به گزارش آتیه آنلاین، روز یکشبنه ۲۷ خردادماه امسال بود که حادثه تلخ مرگ چهار تن از معدنکاران شامل دو راننده کمپرسی و دو راننده بیل مکانیکی در معدن شماره پنج شازند در جاده اراک – توره به وقوع پیوست و پیش از آن نیز در ۱۲ شهریور سال قبل بود که بر اثر انفجار پیکر بی جان ۶ کارگر محبوس شده در معدن زغال سنگ طزره دامغان از تونل محل حادثه خارج شد.

یکی دیگر از این حوادث معدن برای روز ۱۱ اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ در معدن بزرگ طزره بود که در آن نیز پیکر ۲ کارگر بیرون کشیده شد پیش از این نیز در همین معدن در۳۰ آبان ۱۳۹۷ در پی ریزش معدن یک کارگر ۵۴ ساله جان باخت و سه نفر مصدوم شدند.

با آنکه تعداد حوادث معادن کم است اما خبر از دست دادن نیروی های کارگر در این معادن، در ابعاد وسیعتری بر روی روح و روان مردم و خانواده های آنان اثر می‌گذرد؛ ضمن اینکه تکرار چندباره حوادث در یک معدن نیز می‌تواند جان بسیاری از کارگران دیگر را تهدید کند.

بر اساس آمارها، حدود ۷۰ درصد حوادث ناشی از کار منجر به فوت در بخش معدن مربوط به معادن ذغال سنگ است که به دلیل عدم استفاده از فناوری‌های روز در حوزه استخراج معادن به‌ویژه ذغال سنگ است؛ از این رو اصلاح ساختارهای سنتی و استخراج به روش‌های مدرن و مکانیزه نیاز ضروری در معادن محسوب می‌شود.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از نهادهای متولی نظارت بر صیانت از نیروی کار است. در همین راستا سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران یکی از نهادهای زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز متولی حوزه معادن محسوب می‌شود؛ این سازمان جهت رفع نیاز کشور به محصولات و فرآورده‌های معدنی با تاکید بر بهینه‌سازی نظام اقتصادی کشور در بخش معادن و صنایع وابسته و همچنین اعمال نظارت بر استفاده از ذخایر معدنی و بهره‌برداری صحیح و موثر از آنها فعالیت دارد.

سازمان مذکور در راستای سیاست‌گذاری برای افزایش بهره‌وری در زنجیره ارزش محصولات بخش معدن اقداماتی در حوزه ارتقای ایمنی و کاهش حوادث معادن را در دولت سیزدهم اجرایی کرده است. این برنامه‌ها شامل امضای تفاهم‌نامه‌ای با معاونت روابط کار وزارت کار و وزارت صمت در جهت ارتقای ایمنی معادن، نوسازی تجهیزات و استفاده از آلات روز دنیا، ارائه دوره‌های آموزشی به معدنکاران در راستای صیانت از نیروی کار، تهیه متون استاندارد آموزش ایمنی معادن با همکاری دانشگاه امیرکبیر، ایجاد پایگاه‌های امداد و نجات در مناطق معدنی، بررسی وضعیت ایمنی معادن و سایر موارد است.

صیانت از نیروی انسانی نه تنها از سوی نهادهای متولی پیگیری می‌شود بلکه دارای آیین‌نامه‌ها و قوانینی است تا از جان نیروی کار حفاظت شود، در ماده ۸۵ قانون کار نیز به آن تأکید شده است. بر این‌ اساس محور رعایت دستورالعمل‌های شورای‌عالی حفاظت فنی در کارگاه‌های کشور از سوی کارفرمایان و کارگران پی‌ریزی شده است. همچنین بر اساس ماده ۹۵ همین قانون، مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت‌کار مستند به‌ صورت خاص بر عهده کارفرما است.

معدنکاران برای ارتقای ایمنی معادن وظایفی دارند که باید نسبت به آن مسئولیت‌پذیر باشند چراکه کوتاه‌ی در این زمینه منجر به بروز خسارت‌های سنگین و تلفات جانی می‌شود، از این رو باید تجهیزات و تامین سیستم تهویه صحیح، مدیریت مناسب گاز و داشتن سیستم اعلام حریق، اختصاص تجهیزات شخصی استاندارد برای هر کارگر، تامین دستگاه‌های رادیویی و کلاه‌های لامپ‌دار استاندارد و سایر موارد مورد توجه قرار گیرد.

در کنار وظایف معدنکاران باید آموزش‌های ایمنی و بهداشت در معادن به‌صورت مستمر پیگیری شود و تنها محدود به آموزش‌های کلی و عمومی نشود بلکه باید این آموزش‌ها در حوزه‌های تخصصی در زمینه پیشگیری، ایمنی و نحوه مقابله با حوادث خاص و عملیات امداد و نجات باشد. ضمن اینکه هر کارگر معدن باید قبل از آغاز کار، دوره‌ های آموزشی ایمنی و بهداشت در معادن را گذرانده باشد.

کاهش ۳ تا ۵ درصدی حوادث در معادن

طبق اعلام مدیر ایمنی، بهداشت، محیط زیست و انرژی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، هدف‌گذاری سالانه کاهش ۳ تا ۵ درصد حوادث در معادن در سه سال اخیر اجرایی شد که این امر منجر به ایمنی‌سازی و صیانت از نیروی کار شده است.

امیر ولدخانی درباره ایمنی‌سازی معادن از راه‌اندازی و فعالیت پایگاه‌های امداد و نجات در مناطق زغالی کشور خبر داده که در همین راستا پنج پایگاه احداث شده و در کنار آن، طرح ممیزی و ارتقای سطح ایمنی و استاندارد برای ۵۲ واحد از معادن، صنایع معدنی و مناطق تحت مدیریت ایمیدور در حال بهره‌برداری است.

وی عنوان کرده است که جلسات مختلفی در راستای ارتقای روش ارزیابی ایمنی معادن توسط وزارت صمت و نظام مهندسی در معادن انجام شده که علاوه بر ارزیابی‌های مهندسی، ارزیابی عملکردی نیز صورت می‌گیرد که با پیگیری‌ها ارتقای خوبی در طرح ایمنی معادن داشته باشیم.

اینها اقداماتی است که از سوی نهادهای متولی در راستای کاهش از خسارت‌های ناشی از حوادث معادن در حال اجرا است؛ برای اجرای موارد اشاره شده نیازمند تقویت آن در سطح گسترده‌تری هستیم.