتماً باید به دنبال کمک حرفه‌ای باشد، یک روان‌شناس یا مشاور می‌تواند در یادگیری روش‌های مقابله با استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.

استرس شغلی نه تنها بر سلامت فردی کارمندان، بلکه بر بهره‌وری سازمان و جامعه نیز تاثیرگذار است، بنابراین، ایجاد محیط‌های کاری سالم و حمایت از سلامت روان کارمندان، یک مسئولیت اجتماعی است که همه ما باید به آن پایبند باشیم و برای کاهش این آسیب‌ها، نیازمند اقدام جمعی هستیم. علاوه بر مدیریت زمان، تکنیک‌های آرام‌سازی و ورزش، ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی، ارتباط موثر با همکاران و حمایت از سوی مدیران نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

سلامت روان یک سرمایه ارزشمند است که نباید قربانی فشارهای کاری شود با شناخت علائم استرس و مدیریت صحیح آن، می‌توانیم محیط کاری سالم‌تر و پربازده‌تری داشته باشیم.