به گزارش آتیه آنلاین، هوش مصنوعی (AI) به عنوان یک رشته به سرعت در حال تکامل از علوم کامپیوتر، هدف توسعه ماشین‌ها و سیستم‌هایی که به طور معمول برای انجام وظایف تعریف شده، به هوش انسانی نیاز را دنبال می‌کند. این وظایف شامل جمع‌آوری داده‌ها، شناخت الگوها، تصمیم‌گیری و حل مسائل است.

فناوری‌های هوش مصنوعی طیف وسیعی از تکنیک‌ها و رویکردها از جمله یادگیری ماشینی، پردازش زبان و روباتیک را در بر می‌گیرد. تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار اما عمیق و چندوجهی است. هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که وظایف معمول و تکراری را در صنایع مختلف به طور خودکار هدایت کند که منجر به افزایش کارایی و بهره‌وری می‌شود. این فناوری می‌تواند منجر به جابجایی شغلی برای کارگرانی شود که فعالیت آنها به طور موثرتری می‌تواند توسط سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی انجام شود. صنایعی مانند تولید، خرده‌فروشی، حمل‌ونقل و خدمات مشتریان به دلیل فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی در حال حاضر تغییرات قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند.

با این حال، هوش مصنوعی فرصت‌های شغلی و تقاضاهای جدیدی را نیز برای نیروی کار با مهارت‌های تخصصی چون تجزیه و تحلیل داده‌ها، یادگیری ماشینی، برنامه‌نویسی و توسعه سیستم هوش مصنوعی فراهم می‌کند. به نحوی که این روزها موقعیت‌های شغلی مانند کارشناسان علوم داده، مهندسان هوش مصنوعی و متخصصان یادگیری ماشین به طور فزاینده‌ای مورد تقاضا هستند چرا که سازمان‌ها از فناوری هوش مصنوعی به عنوان یک مزیت رقابتی استفاده می‌کنند.

نکته قابل توجه در تاثیرگذاری هوش مصنوعی بر بازار کار اما به چگونگی استفاده از آن ارتباط دارد. هوش مصنوعی توانایی‌های انسانی را افزایش می‌دهد و به کارگران این امکان را می‌دهد تا بر روی کارهایی تمرکز کنند که به خلاقیت، تفکر انتقادی، هوش هیجانی و مهارت‌های پیچیده حل مسئله نیاز دارند – حوزه‌هایی که انسان‌ها هنوز از ماشین‌ها بهتر عمل می‌کنند. این تغییر در نقش‌های شغلی به سمت وظایفی که کمتر مستعد استفاده از فناوری هوش مصنوعی هستند، اهمیت یادگیری و ارتقاء مداوم را در مواجهه با پیشرفت‌های تکنولوژیکی برجسته می‌کند.

ابعاد تاثیرگذاری هوش مصنوعی بر بازار کار

با وجود عمر کوتاهی که از زمان شکل‌گیری و استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی گذشته است اما این فناوری توانسته در بخش‌های مختلفی از بازار کار تاثیرهای مثبت یا منفی بسیاری بر جای بگذارد.

خودکارسازی کارهای معمول و تکراری در صنایعی مانند تولید، خرده‌فروشی و خدمات مشتری، ایجاد نقشها و فرصتهای شغلی جدید و اشتغال به کار افرادی که مسئول توسعه، پیاده‌سازی و نگهداری سیستم‌های هوش مصنوعی هستند، ساده‌سازی فرآیندها، بهینه‌سازی تخصیص منابع و افزایش قابلیت‌های تصمیم‌گیری، کارایی و بهره‌وری در بخش‌های مختلف و مهارت‌افزایی برای پذیرش نقش‌های شغلی جدید از جمله تاثیرگذاری‌های مثبت هوش مصنوعی بر بازار کار است.

با وجود این در حالی که هوش مصنوعی پتانسیل ایجاد فرصتهای شغلی جدید را دارد، نگرانی‌هایی در مورد جابجایی شغل نیز وجود دارد. این نگرانی به‌ویژه در میان کارگران شاغل در صنایعی که به شدت ظرفیت خودکار شدن از طریق استفاده از فناوری هوش مصنوعی را دارند، بیشتر است. به عنوان مثال، برخی مشاغل مانند نقش‌های پشتیبانی اداری و مشاغل یدی، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای جایگزینی با فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی باشند. علاوه بر این، پذیرش گسترده هوش مصنوعی می‌تواند پیامدهای اخلاقی و اجتماعی مرتبط با جابجایی شغل، حریم خصوصی داده‌ها و تمرکز قدرت اقتصادی در دست شرکت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را افزایش دهد. پرداختن به این چالش‌ها مستلزم همکاری بین سیاستگذاران، رهبران صنایع، کارگران و سایر ذینفعان است تا اطمینان حاصل شود که هوش مصنوعی برای کل جامعه مفید است.

