به گزارش آتیه آنلاین، صنعت معدنکاری به دلیل ذات خطرناک خود، همواره با چالش‌های ایمنی روبرو بوده است. حوادث معدنکاری نه تنها به زیان جانی و مالی می‌انجامد، بلکه بر محیط زیست و جوامع محلی نیز تأثیر منفی می‌گذارد.

در کشور ما نیز این چالش ها در صنعت معدنکاری مستثنی نیست و در آخرین حادثه رخ داده در معدن زغال‌سنگ معدنجو طبس نیز ناشی از رعایت نکردن مسائل ایمنی بود که موجب شد ۵۰ نفر از معدنکاران در این حادثه فوت کنند.

به گفته زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، علت حادثه معدن زغال‌سنگ معدنجو طبس را رعایت نشدن مسائل ایمنی به‌طور کامل عنوان کرد.

وی گفت: سیستم‌های ایمنی در معدن به‌درستی کار نمی‌کردند، به‌ویژه آژیر مرکزی که یا خراب بوده یا اصلاً وجود نداشته است.

سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی افزود:کارگران و کارشناسان ایمنی متوجه مشکل شده بودند و حتی دو تن از کارشناسان ایمنی که جان خود را از دست دادند، فرصت خروج از محل را نداشتند. این حادثه نشان می‌دهد که استانداردها به دلایل مختلفی نظیر کمبود بودجه یا بی‌توجهی رعایت نشده‌اند.

سعیدی ادامه داد: اگر سیستم ایمنی مشکل دارد یا تحریم‌ها تأثیرگذارند، اینها نباید بهانه‌ای برای استفاده بی‌رویه از کارگران و ایجاد خطرات جانی برای آنها باشد. معادن کوچک نمی‌توانند برخی سیستم‌ها را پیاده‌سازی کنند، به همین دلیل کارگران مجبور به انجام کارهای خطرناک می‌شوند.

وی اظهار داشت : تا کنون بررسی‌ها نشان داده که کارگران مقصر نبوده‌اند. اگر کارگری از تجهیزات ایمنی استفاده نکرده، به این دلیل است که آموزش‌های لازم را ندیده است. مسئولیت این آموزش‌ها بر عهده کارفرماست.

همچنین امیر ولدخانی، مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ( ایمیدرو ) اظهار کرد: در سازمان ایمیدرو به دنبال ارتقای وضعیت HSE معادن هستیم و با توجه به وظیفه سیاستگذاری و توسعه‌ای سازمان، اهداف مختلفی دنبال می‌شود از جمله با توجه به اهمیت استانداردهای آموزشی ایمنی در معادن، در سال گذشته، ایمیدرو با همکاری دانشگاه امیرکبیر، پروژه تدوین متون آموزشی در دو سطح کارگری و کارشناسی را آغاز کرد و متون تدوین شده در خصوص استانداردهای آموزش ایمنی، در اختیار مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار قرار گرفته اما نیاز است در این خصوص مطالعات تکمیلی انجام شده و به روز رسانی‌های لازم انجام شود.

وی افزود: استانداردهای تهیه شده، مبنایی برای آموزش کارکنان معادن خواهد بود و به ارتقای سطح ایمنی در این صنعت کمک بسیاری خواهد کرد.

ولدخانی ادامه داد: وزارتخانه صمت با همکاری سازمان نظام مهندسی معدن، سالانه معادن را مورد بازرسی و ارزیابی قرار می‌دهد، ما به اطلاعات دقیق این بازرسی‌ها دسترسی نداریم لذا دسترسی به آمار دقیق از حوادث معدن از طریق وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان نظام مهندسی کشور قابل پیگیری است.

هر چند در دنیا وقوع حوادث معدنی امری غیر قابل اجتناب است اما برای کاهش این خطرات و بهبود شرایط کاری در معادن، استانداردهای ایمنی بین‌المللی تدوین شده‌اند. این استانداردها مجموعه‌ای از قوانین، دستورالعمل‌ها و بهترین روش‌ها هستند که برای تضمین ایمنی و بهداشت کارگران در محیط‌های معدنی طراحی شده‌اند.

اهمیت استانداردهای ایمنی در معادن

کاهش حوادث؛ استانداردهای ایمنی با شناسایی خطرات بالقوه و ارائه راهکارهای پیشگیرانه، به طور قابل توجهی احتمال وقوع حوادث را کاهش می‌دهند.

