آپاندیسیت چیست و در اثر چه عللی به وجود می‌آید؟

آپاندیسیت نوعی بیماری است که باعث التهاب، تورم و چرکی شدن آپاندیس می‌شود. آپاندیس کیسه کوچکی است که از روده بزرگ در سمت راست پایین بیرون می‌زند. این در حالی است که نقش دقیق آپاندیس در بدن مشخص نیست، اما بررسی‌های صورت گرفته ارتباط آن را با ایمنی و مبارزه با عفونت نشان می‌دهد. با افزایش التهاب درد آپادنیست نیز بیشتر می‌شود. هر کسی می‌تواند به این بیماری مبتلا شود. آپاندیسیت در اثر انسداد آپاندیس ایجاد می‌شود و انسداد نیز ممکن است در اثر ضخیم شدن مخاط آپاندیس باشد یا ممکن است به علت مدفوعی باشد که از انتهای کور روده به آپاندیس ریخته شده که باعث مسدود شدن آپاندیس می‌شود. انسداد حتی ممکن است به علت تورم بافت لنفاوی دیواره آپاندیس نیز ایجاد شود. وقتی انسداد اتفاق افتاد باکتری‌های موجود در آپاندیس شروع به تکثیر می‌کنند و به دیواره آپاندیس حمله‌ور می‌شوند. پاسخ بدن به هجوم باکتریایی باعث التهاب و تورم آپاندیس می‌شود. بررسی‌ها حاکی از این است افرادی که مشکلات گوارشی نظیر سندروم روده تحریک‌پذیر، «کولیت اولسراتیو» یا بیماری «کرون» دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به آپاندیسیت قرار دارند و نیازمند عمل آپاندیس هستند.

آپاندیس دارای چه علائم و نشانه‌هایی است؟

خوشبختانه علائم آپاندیسیت به سرعت و معمولاً طی ۲۴ ساعت اول بروز می‌کند. علائم آپاندیسیت می‌تواند از ۴ تا ۴۸ ساعت پس از بروز مشکل در آپاندیس، ظاهر شود. شایع‌ترین علامت التهاب در آپاندیس و از نشانه‌های اولیه آپاندیس درد شدید شکم و درد عضلانی در قسمت کشاله ران است. تورم شکم، یبوست و یا اسهال و تبی که ممکن است با پیشرفت بیماری افزایش یابد، سرفه و عطسه‌ دردناک، ناتوانی در عبور گاز، تهوع و استفراغ هنگام شروع درد شکم در هر نقطه‌ای از قسمت فوقانی شکم که با حرکت به سمت پایین شکم بدتر می‌شود، ادرار دردناک و مشکل در دفع ادرار نیز از دیگر علائم این بیماری است.

آپاندیسیت دارای چند نوع است؟

آپاندیسیت حاد: حالت شدید و ناگهانی آپاندیسیت است. این عفونت در کودکان و جوان از سنین ۱۰ تا ۳۰ سال شایع‌تر است و در مردان بیش از زنان روی می‌دهد. درد طی ۲۴ ساعت به اوج خود می‌رسد و با گذر زمان فروکش نمی‌کند. این نوع آپاندیسیت نیاز به درمان فوری دارد. اگر آپاندیسیت حاد درمان نشود می‌تواند باعث پارگی آپاندیس شده و پیامدهای جدی و حتی کشنده در بر داشته باشد. آپاندیسیت حاد شایع‌تر از آپاندیسیت مزمن است و حدود ۷ تا ۹ درصد از مردم در طول زندگی خود به چنین التهابی مبتلا می‌شوند.

آپاندیسیت مزمن: شیوع آپاندیسیت مزمن کمتر از آپاندیسیت حاد است. تنها در حدود 5/1 درصد از مردم چنین مشکلی رخ می‌دهد. علائم آپاندیسیت مزمن عموماً خفیف‌تر از آپاندیسیت حاد است و علائم ممکن است پس از ظاهر شدن تا چند هفته، چند ماه یا حتی چند سال ناپدید شوند. تشخیص این نوع آپاندیس کار آسانی نیست و معمولاً تا زمانی که به آپاندیسیت حاد تبدیل نشود، تشخیص داده نمی‌شود.

بیماری آپاندیسیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص دقیق آپاندیس با اولین قدم پزشک؛ یعنی معاینه و تهیه شرح حال از وضعیت بالینی بیمار در مورد درد، شدت و محل آن، تهوع و استفراغ و … آغاز می‌شود و در ادامه پزشک با درخواست انجام سونوگرافی و آزمایش و نتیجه این دو تشخیص خود را تأیید می‌کند. آزمایش‌های درخواستی پزشک برای تشخیص آپاندیس معمولاً شامل شمارش گلبول‌های خون برای تعیین میزان گلبول‌های سفید است که بالا بودن مقدار آن نشان از وجود عفونت دارد. همچنین آزمایش ادرار که پزشک مطمئن شود درد و علائم دیگر ناشی از عفونت و مشکل در کلیه‌ها نیست. پزشک معمولاً از سونوگرافی برای تشخیص آپاندیسیت استفاده می‌کند. یکی دیگر از روش‌های تشخیص آپاندیسیت توسط پزشکان، «سی‌تی‌اسکن» شکم و لگن است. گاهی اوقات به جای «سی‌تی‌اسکن» برای تشخیص آپاندیسیت؛ به ویژه در خانم‌های باردار، از «ام.آر.آی» هم استفاده می‌شود. علاوه بر آزمایش‌های تشخیصی بالا، آزمایش ادرار نیز برای بررسی وجود عفونت ادراری، درخواست می‌شود.

در مورد روش درمان آپاندیسیت هم توضیح می‌دهید؟

آپاندیسیت تقریباً همیشه به عنوان یک اورژانسی درمان می‌شود. جراحی برای برداشتن آپاندیس که «آپاندکتومی» نامیده می‌شود، درمان استاندارد برای همه موارد آپاندیسیت است. به طور کلی، اگر پزشک مشکوک به آپاندیسیت باشد برای جلوگیری از پارگی آن را سریعاً برمی‌دارد، اما اگر آبسه داشته باشد، ممکن است به دو روش انجام گیرد: یکی برای تخلیه چرک و مایع آبسه و دیگری برای خارج کردن آپاندیس. اما برخی تحقیقات نشان می‌دهد درمان آپاندیسیت حاد با آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است در جلوگیری از روش جراحی کمک کند.

در صورت عدم درمان آپاندیست، آپاندیس ملتهب می‌ترکد و عفونتش را داخل حفره شکم می‌ریزد که می‌تواند موجب التهاب شدید در آن ناحیه شود؛ بنابراین بیمار باید هرچه سریعتر درمان شود، زیرا در صورت اهمال در تشخیص و درمان منجر به پارگی آپاندیس ملتهب شده و عفونت در سرتاسر بدن منتشر می‌شود که این اتفاق احتمال خطر مرگ را هم به همراه خواهد داشت.