به طور میانگین دمای طبیعی درونی بدن انسان ۳۷ درجه سانتیگراد است که دمای بدن ممکن است از این مقداربنا به فعالیت و عوامل محیطی کمی بیشتر یا پایین باشد ولی درجه حرارت بالای ۳۸ تب است و بالای ۴۰ خطر تشنج دارد. در فصل گرما به حالتی که درجه حرارت بدن به‌طور غیرطبیعی بالا باشد، فرد دچار گرمازدگی می شود.

گرمازدگی

گرمازدگی وضعیتی است که در اثر گرمای بیش از حد بدن که نتیجه فعالیت بدنی یا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دمای بالا، ایجاد می‌شود. گرمازدگی، جدی‌ترین شکل آسیب گرمایی است این عارضه بیشتر در ماه‌های فصل تابستان دیده می‌شود.

باید بدانید که گرمازدگی شدید نیاز به درمان اورژانسی دارد و درصورت عدم درمان به موقع می‌تواند به سرعت به مغز، قلب، کلیه‌ها و ماهیچه‌ها آسیب برساند. هرچه درمان بیشتر به تعویق بیفتد، آسیب شدیدتر و خطر بروز عوارض جدی یا مرگ افزایش می‌یابد.

علائم گرمازدگی

گرمازدگی در سه سطح خفیف، متوسط و شدید ایجاد می شود که در موارد شدید می تواند منجر به مرگ شود.

در سطح خفیف، این علائم شامل درد در شکم، بازو و ساق است و به علت کمبود آب و املاح به ویژه پتاسیم در اثر تعریق زیاد به‌وجود می‌آید و همچنین در سطح متوسط این نشانه‌ها شامل ضعف، احساس خستگی شدید و از حال رفتن، احساس تشنگی شدید، سردرد، تهوع، استفراغ و گیجی است.

اگر بعد از یک تعریق و از دست دادن آب شدید از بدن، آب ساده و بدون املاح استفاده شود، احتمال ایجاد این پدیده بیشتر می‌شود و در صورتی که افزایش دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه برسد، سطح سوم این وضعیت یعنی گرمازدگی شدید ایجاد می‌شود که نشانه‌های آن به‌صورت تهوع، تشنج، کاهش سطح هوشیاری و کما است.

پیشگیری از گرمازدگی

مهمترین مسئله، حفظ آب بدن و دمای مناسب آن است که اولین راهکار برای آن، نوشیدن آب و مایعات به مقدار زیاد و تقریباً دو برابر فصول دیگر است.

همچنین پرهیز از نوشیدن زیاد قهوه، چای و انواع نوشابه‌ها زیرا این مواد به دلیل داشتن برخی ترکیبات، منجر به از دست دادن بیشتر آب بدن می شوند.

پوشیدن لباس‌های نخی یا کتان، روشن و گشاد، استفاده از کلاه لبه‌دار، همراه داشتن نوشیدنی و به ویژه آب خنک یا یک عدد لیمو ترش یا افزودن لیموترش به آب بطری، راهکارهایی است که در صورتی که مجبور به بیرون رفتن هستید، سودمند است .

برای فرد گرمازده کارهای زیر را انجام دهید:

• پوست شخص را با استفاده از دستمال نم‌دار کنید.

• بسته‌های یخی را زیر بغل، روی کشاله ران، گردن و پشت فرد قرار دهید.

• بیمار را در حمام یا وان آب خنک غوطه‌ور کنید.

• اگر فرد جوان و سالم است و در هنگام ورزش شدید دچار "گرمازدگی" می شود، می‌توانید از یک حمام یخ برای خنک کردن بدن استفاده کنید.

برای جمع‌بندی می‌توان گفت با آغاز فصل گرما مراقب گرمازدگی باشیم و این امر را بی‌اهمیت ندانیم اگر دچار احساس گرمازدگی شدید به جای ریختن آب خنک بر روی سر مواردی را که در بالا به آنها اشاره شد انجام دهید. مهمترین مسئله، حفظ آب بدن و دمای مناسب آن است که اولین راهکار برای آن، نوشیدن آب و مایعات به مقدار زیاد و تقریباً دو برابر فصول دیگر است.