به گزارش‌ آتیه‌آنلاین، فرا رسیدن سوم نوامبر که در تقویم جهانی به نام روز زنان خانه‌دار نامگذاری شده، بهانه‌ای است که به مفهوم «خانه‌داری» پرداخته و نگاهی داشته باشیم به جایگاه، مسئولیت‌ها، نقش‌ها و نیازهای «زنان خانه‌دار» در جامعه ایرانی.
آرامش خانه مدیون زنان خانه‌دار!
«کارهای خانه تمامی ندارد!» این جمله‌ای است که آقایان بارها از زبان مادران یا همسران‌مان شنیده‌اند. جمله‌ای که چندان هم از واقعیت ماجرا خانه‌داری دور نیست. اگر خودمان شاغل باشیم و عضوی دیگر از خانواده‌مان که معمولاً همسر یا مادرمان است، وظیفه خانه‌داری را برعهده دارد، کافی است فقط یک روز به هر دلیلی مجبور به انجام وظایف فرد خانه‌دار در خانه شویم. آن وقت است که واقعیت اینکه «کارهای خانه تمامی ندارد» برای ‌ما روشن می‌شود. کارهایی که در تمام طول روز باید انجام داد تا فضای خانه، گرم، تمیز و پر از آرامش باشد تا بتوان بعد از یک روز کاری خسته‌کننده و شلوغ بیرون از خانه به آن پناه ببریم و خستگی در کنیم.
آرامشی که خانه‌ دارد و برای همه ما پناهگاه امن خستگی‌هاست، حاصل تلاش و فعالیت‌های خانم‌های خانه‌داری است که اغلب از یادمان می‌رود. با مدرن‌تر شدن زندگی اجتماعی، مفهوم خانه‌داری نیز با تغییراتی مواجه شده و از آن قالب سنتی فاصله گرفته است. در واقع اگر چند سال قبل تصور و تعریف ما از «خانه‌داری» به آشپزی، نظافت خانه، شست‌وشوی لباس، بچه‌داری، اتو زدن لباس و کارهایی از این قبیل محدود شده بود، امروزه این تعریف شکل تازه‌ای به خود گرفته؛ به‌ویژه در مسائل تربیت فرزندان و ایجاد آرامش و همدلی در فضای خانه که این روزها لازمه زندگی آرام خانوادگی است. سهیلا صادقی، جامعه‌شناس خانواده در گفت‌وگو با آتیه‌نو به لزوم تغییر نگاه سنتی به مفهوم «خانه‌داری» اشاره می‌کند و معتقد است باید این بارو در جامعه نهادینه شود که «خانه‌داری» شغل محسوب می‌شود و اتفاقاً شغلی بسیار مهم، حساس و حیاتی است.
اهمیت «خانه‌داری» قابل کتمان نیست
این جامعه‌شناس با توضیح و تعریف مفهوم خانه‌داری می‌گوید: «امکان صورت‌بندی نظری و ارائه مفهومی دقیق از خانه‌داری امکان‌پذیر نیست؛ چراکه تعریف این شغل در بازه‌های زمانی مختلف و به‌ویژه در زندگی کنونی که از سمت سنت به سمت مدرنیته شدن در حال حرکت است، مدام دچار دگرگونی می‌شود. در سال‌های اخیر و در شرایطی که تعداد زنان شاغل بیرون از منزل افزایش پیدا کرده، تفسیرهایی درباره خانه‌داری مطرح شده که برخی جنبه انتقادی داشته و برخی دیگر به تعریف و تمجید می‌پردازد. ارزیابی‌های مثبت و منفی همواره وجود دارد، اما واقعیت این است که هیچکدام از این ارزیابی‌ها و تعاریف نمی‌تواند اهمیت خانه‌داری را کتمان کند.»