بهبود شرایط کاری؛ این استانداردها با تعیین حداقل الزامات ایمنی، شرایط کاری ایمن‌تری را برای کارگران فراهم می‌کنند.

افزایش بهره‌وری؛ با کاهش وقوع حوادث و بهبود سلامتی کارگران، بهره‌وری در معادن افزایش می‌یابد.

مسئولیت‌پذیری اجتماعی؛ رعایت استانداردهای ایمنی نشان‌دهنده تعهد شرکت‌های معدنی به مسئولیت‌های اجتماعی آن‌ها است.

رقابت‌پذیری جهانی؛ بسیاری از کشورها و مشتریان، همکاری با شرکت‌هایی که استانداردهای ایمنی را رعایت می‌کنند، ترجیح می‌دهند.

استانداردهای مهم در حوزه ایمنی معادن

: ISO ۴۵۰۰۱ این استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (OHSMS) را تعریف می‌کند و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا خطرات ایمنی و بهداشتی را شناسایی، ارزیابی و کنترل کنند.

استانداردهای ملی: هر کشوری استانداردهای ملی خود را در حوزه ایمنی معادن دارد که ممکن است بر اساس شرایط خاص آن کشور تدوین شده باشد.

استانداردهای صنعت خاص: برخی صنایع معدنی مانند معدن زغال سنگ، استانداردهای خاص خود را دارند که به خطرات منحصر به فرد آن صنعت می‌پردازند.

راه‌های ارتقای ایمنی و کاهش حوادث با استفاده از استانداردها

آموزش؛ آموزش مستمر کارگران در مورد استانداردهای ایمنی و روش‌های کار ایمن، یکی از مهم‌ترین عوامل در کاهش حوادث است.

بازرسی و نظارت؛ بازرسی‌های منظم از تجهیزات و تاسیسات معدنی و نظارت بر رعایت استانداردها، به شناسایی مشکلات و رفع آن‌ها کمک می‌کند.

تجهیزات ایمنی؛ استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب مانند کلاه ایمنی، جلیقه نجات، ماسک‌های تنفسی و ... الزامی است.

سیستم‌های هشدار زودهنگام؛ نصب سیستم‌های هشدار زودهنگام برای تشخیص گازهای سمی، ریزش سنگ و سایر خطرات، می‌تواند جان بسیاری از کارگران را نجات دهد.

تحقیق و توسعه؛ سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای یافتن فناوری‌های جدید و روش‌های نوین در زمینه ایمنی، به بهبود مستمر شرایط کاری کمک می‌کند.

فرهنگ ایمنی؛ ایجاد یک فرهنگ ایمنی قوی در سازمان، به این معنی است که همه کارکنان در هر سطحی، مسئولیت ایمنی خود و همکارانشان را بر عهده بگیرند.

چالش‌ها و راهکارها

اجرای ضعیف استانداردها؛ یکی از چالش‌های اصلی، اجرای ضعیف استانداردهای ایمنی در برخی از معادن است. برای رفع این مشکل، نظارت موثر، آموزش و آگاهی‌رسانی بیشتر و اعمال جریمه‌های سنگین برای متخلفان ضروری است.

هزینه‌های بالا؛ اجرای کامل استانداردهای ایمنی ممکن است هزینه‌های زیادی را به شرکت‌های معدنی تحمیل کند. با این حال، سرمایه‌گذاری در ایمنی در طولانی مدت به کاهش هزینه‌های ناشی از حوادث و افزایش بهره‌وری منجر می‌شود.

تغییرات فناوری؛ با پیشرفت فناوری، خطرات جدیدی نیز در معادن ایجاد می‌شود. بنابراین، استانداردهای ایمنی باید به طور مداوم به روز شوند تا با این تغییرات همگام شوند.

استانداردهای ایمنی نقش بسیار مهمی در کاهش حوادث و بهبود شرایط کاری در معادن ایفا می‌کنند. با اجرای کامل و موثر این استانداردها، می‌توان محیط‌های کاری ایمن‌تری را برای کارگران ایجاد کرد و به طور قابل توجهی از تلفات جانی و مالی جلوگیری کرد.