به گزارش خبرنگار آتیهآنلاین، محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی اخیرا در همایش سالانه بانکداری نوین و نظامهای پرداخت عنوان کرد: ریال دیجیتال در تحولات نظام بانکی مهم است و بانک مرکزی هم به موقع به این موضوع ورود کرده و چه در حوزه پرداخت خرد و چه در حوزه پرداخت تسویههای مالی کلان از آن استفاده میکند که این امر میتواند کارایی و اثربخشی زیرساخت مالی کشور را افزایش دهد.
فرزین همچنین یادآور شد: در حال حاضر ۲۳ کشور در مرحله تحقیقات دیجیتال کردن واحد پولی خود هستند. کشورهایی مثل چین، روسیه، عربستان، امارات، کره، ترکیه و هند مانند ما در این مرحله هستند. کارهای مطالعاتی آن انجام شده و الان در مرحله آزمایش در کیش قرار دارد. در حال حاضر بانکهای ملت، تجارت و ملی از آن استفاده میکنند و در آینده ۵ بانک دیگر به آن اضافه خواهند شد.
وی تاکید کرد: با اجرای ریال دیجیتال و پیوستن به بلوکهای CBDC میتوانیم به کماثر کردن تحریم نیز کمک کنیم. همچنین این طرح، اجرای سیاستهای پولی را تسهیل میکند.
کاوه مشتاق، مدیرعامل انجمن بلاکچین سقف تراکنش نیز به تازگی به ارائه توضیحاتی در این باره پرداخته و سقف تراکنش با ریال دیجیتال را زیر ۱۵ میلیون تومان دانست و گفت: ریال دیجیتال فقط برای تراکنشهای خرد مردم بوده و هیچ فرد خارجی حق داشتن ریال دیجیتال را ندارد.
به این بهانه در این گزارش به این بررسی ماهیت، اثرگذاری و چرایی استفاده از ریال دیجیتال پرداختهایم.
نکاتی درباره ریال دیجیتال بانک مرکزی
ارزهای دیجیتال در واقع نوعی دارایی مجازی هستند که بر خلاف پولهای سنتی، به صورت فیزیکی وجود ندارند و فقط در قالب واحدهای دیجیتال قابل ذخیره و مبادله هستند. این ارزها بر پایه مفاهیم یا فناوریهای نوینی مانند بلاکچین، تمرکززدایی و رمزنگاری بنا شدهاند که امنیت و شفافیت تراکنشها را تضمین میکنند. ارز دیجیتال به هر ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد. این مفهوم در مقابل واسطههای فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه مطرح میشود. ارز دیجیتال ویژگیهایی مشابه با ارزهای فیزیکی دارد، اما تراکنشها و انتقال سرمایه در ارزهای دیجیتالی بهصورت آنی و بدون مرز بین افراد قابل انجام است.
ریال دیجیتال نیز در واقع نسخه الکترونیکی اسکناس فیزیکی است که توسط بانکمرکزی جمهوری اسلامی صادر میشود. به عبارت دیگر، هوشمندسازی پول ملی با هدف تسهیل پرداختها و کاهش استفاده از پول نقد طراحی شده است. کاربران میتوانند ریالهای دیجیتال خود را در یک کیف پول الکترونیک ذخیره کنند. برای پرداخت، کافی است کد QR فروشنده را اسکن یا از فناوری NFC استفاده کنند.
البته باید توجه داشت که ریال یا پول دیجیتال با پول الکترونیک متفاوت است. پول دیجیتال توسط یک برنامه رایانهای قابلبرنامهریزی شدن است و با برنامهنویسی پیچیده و قراردادهای هوشمند میتوان کارهای مختلفی را با آن انجام داد؛ اما پول الکترونیک همان پولی است که الان در کارتهای ما وجود دارد.
رونمایی از ریال دیجیتال
مراسم رونمایی از ریال دیجیتال نیز سوم تیر ماه سال جاری با حضور مسئولان بانکی کشور برگزار شد و مهران محرمیان، معاون وقت بانک مرکزی در قالب آن تاکید کرد: ریال دیجیتال عملا اسکناس است و همه مولفههای اسکناس به غیر از فیزیک اسکناس را دارد و با آن میتوان در حداکثر فاصله و حداقل زمان تراکنش انجام داد.
