به گزارش آتیه‌آنلاین، دکتر ابراهیم نائل درمان غیرمستقیم را تکمیل‌کننده زنجیره درمان تأمین‌اجتماعی توصیف کرد که این شیوه ترکیبی سبب شده است تا در هیچ نقطه‌ای از کشور بیمه‌شده‌ای از پزشک یا خدمات عمومی محروم نشود. مشروح گفت‌وگو با نائل را پیش رو دارید.
ابتدا نگاهی به شیوه‌های خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی در حوزه درمان بیندازیم. سازمان به چه صورت پاسخگوی نیازهای درمانی بیمه‌شدگان است؟
سازمان تأمین‌اجتماعی با توجه به تکالیف قانونی، خدمات مورد نیاز بیمه‌شدگان را در دو بخش درمان مستقیم و غیرمستقیم ارائه می‌دهد. در بخش درمان غیرمستقیم، سازمان با بهره‌گیری از امکانات و ظرفیت‌های درمانی کلینیک و پاراکلینیک بیش از ۵۰ هزار مؤسسه تشخیصی درمانی طرف قرارداد، دسترسی بیمه‌شدگان را به درمان فراهم کرده؛ زیرا یکی از رویکردهای سازمان، تأمین دسترسی عادلانه بیمه‌شدگان به درمان است. باید اشاره کنم، برای تکمیل این فرصت‌های درمانی، طرح محافظت مالی از بیمه‌شدگان در بخش بستری در دستور کار سازمان قرار گرفت که در حال اجرا است.
ارائه این خدمات در بخش درمان مستقیم به چه صورت است؟
در حال حاضر سازمان تأمین‌اجتماعی در سراسر کشور دارای ۷۸ بیمارستان، ۳۱۴ مرکز درمانی سرپایی، هفت مرکز جراحی محدود، پنج کلینیک دندانپزشکی، ۵۵ دستگاه سی‌تی‌اسکن، ۱۹ دستگاه ام. آر. آی در سراسر کشور با پراکندگی در ۲۵۱ شهرستان کشور است؛ به طوری که ۹۳ درصد از جمعیت بیمه‌شده تحت پوشش سازمان در شهرستان‌ها به مراکز درمانی ملکی دسترسی دارند.
وضعیت کنونی اجرای سطح‌بندی مراکز درمانی تأمین‌اجتماعی در کشور چگونه است؟
قبل از پاسخ به این سؤال لازم است اشاره کنم وزارت بهداشت اقدامات بسیار ارزشمندی را در زمینه تدوین سند چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ حوزه درمان انجام داده است. بر اساس این سند، مشخص شد که در هر شهرستان چه تعداد تخت بستری به تفکیک هر رشته درمانی و نیز خدمات پاراکلینیک مورد نیاز است. برای مثال پیش‌بینی شد که یک شهرستان نیازمند چه تعداد دستگاه ام. آر. آی، سی. تی. اسکن، آنژیوگرافی، تخت اطفال و... است. این نیازسنجی منطبق بر تعداد جمعیت هر شهرستان، اعم از بیمه‌شدگان و غیربیمه‌شدگان ارزیابی شد و تخمین نیازها نیز با در نظر گرفتن تمامی امکانات درمانی اعم از بخش‌های دولتی، خصوصی و مراکز بیمه‌ای به دست آمد. در پاسخ به سؤال اصلی نیز باید بگویم این چشم‌انداز بنای فعالیت همه سازمان‌ها و ارگان‌های فعال در حوزه سلامت را مشخص می‌کند و سازمان تأمین‌اجتماعی نیز تا حدود زیادی ساختار این سند را بومی‌سازی کرده و آن را محور برنامه‌ریزی‌های خود قرار داده؛ به‌ویژه اینکه تأمین‌اجتماعی در بخش‌های مستقیم و غیرمستقیم ملزم به تأمین خدمات درمانی است.
بنابراین می‌توان گفت سند چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ تا حدود زیادی تکلیف سطح‌بندی خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی را نیز مشخص کرده است. در حال حاضر سازمان در این سطح‌بندی از چه جایگاهی برخوردار است؟
اتفاقی که افتاد این است که در ۹۳ درصد از شهرستان‌های کشور دسترسی به درمان مستقیم تأمین‌اجتماعی وجود دارد. یعنی سازمان در این میزان از شهرستان‌ها دارای یک درمانگاه، دی‌کلینیک یا بیمارستان است و تنها هفت درصد از شهرستان‌های کشور فاقد مراکز ملکی هستند. هرچند باید اشاره کنم از این هفت درصد نیز حدود ۳.۶ درصد شهرستان‌ها یک مرکز ملکی در حال ساخت یا طراحی است، بنابراین می‌توان گفت، سازمان در ارائه خدمات درمانی در بخش درمان مستقیم به عدد صد نزدیک است و مناطق باقی‌مانده نیز بر اساس افزایش جمعیت و احراز شرایط به مرور دارای مرکز ملکی خواهند شد.
سازمان تأمین‌اجتماعی علاوه بر درمان مستقیم از طریق درمان غیرمستقیم نیز پاسخگوی نیازهای درمانی بیمه‌شدگان است. ارائه درمان از طریق خرید خدمت چه نقشی در سطح‌بندی خدمات تأمین‌اجتماعی دارد؟
به طور مشخص، نظام ارائه خدمات سازمان یک نظام ترکیبی است که یک بخش آن درمان مستقیم است و به دلیل حجم بالای نیازهای درمانی، مابه‌التفاوت خدمات در درمان غیرمستقیم ارائه می‌شود. هدف سازمان این است اگر امکاناتی که در یک شهر یا منطقه از طریق بخش دولتی، خیریه، نیروهای مسلح و... ایجاد شده، از این امکانات نیز بهره‌برداری کند و کار موازی انجام نشود. به این ترتیب، سازمان می‌تواند با سهیم شدن از خدمات مراکز، سهم بیمه‌شده را پرداخت کند. این شیوه کار ضمن حفظ منابع و مصارف سازمان کمک می‌کند تا ارائه خدمات به اندازه مورد نیاز انجام شود. باید توجه داشت هدف، کم کردن خدمات نیست؛ زیرا در بسیاری از موارد ارائه خدمات مستقیم با توجه به تعداد جمعیت بیمه‌شده یا تعداد بیماران توجیه‌پذیر نیست و سازمان با بهره‌مندی از درمان غیرمستقیم وظایف حوزه درمانی خود را کامل می‌کند. اکنون به لحاظ دسترسی بیمه‌شدگان به این خدمات به جرأت می‌توانیم بگوییم نقطه‌ای در کشور وجود ندارد که بیمه‌شده‌ای محروم از پزشک عمومی یا خدمات عمومی باشد و خدا را شکر به برکت انقلاب اسلامی و ایجاد توسعه، در اقصی نقاط کشور دسترسی به درمان وجود دارد.
نظر شما