تأثیر هوش مصنوعی بر بازار کار ایران

آنچه گفته شد در ارتباط با تاثیر هوش مصنوعی بر بازار کار ایران نیز صادق است. فناوری هوش مصنوعی (AI) گرچه به دلیل تاثیرگذاری عواملی چون تحریم‌های اقتصادی و چالش‌های زیرساختی با سرعت کمتری نسبت به سایر نقاط جهان اما به تدریج به طور فزاینده‌ای جایگاه خود را در صنایع مختلف ایران پیدا می‌کند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که این تاثیرگذاری به‌ویژه در برخی از بخش‌های اقتصادی بیش از سایرین قابل مشاهده خواهد بود. از جمله این بخش‌ها شامل نفت و گاز، مراقبتهای بهداشتی، مالی و بانکداری، تولید، کشاورزی، حمل و نقل و تدارکات، ارتباطات و آموزش و پژوهش است.

صنعت نفت و گاز یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد ایران است. فناوریهای هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی فرآیندهای تولید، پیش‌بینی خرابی تجهیزات از طریق تعمیر و نگهداری پیش‌بینی‌کننده، و تجزیه و تحلیل داده‌ها برای اهداف اکتشافی به کار گرفته می‌شوند. این برنامه‌ها به بهبود کارایی عملیاتی، کاهش هزینه‌ها و به حداکثر رساندن خروجی کمک می‌کنند.

هوش مصنوعی در بخش مراقبت‌های بهداشتی برای اهداف مختلفی از جمله تجزیه و تحلیل تصویربرداری پزشکی، تشخیص بیماری، برنامه‌ریزی درمانی و همچنین در صنایع داروسازی استفاده می‌شود. دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کنند تا تشخیص‌های دقیق‌تری داشته باشند و مراقبت بهتری از بیمار ارائه دهند.

هوش مصنوعی صنعت مالی و بانکداری را با امکان ارزیابی بهتر ریسک، تشخیص تقلب، امتیازدهی اعتباری و خودکارسازی ارائه خدمات مشتریان را متحول خواهد کرد. چت رباتها و دستیاران مجازی مجهز به هوش مصنوعی برای افزایش تعامل با مشتری و ساده کردن عملیات بانکی استفاده می‌شوند.

فناوری‌های هوش مصنوعی مانند روباتیک و یادگیری ماشینی برای خودکارسازی فرآیندهای تولید، بهبود کنترل کیفیت و بهینه‌سازی مدیریت زنجیره تامین استفاده می‌شوند. این امر منجر به افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات و افزایش رقابت برای تولیدکنندگان ایرانی می‌شود.

کشاورزی یک بخش حیاتی در ایران است و هوش مصنوعی برای مقابله با چالش‌های مربوط به نظارت بر محصول، مدیریت آبیاری، کنترل آفات و بهینه‌سازی عملکرد به کار می‌رود. پهپادها و حسگرهای کشاورزی مجهز به هوش مصنوعی به کشاورزان کمک می‌کنند تا تصمیمات مبتنی بر داده را برای بهبود عملکرد محصول و بهره‌وری منابع اتخاذ کنند.

فناوری‌های هوش مصنوعی در حمل و نقل و تدارکات برای بهینه‌سازی برنامه‌ریزی مسیر سفر، مدیریت موجودی و بهینه‌سازی حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرند. این امر کارایی عملیاتی را بهبود می‌بخشد، هزینه‌های حمل و نقل را کاهش می‌دهد و عملکرد کلی زنجیره تامین را افزایش می‌دهد.

در بخش مخابرات ایران، هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی شبکه، نگهداری، پیش‌بینی عملکرد سیستم‌ها، اتوماسیون خدمات مشتری و بازاریابی استفاده می‌شود. چت‌ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و دستیاران مجازی به طور فزاینده‌ای توسط شرکتهای مخابراتی برای بهبود خدمات پشتیبانی مشتری به کار گرفته می‌شوند.

هوش مصنوعی همچنین با برنامه‌های کاربردی از پلتفرم‌های یادگیری شخصی گرفته تا ابزارهای تحقیقاتی مبتنی بر هوش مصنوعی و سیستم‌های تشخیص سرقت علمی دانشگاهی، می‌توانند نقش مهمی در آموزش و پژوهش ایفا کنند.

در حالی که پذیرش هوش مصنوعی در صنایع ایران در حال رشد است، چالش‌هایی مانند دسترسی محدود به فناوری پیشرفته، نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی داده‌ها، کمبود متخصصان ماهر هوش مصنوعی و قوانین حقوقی ناظر بر فعالیت کارگران شاغل در این بخش باید برطرف شود تا به طور کامل مزایای بالقوه هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف درک شود.

تلاش برای سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه هوش مصنوعی، بهبود زیرساخت‌های دیجیتال و تقویت همکاری بین دانشگاه، صنعت و دولت می‌تواند به تسریع پذیرش و نوآوری هوش مصنوعی در صنایع ایران کمک کند.

نویسنده: لیلا آذر