سید محمد طباطبایی در گفت‌وگو با آتیه آنلاین همزمان با روز ملی جمعیت، درباره وضعیت بروز ناباروری در کشور و درمان آن، گفت: طبق آخرین پیمایش ملی که در سال ۱۳۹۸ انجام شد در کشور ما تقریباً سه و نیم میلیون زوج نابارور وجود دارد که سالانه نیز حدود ۸۸ هزار زوج به این آمار اضافه می‌شوند. هزینه‌های درمان ناباروری به‌ویژه در صورت نیاز به آی وی اف و یا سایر روش‌های تهاجمی بسیار زیاد است و زوجین نابارور علاوه بر نگرانی‌هایی که در مورد روند و نتیجه درمان داشتند، برای تامین هزینه‌های درمان هم فشار زیادی را متحمل می‌شدند. بعد از تصویب قانون جوانی جمعیت تمام اقدامات تشخیصی و درمانی ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفت.

وی افزود: بر این اساس در مراکز دولتی ۹۰ درصد هزینه‌ها تحت پوشش بیمه قرار گرفت، محدودیت سنی قبلی اصلاح شد تا افراد تا ۴۹ سالگی بتوانند از این خدمات استفاده کنند. در مراکز خصوصی درمان ناباروری نیز ۷۰ درصد هزینه‌ها توسط بیمه‌های پایه پرداخت می‌شود.

وی درباره وضعیت آماری زاد و ولد در کشور و ارزیابی شرایط در سالیان آتی، گفت: نرخ باروری یا TFR میانگین تعداد فرزندانی است که یک خانم در سن باروری به دنیا می‌آورد؛ اگر این خانم با همسرش در نظر گرفته شوند و این زوج دو فرزند داشته باشند، جایگزین خودشان افرادی را به جامعه آورده‌اند و در این شرایط جمعیت نه افزایش پیدا می‌کند و نه کاهش و رشد جمعیت تقریباً ثابت می‌ماند. با توجه به اینکه تمام زنان ممکن است تا پایان سن باروری خود زنده نباشند یا ازدواج نکنند این عدد یعنی نرخ جایگزینی عدد ۲ خالص نیست و از ۱/۲ در کشورهای توسعه یافته تا۳/۲ در کشورهای درحال توسعه متغیر است.

طباطبایی تاکید کرد: در کشور ما متاسفانه از سال ۷۹ نرخ باروری زیر حد جایگزینی قرار گرفته و در حال حاضر نرخ باروری ما ۱.۶۵ است. اگر در طولانی مدت نرخ باروری کمتر از حد جایگزینی باشد، جمعیت کاهش پیدا می‌کند و به سمت سالمندی می‌رود. آمارها نشان می‌دهند که نرخ رشد جمعیت کشور از ۱.۲ در سال ۱۳۹۵ به حدود ۰.۶ در سال ۱۴۰۰ رسیده است. به عبارتی، در عرض ۵ سال، نرخ رشد جمعیت کشور ۵۰ درصد کاهش یافته است.

او با تاکید بر اینکه ما با سرعت به سمت سالمندی جمعیت حرکت می‌کنیم، اضافه کرد: طبق پیش‌بینی‌ها در سال ۱۴۳۰ حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور ما سالمند هستند.

وی با بیان اینکه ۴۰ درصد وظایف در قانون جوانی جمعیت به عهده سازمان‌های دیگری به جز وزارت بهداشت است، گفت: به عبارت دیگر وزارت بهداشت به تنهایی نمی‌تواند مشکلات حوزه جمعیت را برطرف کند. مسلما فرهنگ‌سازی در بحث جمعیت یکی از اقدامات کلیدی است اما وزارت بهداشت هم علاوه بر حمایت‌های بهداشتی و درمانی در فرهنگ سازی نیز نقش مهمی دارد. پیام‌های بهداشتی و سلامتی ما به تدریج، فرهنگ سازی می‌کند. هم چنان که در کنترل جمعیت، فرهنگ سازی در تمایل افراد به تعداد فرزند پایین بسیار موثر بوده است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران با تاکید بر اینکه در این دانشگاه نیز برای اجرای قانون جوانی جمعیت اقدامات زیادی صورت گرفته است، افزود: خدماتی نظیر آموزش ارائه دهندگان خدمت در زمینه بحران جمعیت، ارائه مشاوره فرزند آوری و مشاوره انصراف از سقط، فضاسازی مراکز جامع سلامت و پایگاه‌های بهداشت در زمینه ساختار خانواده کامل و سایر مسائل حوزه جمعیت، آموزش اعضای هیئت علمی و دانشجویان و ترسیم شرایط سالمندی برای آینده کشور، افزایش مراکز درمان ناباروری سطح دو و سطح سه، تلاش برای ترویج وافزایش زایمان‌های بی درد و متعاقب آن کاهش زایمان به روش سزارین، برنامه‌ریزی برای تاسیس مهد کودک در ساختمان‌های بزرگ دانشگاه و افزایش تعداد خوابگاه‌های دانشجویی متاهلین، رایگان‌سازی زایمان طبیعی، تسهیلات شغلی مصوب برای مادران شاغل و نظارت بر حسن اجرای آن همگی پس از اجرای قانون در دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شده است.