صادقی با اشاره به اینکه سالیان سال ارزش کار خانگی در ایران نادیده گرفته شده، ادامه می‌دهد: «به‌رغم اینکه خانه‌داری در جامعه ضروری و مهم است، اما متأسفانه سال‌های سال به عنوان وظیفه‌ای تنها و تنها بر دوش زنان و مادران تعریف شده؛ در صورتی که در بسیاری از کشورهای جهان، به‌ویژه کشورهای مدرن و توسعه‌یافته ارزش بسیاری برای خانه‌داری به عنوان یک شغل قائل هستند. تمام واقعیتی که وجود دارد و باید به آن توجه شود نیز همین نکته است؛ اینکه بپذیریم خانه‌داری شغل است و باید برای آن مزایایی مجزا در نظر گرفته شود. خانه‌داری در تعاریف مرکز آمار نیز زیر مجموعه هیچکدام از چهار گروه شاغل، بیکار، محصل و جویای کار دسته‌بندی نشده و این یعنی خانه‌داران که تعدادشان بسیار زیاد است، در زمره جمعیت غیرفعال قرار می‌گیرند.»
طرح بیمه زنان‌ خانه‌دار کمک‌کننده است
این جامعه‌شناس تعلق نگرفتن دستمزد و بیمه برای زنان خانه‌دار را یک آسیب بزرگ برای جامعه‌زنان می‌داند: «باید پذیرفت با وجود افزایش تعداد زنان شاغل، هنوز هم درصد زیادی از زنان هستند که تنها شغل‌شان خانه‌داری است. این موضوع که هرگز دستمزدی به این زنان تعلق نمی‌گیرد و تا همین چند وقت قبل شامل بیمه هم نمی‌شدند، موضوع بسیار آسیب‌زایی است؛ چراکه منجر خواهد شد که زنان به حاشیه رانده شده و به موازات آن دچار افسردگی و یا دیگر بیماری‌های روحی شوند.»
صادقی معتقد است طرح بیمه‌ زنان خانه‌دار که توسط سازمان تأمین‌اجتماعی تدوین و ارائه شد، کمک بزرگی به نشان دادن اهمیت نقش خانه‌داری و پذیرفتن آن به عنوان یک شغل ایفا کرده است: «باعث خوشحالی است که زنان خانه‌دار می‌توانند خود را بیمه کنند. این موضوع در درجه اول منجر به این خواهد شد که زنان خانه‌دار نسبت به جایگاه خود شناخت بهتری پیدا کنند. همچنین در تأمین و امنیت آینده این زنان تأثیرگذار است. ارائه خدمات بازنشستگی به زنان خانه‌داری که از این بیمه استفاده می‌کنند، می‌تواند برای این قشر که خانه‌داری را در راستای ایجاد آرامش در خانه و خانواده، به اشتغال بیرون از خانه ترجیح داده‌اند بسیار مهم باشد. زنانی که درصد زیادی از آنها تحصیلات دانشگاهی داشته و از مهارت‌ها و قابلیت‌هایی زیادی برخوردارند، اما عمرشان را در خانه وقف همسر و فرزندان خود می‌کنند و باری سنگین از دوش خانواده‌های‌شان برمی‌دارند.»
نقش زنان خانه دار را نادیده نگیریم
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، زنان خانه‌دار افراد فعالی به شمار می‌روند، اما متأسفانه نوع فعالیت، میزان انرژی و ارزش اقتصادی کار زنان ایرانی آن‌طور که شایسته است، روشن نیست. شاید اگر بخواهیم نگاهی منصفانه داشته باشیم باید به این موضوع توجه کنیم که همان فعالیت‌های روزمره زنان خانه‌دار مانند آشپزی، شست‌وشوی لباس، نظافت منزل و... اگر در بیرون از فضای خانه به عنوان خدمت ارائه شوند، باید برای استفاده از آن هزینه‌ای پرداخت کرد. حال آنکه ما اغلب از یاد می‌بریم مادران و همسران ما در نقش زنان خانه‌دار هر روز، بدون تعطیلی و استراحت ساعت‌های زیادی را برای انجام این قبیل کارها صرف می‌کنند. از طرفی نباید فراموش کرد زنان در بخش آموزش و تربیت فرزندان چه نقش ارجمند، خطیر و مهمی ایفا می‌کنند. توجه به آموزش و تربیت فرزندان تأثیر مستقیم در پیشرفت و متعالی ‌شدن یک جامعه ایفا می‌کند؛ نقشی که همواره بر عهده زنان خانه‌دار است. فرا رسیدن روز جهانی زنان خانه‌دار فرصت خوبی است تا به خودمان یادآوری کنیم که زن، محور خانواده و کانون محبت و دوستی است و انسان، به غیر از دامان پرمهر مادر و کانون گرم خانواده، مکان امن دیگری ندارد تا به آن پناه ببرد.