معاون بانک مرکزی با بیان اینکه اجرای آزمایشی پروژه ریال دیجیتال در مرحله نخست در جزیره کیش عملیاتی شده، اظهار کرد: به صورت میانگین هر ایرانی در روز پنج تراکنش انجام میدهد و در سامانه شتاب سالانه ۵۰ میلیارد تراکنش ثبت میشود. با حذف اسکناس از جیبهای مردم، برخی برای پرداختهای خرد خود دچار مشکل میشدند و تصمیم برآن شد که به سمت چاپ پول دیجیتال حرکت کنیم.
محرمیان خاطرنشان کرد: برای حل مشکلات تراکنشهای خرد در کشور در مرحله اول تراکنشهای خرد برای ریال دیجیتال انتخاب شد. در پروژه ریال دیجیتال تراکنش در مرحله نخست با کد دیجیتال و بارکد انجام میشود و در مراحل بعدی با nfc نیز انجام میشود.
طبق آنچه در این مراسم اعلام شده ایران با اجرای این عملیات به عنوان سیزدهمین کشور دنیا در استفاده از پول دیجیتال بانک مرکزی قرار گرفته است.
مزایا و معایب ریال دیجیتال
محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در همایش سالانه بانکداری نوین و نظامهای پرداخت درباره مزایای ریال دیجیتال عنوان کرد: ریال دیجیتال در تحولات نظام بانکی مهم است و بانک مرکزی هم به موقع به این موضوع ورود کرده و چه در حوزه پرداخت خرد و چه در حوزه پرداخت تسویههای مالی کلان از آن استفاده میکند که این امر میتواند کارایی و اثربخشی زیرساخت مالی کشور را افزایش دهد.
وی با بیان اینکه با اجرای ریال دیجیتال و پیوستن به بلوکهای CBDC میتوانیم به کماثر کردن تحریم نیز کمک کنیم و اجرای این طرح، اجرای سیاستهای پولی را تسهیل میکند، اظهار کرد: به دلیل تحریم بیشترین چالش را در این حوزه داریم ولی با تلاشی که در سال های گذشته صورت گرفته اقدامات خوبی انجام شده که باید ادامه یابد. یکی از اقدامات طراحی سامانه «ACUMER» است که متعلق به آسیاست. تلاش کردیم در مدیریت تحریم از این ابزار حداکثر استفاده را کنیم. با هندوستان و پاکستان و سایر کشورهای عضو اتحادیه همکاری کنیم. بجای سوییفت این سامانه را طراحی کردیم که الان کار می کند.
وی با اشاره به اینکه سوییفت را کنار گذاشتیم و ACUMER را جایگزین کردیم؛ گفت: از ۱۰ مهر ماه سال جاری این سامانه را به صورت جدی عملیاتی کرده ایم.
با این وجود انتقاداتی نیز نسبت به بکارگیری این پول دیجیتال وجود دارد. از جمله این نقدها از سوی علیرضا بزرگمهر -کارشناس و پژوهشگر تحولات دیجیتال- مطرح شده و وی در این باره معتقد است: ما باید به این پرسش پاسخ دهیم که ریال دیجیتال قرار است چه مشکلی از امروز ذینفعان یعنی شهروندان و بعد هم از حکمران پولی و مالی حل کند و آیا ریال دیجیتال قرار است هزینههای گردش پول را کاهش دهد یا خیر.
به گفته این کارشناس؛ در بین دهها موضوع که میتوانستیم بهصورت فوری در بانک مرکزی حل کنیم و هزینههای مالی ایجاد پول را کاهش دهیم و تورم و مشکلات اقتصادی را کنترل کنیم ریال دیجیتال اولویت بالایی ندارد.
کاوه مشتاق، مدیرعامل انجمن بلاکچین نیز معتقد است: بانک مرکزی سالهاست که قرار است رفع تعهد ارزی توسط رمزارزها مانند بیتکوین را ساماندهی کند و اجازه دهد واردکنندگان و صادرکنندگان ما با این رمزارزها هم بتوانند معامله کنند؛ اما بهجای این کار، رمز پول (ریال دیجیتال) را مطرح کرده که بههیچعنوان شدنی نیست و با این کار عملاً دست بازرگانان ما را بسته است.
نظر شما