به گزارش آتیه آنلاین، در سه ماهه ابتدایی سال ۸۴، سهم اشتغال بخش خدمات ۴۴.۶ درصد بوده است؛ این سهم در فصل بهار امسال نسبت به بهار سال اشاره شده، رشد ۷.۸ درصدی را تجربه کرده است.

براساس داده‌های مرکز آمار از بهار سال ۸۴ تا بهار سال ۹۱ سهم اشتغالزایی بخش خدمات روند روبه رشد اما بسیار کند را طی کرده است؛ این میزان افزایش بین ۴۴.۶ درصد تا ۴۷.۱ درصد بوده است. همچنین در بهار سال ۱۳۹۲ روند رو به رشد اشتغالزایی این بخش متوقف و به ۴۶.۶ درصد کاهش یافت.

روند رشد اشتغالزایی سهم بخش خدمات در فصول بهاری پس از کاهش آن در بهار سال ۹۲ بار دیگر از بهار سال ۹۳ آغاز شد، اما این روند در بهار سال ۹۸ متوقف و کاهش یافت. در بهار سال ۹۳ نیز سهم اشتغالزایی بخش خدمات به ۴۷.۴ درصد افزایش یافت و تا بهار سال ۹۷ ادامه یافت.

داده‌های آماری حاکی است سهم اشتغالزایی بخش خدمات در بهار سال ۹۸ از رقم ۵۰.۱ درصدی که در بهار سال ۱۳۹۷ به ثبت رسید، رقم ۴۹.۶ درصد را ثبت کرد. این میزان در بهار سال ۹۹، تنها ۰.۱ درصد با افزایش مواجه شد و دوباره در بهار سال ۱۴۰۰ با افت روبه‌رو شد.

اما سهم اشتغال بخش خدمات در سه فصل بهاری بعد از سال ۱۴۰۰، رشد خود را به‌صورت منظم آغاز و ادامه داد؛ به‌طوری‌که در فصول بهاری سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ سهم اشتغالزایی بخش خدمات به ترتیب ۵۱.۲ درصد و ۵۱.۳ درصد بوده و در بهار امسال به ۵۲.۴ درصد افزایش یافته است. همینطور در سه ماه ابتدایی سال‌جاری نسبت به بهار سال ۱۴۰۰ سهم شاغلان خدماتی ۳.۶ درصد با رشد مواجه شده است.

بنابراین در سه سال اخیر، روند رو به رشد سهم اشتغالزایی بخش خدمات به ارقام ۵۰ درصد رسیده که در دهه‌های گذشته این میزان ثبت نشده بود. آنچه مشخص است در بهار امسال، اشتغالزایی بخش خدمات بیشترین رشد را داشته و یک رکورد به جا گذاشته است.

سهم اشتغالزایی بخش خدمات در بهار ۱۴۰۳

خروجی داده‌های آماری نشان می‌دهد که در بهار سال‌جاری، سهم اشتغالزایی بخش خدمات در میزان کاهش جمعیت بیکار کشور اثرگذار بوده است. از مجموع اشتغال کل کشور، سهم بخش خدمات در این فصل به ۵۲.۴ درصد رسیده که نسبت به بهار سال گذشته، به میزان ۱.۱ درصد افزایش یافته است.

در بهار امسال، تعداد شاغلان خدماتی به مرز ۱۳ میلیون نفر نزدیک شده و به رقم ۱۲ میلیون و ۹۶۲ هزار نفر رسیده‌ است؛ در این حوزه ۴۹۰ هزار نفر در فاصله بهار سال قبل تا بهار امسال به جمع شاغلان این بخش اضافه شده است. براین اساس، رشد تعداد شاغلان بخش خدمات در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، ۳.۹ درصد با رشد مواجه شده است.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که در بهار امسال نسبت به فصول بهاری اواسط دهه ۷۰، ۸۰ و ۹۰، نرخ بیکاری به کمترین میزان خود رسیده است. دراین فصل از مجموع ۲۶ میلیون و ۸۲۰ هزارنفر که جمعیت فعال کشور را تشکیل می‌دهند، ۹۲.۳ درصد را شاغلان تشکیل و بیکاران ۷.۷ درصد را از آن خود کرده‌اند. همچنین ۲۴ میلیون و ۷۴۵ هزار نفر جمعیت شاغل و ۲ میلیون و ۷۴ هزار نفر جمعیت بیکار کشور را از مجموع جمعیت فعال کشور تشکیل داده‌اند.

این ارقام وقتی واقعی‌تر می‌شود که نرخ مشارکت اقتصادی پس یک وقفه، روند روبه رشدی را طی کرده است؛ بر این اساس نسبت جمعیت فعال به مجموع افراد در سن کار را نرخ مشارکت نامیده می‌شود. داده‌ها بیانگر این است که نرخ مشارکت اقتصادی از سال ۱۳۹۹ کاهش نیافته و با رشد مواجه شده، بنابراین ارقام ارائه شده نشان از کاهش تعداد بیکاران بوده است. نرخ مشارکت بهار امسال نیز ۴۱.۲ درصد اعلام شده و نسبت به بهار سال گذشته تغییری نکرده است.

براساس یک قاعده کلی، هرگاه در بازار کار کشور، نرخ مشارکت اقتصادی روند روبه رشد داشته باشد یا کاهش نیابد و همزمان با آن نرخ بیکاری نیز با افت مواجه شود، نشان از بهبود فضای کسب و کار و واقعی بودن کاهش نرخ بیکاری دارد.

دلایل افزایش جمعیت غیرفعال در دهه‌های اخیر

در کشور ما با توجه به سیاست‌های ناکارآمد حوزه بازار کار در دهه‌های ۷۰ تا ۹۰، بازارکار با انباشت تقاضای شغلی و عرضه ناچیز فرصت شغلی مواجه شد و همین موضوع باعث شد تا بیشتر متقاضیان بازار کار از این بازار دلسرد شده و به جمعیت غیرفعال کوچ کنند. بر همین اساس همچنان جمعیت غیرفعال کشور بالای ۸۵ درصد از جمعیت در سن کار را تشکیل می‌دهند؛ این افراد به عمده در اشتغال غیررسمی فعالیت دارند و در فصول گذشته از میزان جمعیت غیرفعال کشور کاسته شده است.

به هر حال نمی‌توان در یک بازه کوتاه‌مدت این میزان جمعیت غیرفعال که در اقتصاد غیررسمی فعالیت می‌کنند را به بازار کار رسمی بازگرداند. اما اقدامات میان مدت، زمینه را برای این موضع هموار خواهد کرد. چنانچه طرح زیست‌بوم ملی اشتغال می‌تواند در این زمینه بستر لازم را فراهم کند.